U nas zapłacisz kartą
Rak skóry na nosie - Przyczyny, Objawy i Metody Leczenia
Rak podstawnokomórkowy (carcinoma basocellulare)
Rak podstawnokomórkowy (carcinoma basocellulare) jest jednym z najczęstszych nowotworów skóry. To rak o miejscowej złośliwości, tzn. cechuje go powolny przebieg – rozrasta się miejscowo, naciekając podłoże i może wywołać zniszczenie tkanek otoczenia. Rak podstawnokomórkowy niezwykle rzadko powoduje przerzuty (jeden przerzut na 4000 raków). Częściej występuje u osób w starszym wieku. Objawem raka podstawnokomórkowego jest perełkowaty guzek o błyszczącej i gładkiej powierzchni. Guzek taki może się rozrastać odśrodkowo, tworząc większą zmianę. Raki podstawnokomórkowe zwykle są umiejscowione na twarzy – głównie na czole, w okolicach oczodołów i nosa, na plecach, rzadziej na kończynach górnych i dolnych. Wyróżnia się kilka odmian raków podstawnokomórkowych.
Fot. Rak podstawnokomórkowy (owrzodzenie w okolicy ciemieniowej skóry owłosionej głowy)
Przyczyny powstawania raka podstawnokomórkowego skóry
Rak podstawnokomórkowy skóry występuje bardzo często. Najczęściej u osób starszych, szczególnie mężczyzn. Podobnie jak powszechnie znany czerniak, rak podstawnokomórkowy również powstaje przede wszystkim w wyniku długoletniej, intensywnej ekspozycji skóry na słońce. Największa zapadalność jest oczywiście w krajach o wysokim nasłonecznieniu. Drugim istotnym czynnikiem rozwoju tego nowotworu jest znaczne osłabienie odporności. Zobacz też: Jak objawia się rak kości? Diagnoza i rokowanie nowotworu
- zmiana płaska lub lekko wyniosła,
- zmiana łuszcząca się, stale zaczerwieniona,
- zmiana o typie małej ranki pokrywającej się strupkiem, który odpada i odsłania rankę, ponownie pokrywającą się strupkiem.
Diagnostyka raka podstawnokomórkowego skóry
Lekarz może postawić rozpoznanie już na podstawie wstępnego badania, oceniając gołym okiem wygląd zmiany. Niektórzy lekarze, a w szczególności dermatolodzy, dysponują tzw. dermatoskopem. Jest to urządzenie pozwalające na ocenę zmian powierzchniowych jak za pomocą szkła powiększającego czy lupy. Ostateczne rozpoznanie można wysunąć na podstawie badania histopatologicznego, czyli badania pod mikroskopem wyciętej zmiany. Jeśli lokalizacja i wielkość zmiany na to pozwalają, wycina się do badania całą zmianę. Jeśli zmiana jest duża, można wyciąć fragment, czyli pobrać wycinek zmienionej skóry.
Leczenie polega przede wszystkim na wycięciu zmiany z marginesem zdrowej tkanki. Margines ten wynosi zazwyczaj około 2 mm. Jeśli chory nie zgadza się na wycięcie zmiany, można zastosować miejscową radioterapię, jednak jest to mniej pożądana metoda i zdecydowanie lekarz stara się przekonać pacjenta do leczenia chirurgicznego. Jeśli zmiana jest bardzo duża lub zajmuje struktury lub obszar uniemożliwiające zabieg chirurgiczny, zalecana jest radioterapia. Czasami możliwe jest też zastosowanie maści zawierających np. 5-fluorouracyl (chemioterapeutyk). Nie są to jednak metody przewyższające skuteczność leczenia operacyjnego.
Chłoniak skóry typu T (ziarniniak grzybiasty, Mycosis fungoides)
To rzadki nowotwór skóry. występuje u osób między 40. a 60. rokiem życia, częściej u mężczyzn. Jest spowodowany niekontrolowanym rozrostem komórek T w skórze. Najczęstsze typy/rodzaje chłoniaka skórnego T-komórkowego to ziarniniak grzybiasty oraz Zespół Sezary'ego.
Choroba Pageta - we wczesnym etapie choroby na skórze pojawiają się plamy rumieniowe, które wywołują świąd i uczucie pieczenia. Może z nich sączyć się wydzielina. Następnie mogą się pojawić nadżerki (często krwawiące).Zmiany występują zwykle w okolicy zewnętrznych narządów płciowych: srom, odbyt, prącie i worek mosznowy - są to okolice bogate w gruczoły apokrynowe i ekrynowe. Rzadziej nowotwór obejmuje górną część ud, pośladki, pachy i okolicę pępka. Znane są pojedyncze przypadki lokalizacji zmian nowotworowych w obszarach skóry pozbawionych gruczołów apokrynowych np.: w przewodach słuchowych zewnętrznych, na powiekach, w przełyku, w cewce moczowej.
Nowotwór skóry – profilaktyka i czynniki ryzyka
- Używaniu wodoodpornej emulsji z filtrem min. 30 SPF, przy czym warto aplikować ją kilka razy w ciągu dnia
- Przebywaniu w cieniu, szczególnie należy chronić swoją skórę między 11:00 a 15:00
- Noszeniu kapelusza, który ochroni głowę
- Zakładaniu okularów słonecznych z filtrem UV, zabezpieczających gałkę oczną, często atakowaną przez czerniaka
- Ponadto w grupie podwyższonego ryzyka znajdują się członkowie rodziny w której pojawił się przypadek raka skóry, osoby po 60-tym roku życia, w tym częściej panowie. Nowotwór może pojawić się również u dorosłych, którzy w dzieciństwie doznali poparzenia słonecznego, ponieważ choroba ta ujawnia się nawet po 20-30 latach. Wiadomo również, że korzystanie z solarium poważnie podnosi ryzyko zachorowania na nowotwór skóry.
Szacuje się, że dorosły człowiek posiada 10-50 znamion, tzw. pieprzyków. Średnio 1 na 200 000 zmienia się w najgroźniejszy nowotwór, czyli czerniaka. Każdą zatem nową zmianę skórną, która wyda się niepokojąca, należy pokazać lekarzowi pierwszego kontaktu lub dermatologowi. Cechy atypowych pieprzyków określa się za pomocą kryteriów ABCDE, (pochodzących od pierwszych liter angielskich słów: Asymmetry, Border, Color, Dimension i Evolution), co oznacza w praktyce: A – asymetria – nieproporcjonalność zmiany skórnej, gdy jedna jej połowa znacznie różni się od drugiej. Pieprzyki o regularnych, owalnych kształtach raczej nie są groźne dla zdrowia B – brzegi – poszarpane, ząbkowane, nierówne krawędzie, to znak, że należy je skonsultować C – czerwone i czarne – czerniak może przybrać różne kolory, w tym również błękitne i szare, szczególnie bacznie należy przyjrzeć się wszystkim, które są o wiele ciemniejsze od pozostałych, a na pewno wtedy, gdy otacza je czerwona obwódka D – duży rozmiar – wszystkie znamiona o średnicy większej niż 5 mm powinny być natychmiast skontrolowane przez lekarza. Można to sprawdzić prostym testem ołówka, czyli przyłożyć jego końcówkę do pieprzyka – jeśli wystaje poza obwód, należy natychmiast udać się do dermatologa E – ewolucja – czerniak stale się zmienia, rośnie, może mieć różne kolory i swędzieć. Często wyrasta poza powierzchnię skóry. Jeśli tak się dzieje, należy bezzwłocznie udać się do specjalisty
