U nas zapłacisz kartą
Rak podstawnokomórkowy - przerzuty i leczenie
Rak podstawnokomórkowy skóry
Rak podstawnokomórkowy skóry (carcinoma basocellulare) to najczęściej występująca postać raka skóry, stanowi około 75% przypadków. W zdecydowanej większości jego lokalizacja obejmuje skórę głowy i szyi.
Rozwija się w skórze powiek, czoła, nosa, policzków, nigdy na stopach, dłoniach czy błonach śluzowych. Rak przydatków skóry występuje równie często u mężczyzn, jak i kobiet, najczęściej po 60 roku życia.
Cechą charakterystyczną raka podstawnokomórkowego skóry jest brak przerzutów odległych oraz miejscowa złośliwość. Eksperci wyróżniają dwie odmiany tej choroby – pierwsza rozwija się wolno, nie nacieka w głąb, a leczenie daje dobre efekty. Druga odmiana raka podstawnokomórkowego skóry jest bardziej agresywna, ma zdolność do naciekania, niszczenia tkanek, jest wrzodziejąca i często nawraca, co utrudnia wyleczenia.
Objawy raka podstawnokomórkowego
W większości przypadków (>80%) ta odmiana raka występuje na skórze głowy, przede wszystkim na twarzy i szyi, ale może wystąpić też w innych miejscach.
Postać guzkowa
Wyróżnia się kilka odmian tego nowotworu, jednak najbardziej typowa jest postać guzkowa. Może ona przypominać guzkową postać czerniaka. Typ ten charakteryzuje się obecnością guzka o perłowej barwie, który otoczony jest wałem drobnych guzków przypominających perełki.
Postać powierzchniowa
Druga częsta odmiana to postać powierzchniowa. W jej przebiegu zmiany są płaskie lub płasko wyniosłe, łuszczą się i są zaczerwienione.
Nowotwory skóry – czynniki ryzyka
Zmiany skórne o charakterze nowotworowym mogą być związane z pierwotnym procesem patologicznych podziałów komórkowych, który rozpoczyna się w obrębie skóry i jej przydatków, a także mogą mieć związek z przerzutami z innych narządów i układów.
Do czynników ryzyka rozwoju pierwotnego raka skóry zaliczamy m.in.:
- promieniowanie UV (najczęściej promieniowanie słoneczne, jednak rak podstawnokomórkowy może rozwinąć się także w wyniku kontaktu z promieniowaniem UVB, które emitują lampy stosowane np. w solariach),
- częsty kontakt z pestycydami, herbicydami i innymi substancjami chemicznymi o silnie mutagennym działaniu,
- blizny po oparzeniach,
- wiek powyżej 45 lat,
- zakażenie wirusem HPV (wirus brodawczaka ludzkiego),
- uwarunkowania genetyczne, które związane są m.in. z wadami wrodzonymi,
- długotrwałe chemiczne, termiczne lub mechaniczne drażnienie skóry,
- pojawienie się na skórze zmian przedrakowych, do których zaliczamy np. rogowacenie słoneczne i rogowacenie białe.
Rak podstawnokomórkowy skóry, rak płaskonabłonkowy skóry, a także czerniak złośliwy znacznie częściej diagnozowane są u osób, które przez długi czas wystawiały skórę na działanie promieniowania UV. Częste opalanie się na słońcu i w solarium, a także wykonywanie pracy zawodowej w warunkach silnego nasłonecznienia, to najczęściej wskazywane przyczyny rozwoju nowotworu skóry.
Rak podstawnokomórkowy znacznie częściej diagnozowany jest u osób, które narażają swoją skórę na działanie różnych czynników drażniących. Poparzenia słoneczne we wczesnym dzieciństwie mogą zwiększać ryzyko rozwoju raka skóry nawet kilkukrotnie.
Leczenie raka podstawnokomórkowego skóry
Leczenie radykalne raka podstawnokomórkowego skóry polega na chirurgicznym usunięciu zmiany wraz z marginesem zdrowych tkanek. Doszczętność wycięcia stanowi czynnik rokowniczy. W przypadku braku doszczętności wznowa raka podstawnokomórkowego występuje u 25% pacjentów.
Jeśli zabieg chirurgiczny jest niemożliwy, eksperci zalecają rozważenie radioterapii. W przypadku niskiego ryzyka nawrotu dopuszczalne są metody leczenia miejscowego raka podstawnokomórkowy skóry takie jak: krioterapia, laseroterapia, elektrokoagulacja lub stosowanie 5-fluorouracylu.
W rzadkich przypadkach przerzutowych stosuje się chemioterapię opartą na cisplatynie.
W leczeniu zaawansowanego raka podstawnokomórkowego skóry stosuje się również terapię celowaną lekiem wismodegib. Działanie terapii celowanej polega na blokowaniu szlaku sygnałowego Hedgehog, czyli hamowaniu podziału komórek rakowych.
