U nas zapłacisz kartą
Rak podstawnokomórkowy - perspektywy leczenia i rokowania
Czy raki skóry występują często?
Przyjmuje się, że raki skóry stanowią 8–10% wszystkich nowotworów złośliwych, z czego 70–80% to raki podstawnokomórkowe, a ok. 20% raki kolczystokomórkowe. Nowotwory te są częstsze w krajach słonecznych, np. w Australii czy południowych regionach Stanów Zjednoczonych. Wielu autorów podkreśla stały wzrost liczby zachorowań na raki skóry (raka podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego) w krajach europejskich.
Raki skóry powstają pod wpływem czynników fizycznych, chemicznych, mechanicznych i biologicznych. Z czynników osobniczych należy wymienić: fototyp skóry (bardziej narażone są osoby z I lub II fototypem, tzn. osoby o włosach blond lub rudych, licznych piegach i niebieskich oczach), typ barwnika, wiek (w starszym wieku częściej występują nowotwory skóry łagodne i złośliwe), stan immunologiczny (u osób poddawanych immunosupresji częściej obserwowano raki skóry).
Wyróżnia się dwa rodzaje barwnika: eumelaninę – barwnik brązowoczarny, zmniejszający wrażliwość skóry na ekspozycję słoneczną (występuje u osób o ciemnej karnacji, ciemnych włosach i oczach), oraz feomelaninę – barwnik żółtoczerwonobrązowy, o działaniu prokancerogennym (sprzyjającym rozwojowi nowotworów), tzn. pod wpływem UV powstają wolne rodniki odpowiedzialne za uszkodzenia genetyczne komórek (charakterystyczny dla osób rudych, z blond włosami i jasną skórą). Zwiększona ilość feomelaniny i mała ilość eumelaniny predysponują do rozwoju nowotworów skóry.
- UVA – o długości fali 320–400 nm
- UVB – o długości fali 280–320 nm
- UVC – o długości fali 200–280 nm.
Najbardziej mutagenna frakcja UVB jest pochłaniana przez DNA keratynocytów, powodując zaburzenia regulacji genów tkankowych, liczne mutacje i w konsekwencji transformację nowotworową komórek. Badania wskazują, że frakcja UVA ma również udział w fotokancerogenezie, prawdopodobnie jednak odgrywa znacznie mniejszą rolę niż UVB. Korzystanie z urządzeń emitujących UVA, ze sztucznych źródeł promieniowania ultrafioletowego (np. solaria) powoduje sytuację, w której UVA działa synergistycznie z UVB i nasila jego szkodliwe działanie na skórę.
Raki skóry (nowotwory złośliwe skóry): przyczyny, objawy i leczenie
Raki skóry (nowotwory złośliwe skóry) są dość częstymi nowotworami, mogą występować w każdym wieku. Najczęściej występuje rak podstawnokomórkowy skóry, który lokalizuje się głównie na twarzy i ma postać powoli rosnącego perełkowatego guzka. Bardzo rzadko daje przerzuty odlegle, ale może się rozrastać i niszczyć okoliczne tkanki, dlatego ważne jest jak najszybsze usunięcie go. Większość raków skóry leczy się przede wszystkim operacyjnie.
Najliczniejszą grupą nowotworów złośliwych skóry są raki skóry, które stanowią niejednolitą grupę nowotworów. Raki skóry zajmują pierwsze miejsce w statystyce onkologicznych chorób skóry. Ostatnio obserwuje się wzrost zachorowań na nowotwory złośliwe skóry, przede wszystkim na raka podstawnokomórkowego, kolczystokomórkowego oraz czerniaka. Towarzyszą temu znaczne koszty opieki zdrowotnej, a w odniesieniu do czerniaka – duża umieralność. Nowotwory złośliwe skóry mają różne objawy, przebieg, leczenie i rokowanie. Szczególnym rodzajem nowotworu złośliwego skóry jest czerniak. Przeczytaj więcej: Czerniak
Jak leczyć raka płaskonabłonkowego skóry?
Na wybór metody leczenia raka płaskonabłonkowego skóry wpływa stopień zaawansowania choroby. W przypadku zmian, które zostaną wykryte we wczesnym stadium, wystarczające okazuje się chirurgiczne usunięcie zmiany z odpowiednim marginesem zdrowej tkanki. Dzięki zabiegowi, który wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, możliwe jest ograniczenie ryzyka związanego z powstawaniem przerzutów do węzłów chłonnych i ważnych organów wewnętrznych. Zabieg nie jest skomplikowany i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Jeżeli zmiana była rozległa, to można wykonać zabieg pozwalający na przywrócenie skórze estetycznego wyglądu. Plastyka skóry stosowana jest przede wszystkim w przypadku zmian nowotworowych, które naciekają w głąb, bo po ich wycięciu widoczny jest duży ubytek tkanek. Leczenie raka płaskonabłonkowego, który dał przerzuty, uwzględnia zastosowanie radio lub chemioterapii, a także usunięcie zaatakowanych przez nowotwór węzłów chłonnych.
Zapobieganie nawrotom raka płaskonabłonkowego wiąże się z koniecznością redukcji negatywnego wpływu na skórę wszystkich czynników ryzyka. Oznacza to, że konieczne jest unikanie promieniowania UV oraz dbanie o prawidłową ochronę skóry przed jego działaniem. Należy pamiętać o konieczności rezygnacji z kąpieli słonecznych oraz długiego przebywania na słońcu w godzinach południowych i popołudniowych. Aby zapobiegać nawrotom raka płaskonabłonkowego, trzeba także chronić skórę przed częstymi urazami i kontaktem z chemikaliami. Zalecane są częste kontrole zdrowia węzłów chłonnych oraz poddawanie diagnostyce każdej zmiany, która pojawia się na skórze i może wskazywać na to, że nowotwór uległ wznowieniu.