Rak gruczołowy typu guzkowego
Leczenie raka podstawnokomórkowego skóry
Leczenie radykalne raka podstawnokomórkowego skóry polega na chirurgicznym usunięciu zmiany wraz z marginesem zdrowych tkanek. Doszczętność wycięcia stanowi czynnik rokowniczy. W przypadku braku doszczętności wznowa raka podstawnokomórkowego występuje u 25% pacjentów.
Jeśli zabieg chirurgiczny jest niemożliwy, eksperci zalecają rozważenie radioterapii. W przypadku niskiego ryzyka nawrotu dopuszczalne są metody leczenia miejscowego raka podstawnokomórkowy skóry takie jak: krioterapia, laseroterapia, elektrokoagulacja lub stosowanie 5-fluorouracylu.
W rzadkich przypadkach przerzutowych stosuje się chemioterapię opartą na cisplatynie.
W leczeniu zaawansowanego raka podstawnokomórkowego skóry stosuje się również terapię celowaną lekiem wismodegib. Działanie terapii celowanej polega na blokowaniu szlaku sygnałowego Hedgehog, czyli hamowaniu podziału komórek rakowych.
Czy rak podstawnokomórkowy występuje często?
Rak podstawnokomórkowy jest najczęstszym nowotworem skóry. Każdego roku zapada na niego 100–800 osób w przeliczeniu na grupę 100 000 osób rasy białej. Zachorowalność jest największa w Australii, bowiem jednym z głównych czynników ryzyka zachorowania jest promieniowanie słoneczne (szczególnie ultrafioletowe), zwłaszcza jeśli narażenie na działanie słońca było intensywne już od dzieciństwa.
Rak podstawnokomórkowy występuje przede wszystkim u osób starszych (bo szkodliwe działanie słońca kumuluje się na przestrzeni całego życia), częściej u mężczyzn o jasnej karnacji skóry. Podobnie jak w przypadku wielu innych nowotworów, jednym z istotnych czynników ryzyka jest przewlekłe osłabienie odporności (dlatego wiele nowotworów skóry częściej występuje u osób po przeszczepieniach narządów – osoby te zazwyczaj przewlekle zażywają leki upośledzające sprawne działanie układu odpornościowego).

Zapobieganie rakowi podstawnokomórkowemu
- ocenie u każdego pacjenta cech ryzyka i dopasowaniu postępowania profilaktycznego,
- objęciu osób z grup ryzyka bardziej szczegółową opieką,
- unikaniu nadmiernej ekspozycji na słońce, zwłaszcza krótkich epizodów intensywnego nasłonecznienia powodujących oparzenia skóry,
- dbaniu o odpowiednią ochronę przed słońcem, stosowaniu kremów z filtrem UV.
- Obserwuj co miesiąc swoją skórę, a w sytuacji, kiedy coś Cię zaniepokoi to skontaktuj się z dermatologiem.
- Raz w roku kontroluj swoją skórę na wizycie lekarskiej.
- Dbaj o odpowiednią ochronę przeciwsłoneczną – stosuj kremy z wysokim filtrem UV, unikaj wystawiania się na słońce między 10.00 a 16.00, noś okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV.
- „Interna Szczeklika 2015”.
- „Podstawy chirurgii” wyd. Medycyna Praktyczna.
- http://onkologia.org.pl/wp-content/uploads/Nowotwory_2019.pdf
- „Nowotwory skóry: klinika, patologia, leczenie” A. Bieniek, M. Cisło, A. Jankowska-Konsur.
- „Czerniaki skóry – zasady postępowania diagnostyczno-terapeutycznego” Przegląd Dermatologiczny, 2009, 96, str. 193-203.
1 Kriochirurgia - metoda lecznicza polegająca na miejscowym niszczeniu chorych lub przerośniętych tkanek za pomocą niskich temperatur (poniżej 0ᵒC).
Oferta Medicover
- Kompleksowa ocena zmian skórnych: dermatoskopia, cyfrowa wideodermoskopia.
wycięcie chirurgiczne zmian w trybie ambulatoryjnym,
poszerzenie marginesu wycięcia,
kwalifikacja do leczenia miejscowego – krioterapia,
Rak podstawnokomórkowy skóry
Rak podstawnokomórkowy skóry (carcinoma basocellulare) to najczęściej występująca postać raka skóry, stanowi około 75% przypadków. W zdecydowanej większości jego lokalizacja obejmuje skórę głowy i szyi.
Rozwija się w skórze powiek, czoła, nosa, policzków, nigdy na stopach, dłoniach czy błonach śluzowych. Rak przydatków skóry występuje równie często u mężczyzn, jak i kobiet, najczęściej po 60 roku życia.
Cechą charakterystyczną raka podstawnokomórkowego skóry jest brak przerzutów odległych oraz miejscowa złośliwość. Eksperci wyróżniają dwie odmiany tej choroby – pierwsza rozwija się wolno, nie nacieka w głąb, a leczenie daje dobre efekty. Druga odmiana raka podstawnokomórkowego skóry jest bardziej agresywna, ma zdolność do naciekania, niszczenia tkanek, jest wrzodziejąca i często nawraca, co utrudnia wyleczenia.

W jaki sposób lekarz rozpoznaje raka podstawnokomórkowego skóry?
Rak podstawnokomórkowy skóry ma charakterystyczny wygląd, dlatego często lekarz już po pierwszych oględzinach jest w stanie z bardzo dużym prawdopodobieństwem podać rozpoznanie. Czasami pomocne – chociaż niekonieczne – jest użycie ręcznego dermatoskopu (w uproszczeniu dermatoskop to urządzenie wyposażone w soczewki powiększające obraz oraz odpowiednie źródło światła oświetlające badaną zmianę skórną, zob. Badanie dermatoskopowe). Aby potwierdzić rozpoznanie, należy wyciąć całą zmianę, jeśli jest nieduża. Jeśli zmiana jest większa lub znajduje się w okolicy, w której wycięcie może być utrudnione (np. powieka oka), lekarz rozważy pobranie niewielkiego wycinka, a następnie – po potwierdzeniu rozpoznania w badaniu histopatologicznym – zaplanuje odpowiednie leczenie.
Leczenie najczęściej polega na wycięciu ogniska choroby z niewielkim (tj. 1–2 mm) marginesem zdrowej skóry. U chorych, którzy nie godzą się na wycięcie zmiany, można rozważyć zastosowanie radioterapii jako metody alternatywnej. Trzeba jednak pokreślić, że metodą pierwszego wyboru (i zalecaną w większości przypadków) jest niewielka operacja polegająca na wycięciu zmiany w całości. Radioterapię można stosować również wtedy, gdy rak ma dużą średnicę i znajduje się w obszarze, w którym wycięcie jest trudne lub wręcz niemożliwe (z powodów technicznych – np. bardzo duża zmiana na wierzchołku głowy). Stosuje się również inne metody, np. maść z chemioterapeutykiem (5-fluorouracylem) lub lekiem immunomodulującym (imikwimodem), skuteczność metod zachowawczych nie dorównuje jednak wycięciu zmiany.
