U nas zapłacisz kartą
Rak gruczołowy typu guzkowego
Rak podstawnokomórkowy skóry - przyczyny
- uwarunkowania genetyczne
- promieniowanie ultrafioletowe
- ekspozycja na promieniowanie słoneczne – zwłaszcza w dzieciństwie oraz prowadząca do oparzeń
- podeszły wiek
- płeć męska
- jasna karnacja
- leczenie immunosupresyjne
Lekarz najpierw ogląda zmiany przez dermatoskop, ale ostateczna diagnoza stawiana jest wyłącznie po uzyskaniu oceny mikroskopowej wycinka. W tym celu specjalista znieczula odpowiedni obszar skóry, wycina zmianę i oddaje wycinek do badania histopatologicznego, podczas którego szuka się komórek rakowych.
Diagnoza na wczesnym etapie jest niezwykle istotna, ponieważ im wcześniej zostanie rozpoznany nowotwór, tym większe szanse na wyleczenie.
Rak podstawnokomórkowy skóry
Rak podstawnokomórkowy to rosnący powoli miejscowo złośliwy nowotwór skóry wywodzący się z nierogowaciejących komórek warstwy podstawnej naskórka, występujący głównie u przedstawicieli rasy białej (osoby o fototypie skóry według definicji World Health Organization I–IV). Rośnie przede wszystkim na odkrytych częściach ciała (głowa, szyja), ale może się rozwinąć na dowolnym obszarze ciała, w tym także w obrębie błon śluzowych. Nowotwór ten w praktyce nie jest źródłem przerzutów odległych i nie zajmuje regionalnych węzłów chłonnych.
Jego charakter (określany przez lekarzy jako „złośliwość miejscowa”) sprawia, że niektóre jego postaci – jeśli nie podejmie się właściwego leczenia – powoli niszczą coraz większy obszar przyległej skóry oraz położne głębiej struktury ciała (np. chrząstkę nosa lub małżowiny usznej albo kości czaszki). Nieleczone, zaniedbane zmiany naciekają sąsiadujące elementy kostne, chrzęstne, naczyniowe, nerwowe albo gałkę oczną. W obrębie dużych, owrzodziałych zmian może dochodzić do trudnych do opanowania krwotoków.
Na zdjęciu przedstawiono przykład zaawansowanego raka podstawnokomórkowego o wieloletnim przebiegu. Trzeba podkreślić, że leczenie raka o takim stopniu zaawansowania jest trudne zarówno dla lekarza, jak i dla pacjenta, dlatego warto zacząć terapię, zanim nowotwór rozwinie się do dużych rozmiarów – proces leczenia jest wówczas prostszy i mniej dokuczliwy dla chorego, a i szanse na pełne wyleczenie są większe.
Fot. 1. Rozległy rak podstawnokomórkowy niszczący znaczny obszar skóry karku i naciekający położone głębiej tkanki. Leczenie w takim przypadku jest trudne, dlatego w przypadku podejrzanej zmiany skórnej nie należy czekać, aż rozwinie się ona do podobnych rozmiarów, tylko bez zbędnej zwłoki zgłosić się do lekarza rodzinnego, onkologa lub dermatologa! (Zdjęcie ze zbiorów autora)
Rak podstawnokomórkowy - objawy i leczenie
Rak podstawnokomórkowy jest złośliwym nowotworem skóry. Objaw mogą przybierać różne postacie – od płaskiego owrzodzenia, przez nieowrzodzoną brodawkę, po guzek o perłowej barwie. Podobnie jak rak kolczystokomórkowy, nowotwór ten najczęściej występuje na twarzy i skórze owłosionej głowy, ale może też pojawić się na innych częściach ciała.
Rak podstawnokomórkowy jest nowotworem złośliwym dotykającym głównie osób o jasnej karnacji skóry.- Objawy raka podstawnokomórkowego
- Rak podstawnokomórkowy skóry - przyczyny
- Rozpoznanie raka podstawnokomórkowego
- Leczenie raka podstawnokomórkowego skóry
- Podstawnokomórkowy rak skóry - rokowanie i powikłania
- Zapobieganie rakowi podstawnokomórkowemu
Rak podstawnokomórkowy (ang. basal cell carcinoma, BCC) stanowi ok. 80% wszystkich nowotworów w obrębie skóry. Wraz z nowotworem kolczystokomórkowym (15-20%) odpowiada za większość zachorowań na tzw. niebarwnikowye nowotwory skóry. W 2019 roku odnotowano w tej grupie 14 266 przypadków wśród Polaków.
Pochodzi z nierogowaciejących komórek podstawowej warstwy naskórka i występuje głównie u rasy białej. Zachorowalność na ten typ nowotworu zwiększa się wraz z wiekiem i najczęściej dotyczy osób po 60. roku życia.
Jak wygląda rak podstawnokomórkowy?
W >80% przypadków rak podstawnokomórkowy skóry występuje na głowie (przede wszystkim na twarzy) i szyi, ale może wystąpić w dowolnej okolicy ciała, np. na mosznie lub kroczu. Wyróżnia się wiele postaci morfologicznych tego nowotworu. Najbardziej typowym obrazem klinicznym jest nieduży guzek otoczony wałowatym brzegiem, najczęściej zlokalizowany w okolicy skrzydełka nosa lub małżowiny usznej (postać guzkowa, ta postać może zawierać znaczną ilość barwnika, przypominając guzkową postać czerniaka skóry). Często uwagę chorego zwraca niegojąca się niewielka ranka pokryta strupem, który cyklicznie odpada, odsłaniając niewielkie owrzodzenie („rankę”), która szybko pokrywa się nowym strupem. Stosunkowo często obserwuje się również postać powierzchowną – zmianę płaską łub płasko-wyniosłą, łuszczącą się i zaczerwienioną.
Fot. 2. Postać guzkowa raka podstawnokomórkowego skóry na tylnej powierzchni małżowiny usznej (drobne owrzodzenie w centrum zmiany, wałowate brzegi zmiany)
Fot. 3. Postać powierzchowna raka podstawnokomórkowego skóry (Zdjęcia ze zbiorów autora)
