Rak podstawnokomórkowy nosa - Przyczyny, Objawy i Metody Leczenia

Zapobieganie występowaniu raka podstawnokomórkowego

Profilaktyka związana z niwelowaniem ryzyka pojawienia się raka podstawnokomórkowego opiera się na:

  • Ocenie u każdego pacjenta cech ryzyka oraz dostosowaniu postępowania profilaktycznego.
  • Szczegółowej opiece wobec osób z grup ryzyka.
  • Unikaniu nadmiernej ekspozycji na słońce, a przede wszystkim na korzystaniu z krótkich epizodów intensywnego nasłoneczniania powodujących oparzenia skóry.
  • Troszczeniu się o odpowiednią ochronę przed słońcem i stosowaniu kremów z filtrem UV.

Przekonanie, że rak podstawnokomórkowy pojawia się głównie wśród osób starszych jest myśleniem błędnym. Owszem, w wieku starszym pojawia się większe ryzyko zachorowania, natomiast należy zdawać sobie sprawę z tego, że choroba może rozwinąć się w każdym wieku. W związku z tym, istotne jest zapobieganie występowaniu nabłoniaka.

Zwłaszcza że ta odmiana raka występuje aż 10 razy częściej niż pozostałe podtypy raka skóry. Aktualnie, szacuje się, że nawet 50 proc. osób starszych zachoruje na nabłoniaka, co wynika z fotostarzenia się skóry. Dlatego tak istotne jest rozważne korzystanie z kąpieli słonecznych już w młodym wieku. Szkodliwe działanie słońca kumuluje się na przestrzeni życia. Dlatego tak ważna jest odpowiednia ochrona przed promieniowaniem słonecznym.

Czy opalanie w solarium zwiększa ryzyko zachorowania na raka skóry?

Diagnostyka raka skóry

3.1 Rak podstawnokomórkowy (carcinoma basocellulare, basalioma, epithelioma basocellulare)

Występuje około 5 razy częściej niż inne postacie raka skóry. W obrazie klinicznym może manifestować się jako twardy, przezroczysty, białawy lub częściowo upigmentowany (morphea-like epithelioma) guzek. Owrzodzenie centralne o perełkowatych krawędziach pojawia się w przypadkach bardziej zaawansowanych. W przypadkach zaniedbanych może dochodzić no miejscowego naciekania głębiej położonych struktur (np. kości). Guzek pojawia się najczęściej na skórze twarzy, szyi i grzbiecie dłoni.

Rak podstawnokomórkowy może występować w jednej z pięciu postaci:

  • guzkowo-wrzodziejąca
  • barwnikowa (różnicowanie z czerniakiem skóry)
  • twardzinopodobna (sclerosis)
  • powierzchniowa
  • włóknisto-nabłonkowa

Podczas gdy dwie ostatnie postacie rosną wolno, postać twardzinopodobna jest najbardziej agresywna i rośnie naciekająco zarówno w płaszczyźnie pionowej (naciekanie głębszych warstw) jak i poziomej (naciekanie rozległe).

Fot. 1 - Rak podstawnokomórkowy skóry grzbietu nosa

3.2 Rak kolczystokomórkowy (rak płaskonabłonkowy) (carcinoma spinocellulare, carcinoma planoepitheliale, spinalioma, squamous cell carcinoma)

Drugi co do częstości występowania rak skóry. Umiejscawia się zazwyczaj w obrębie głowy, szyi, tułowia, kończyn oraz w obrębie narządów płciowych. Jest najczęstszym nowotworem umiejscawiającym się na pograniczu błon śluzowych i skóry.

Obraz kliniczny jest zróżnicowany i zależny od umiejscowienia. Rak ten występuje najczęściej w postaci rogowaciejącej, łuszczącej zmiany o charakterze brodawkowatym, wrzodziejącym, często pokrytej strupem. Ból, świąd i krwawienie są objawami późnymi.

Etiopatogeneza

Przyczyną powstania raka skóry jest m.in. ekspozycja na promienie UV, która jest uznawana obecnie za główny czynnik sprawczy w tym nowotworze. Występuje on najczęściej u ludzi wykonujących prace na otwartej przestrzeni (np. rolnicy, rybacy).

Do innych przyczyn powstawania raka skóry zalicza się narażenie na czynniki chemiczne, jak np. środki ochrony roślin (herbicydy), pochodne ropy naftowej, środki grzybobójcze, węglowodory aromatyczne, związki arsenu.

Także miejsca narażone na przewlekłe drażnienie chemiczne, termiczne lub mechaniczne mogą być narażone na powstanie raka skóry. Dotyczy to osób palących papierosy (rak wargi), mających przewlekłe przetoki, których brzegi są drażnione zarówno w sposób chemiczny jak i mechaniczny lub narażonych na infekcje wirusem brodawczaka (papilloma).

Do stanów uznawanych za predysponujące do powstania raka skóry należą:

  • blizny pooparzeniowe
  • nadmierne rogowacenie (starcze: keratosis senilis, słoneczne: keratosis solaris)
  • róg skórny (cornu cutaneum)
  • choroba Bowena (postać przedinwazyjna raka kolczystokomórkowego)
  • rogowacenie białe (leucoplakia, leukoplakia)
  • Bowenoid papulosis (zmiany wywołane przez wirus brodawczaka ludzkiego, występujące w obrębie narządów płciowych)
  • erytroplazja Queyrata
  • skóra pergaminowa (xeroderma pigmentosum)
  • zespół znamieniowatych nabłoniaków podstawnokomórkowych (nevoid basal cell carcinoma syndrom)

Przyczyny powstawania raka podstawnokomórkowego skóry

Rak podstawnokomórkowy skóry występuje bardzo często. Najczęściej u osób starszych, szczególnie mężczyzn. Podobnie jak powszechnie znany czerniak, rak podstawnokomórkowy również powstaje przede wszystkim w wyniku długoletniej, intensywnej ekspozycji skóry na słońce. Największa zapadalność jest oczywiście w krajach o wysokim nasłonecznieniu. Drugim istotnym czynnikiem rozwoju tego nowotworu jest znaczne osłabienie odporności. Zobacz też: Jak objawia się rak kości? Diagnoza i rokowanie nowotworu

  • zmiana płaska lub lekko wyniosła,
  • zmiana łuszcząca się, stale zaczerwieniona,
  • zmiana o typie małej ranki pokrywającej się strupkiem, który odpada i odsłania rankę, ponownie pokrywającą się strupkiem.

Dotyczy to osób palących papierosy rak wargi , mających przewlekłe przetoki, których brzegi są drażnione zarówno w sposób chemiczny jak i mechaniczny lub narażonych na infekcje wirusem brodawczaka papilloma.

Czytaj dalej...

Pojawia się przede wszystkim na odkrytych częściach ciała, które są najbardziej narażone na wpływ promieniowania UV głowa, szyja, twarz, dłonie, ramiona , ale może się rozwinąć na dowolnym obszarze ciała, również w obrębie błon śluzowych.

Czytaj dalej...

Tak jest w przypadku raka płaskonabłonkowego, dlatego po usunięciu zmian chorobowych, konieczne jest systematyczne kontrolowanie stanu zdrowia oraz unikanie czynników, które mogą doprowadzić do ponownego pojawienia się zmian o charakterze nowotworowym.

Czytaj dalej...

Zmiany nowotworowe mogą być zlokalizowane w miejscach najbardziej eksponowanych na słońce, w tym zwłaszcza na czole, na wargach, na nosie, na policzkach, na szyi, na udach, na ramionach i w okolicach krocza.

Czytaj dalej...