U nas zapłacisz kartą
Raki skóry - Rodzaje, Objawy i Zdjęcia
Rak skóry – rodzaje
Występują cztery główne rodzaje nowotworów skóry. Każdy z nich charakteryzuje się innymi objawami i tempem rozwoju.
Rak podstawnokomórkowy skóry
Uznawany jest za najmniej niebezpieczny rodzaj nowotworu skóry. Charakteryzuje się błyszczącym kolorem skóry z połyskiem i niegojącym się owrzodzeniem. Ten rodzaj raka cechuje powolny rozwój i wzrost.
Rak płaskonabłonkowy skóry
To nowotwór złośliwy, który rośnie powoli i ma tendencję do dawania przerzutów w odległych narządach. Rak ten ma skłonność do rogowacenia. Ten rodzaj nowotworu występuje wyłącznie u ludzi o białym kolorze skóry.
Rak brodawkujący skóry
To jeden z najrzadszych nowotworów, który jest powiązany z wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV6 i HPV11). Uznaje się, że w przypadku tego rodzaju raka skóry istotnym czynnikiem pojawienia się zmian w rejonie jamy ustnej jest palenie papierosów i żucie tabaki. Wzrost raka brodawkującego skóry jest powolny i zdaniem większości badaczy ten rodzaj raka nie daje przerzutów.
Rak kolczystokomórkowy skóry
Występuje w miejscach wystawionych na ekspozycję słoneczną, m.in. na dolnej wardze, skórze głowy, grzbietach rąk. Objawem mogą być wrzodziejące guzki, które powiększają się bardzo szybko.
Rak płaskonabłonkowy – przyczyny, objawy, leczenie. Jaka jest średnia długość życia przy tym nowotworze?
Rak podstawnokomórkowy (carcinoma basocellulare)
Rak podstawnokomórkowy (carcinoma basocellulare) jest jednym z najczęstszych nowotworów skóry. To rak o miejscowej złośliwości, tzn. cechuje go powolny przebieg – rozrasta się miejscowo, naciekając podłoże i może wywołać zniszczenie tkanek otoczenia. Rak podstawnokomórkowy niezwykle rzadko powoduje przerzuty (jeden przerzut na 4000 raków). Częściej występuje u osób w starszym wieku. Objawem raka podstawnokomórkowego jest perełkowaty guzek o błyszczącej i gładkiej powierzchni. Guzek taki może się rozrastać odśrodkowo, tworząc większą zmianę. Raki podstawnokomórkowe zwykle są umiejscowione na twarzy – głównie na czole, w okolicach oczodołów i nosa, na plecach, rzadziej na kończynach górnych i dolnych. Wyróżnia się kilka odmian raków podstawnokomórkowych.
Fot. Rak podstawnokomórkowy (owrzodzenie w okolicy ciemieniowej skóry owłosionej głowy)
Rak brodawkujący skóry
Na raka brodawkującego skóry chorują osoby zarażone wirusem brodawczaka ludzkiego – typami 6 lub 11. Zmiany nowotworowe na skórze tworzą się na stopach, w obszarze narządów płciowych i w jamie ustnej. Zwykle rak skóry tego rodzaju jest pokryty masami rogowymi – może mieć różne kształty. Rak brodawkujący zwykle nie daje przerzutów.
Czerniak występuje u osób zbyt często i długo przebywających na słońcu albo w solarium. Szczególnie narażeni na tego rodzaju raka skóry są ci, którzy mają jasną karnację, jasną tęczówkę i skłonność do oparzeń słonecznych. W grupie ryzyka są też osoby z dużą ilością znamion.
Objawy tego rodzaju raka skóry to m.in. swędzenie, zaczerwienienie i krwawienie zmiany skórnej. O charakterze złośliwym mogą świadczyć też powiększenie zmiany skórnej, zmiana jej kształtu i koloru oraz owrzodzenie. Rak zaczyna rosnąć horyzontalnie lub wertykalnie, jego brzegi stają się niesymetryczne, nierówne i postrzępione. Zmienia się też kolor – im więcej barw ma zmiana skórna, tym bardziej prawdopodobne, że ma charakter nowotworu złośliwego.
Rak skóry – czym jest
Rak skóry to niekontrolowany rozrost nieprawidłowych komórek tkanki nabłonkowej. To jeden z najczęściej występujących nowotworów u ludzi. Częstotliwość jego występowania rośnie z wiekiem populacji, a to dlatego, że rak ten powstaje zazwyczaj z powodu nadmiernej i długotrwałej ekspozycji na promienie słoneczne. Raki skóry szczególnie często występują u osób rasy kaukaskiej – ok. 20 proc. Wystąpienie nowotworu skóry zazwyczaj poprzedzają zmiany przedrakowe, jakie mogą utrzymywać się przez wiele lat.
Głównym objawem nowotworu skóry jest oczywiście zmiana na skórze. W większości przypadków nowotwór złośliwy skóry pojawia się w miejscach narażonych na promieniowanie słoneczne (twarz, skóra głowy, dłonie). Najczęściej diagnozowany jest rak podstawnokomórkowy skóry, który daje charakterystyczne zmiany. Zwykle lekarz za pomocą dermatoskopu z łatwością może go zdiagnozować.
Nowotwór skóry może dawać także inne objawy, np. krwawienie lub szybkie powiększanie się pieprzyków. W takiej sytuacji najczęściej diagnozowany jest czerniak, który wywodzi się z komórek nabłonkowych. Czerniak skóry daje dosyć widoczne objawy w miejscach, gdzie istniały już pieprzyki lub w innych miejscach na skórze. Wśród pozostałych objawów raka skóry wymienia się także swędzenie, zgrubienia i zmiany zabarwienia lub kształtu w obrębie zmian skórnych.
W tym, jak rozpoznać raka skóry, znaczącą rolę odgrywa dokładna diagnostyka, a także sprawdzanie każdej nowej zmiany na skórze. Choroby nowotworowe skóry najczęściej powstają w wyniku nadmiernego przebywania na słońcu i opalania się, dlatego najlepszym sposobem na zmniejszenie ryzyka ich pojawienia się jest używanie kremów z filtrem i unikanie opalania, zwłaszcza w godzinach największego nasłonecznienia. Nowotworowi skóry sprzyja także jasna karnacja oraz korzystanie z solarium. Właściwie każdy rodzaj raka skóry może pojawić się także u osób mających skłonności genetyczne.
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?
Pacjentowi zaleca się wizyty kontrolne zgodnie z zaleceniami lekarza. Zwykle obejmują one kontrole w okresie po zabiegu operacyjnym, a następnie co 3 miesiące w ciągu pierwszego roku oraz co 6 miesięcy w ciągu kolejnych lat. Ważne jest samobadanie, czyli oglądanie samodzielnie skóry przez pacjenta i w razie zauważenia niepokojących zmian niezwłoczne zgłoszenie się do lekarza.
Ze względu na fakt, że promieniowanie słoneczne jest najważniejszym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu raka skóry, głównym celem profilaktyki jest ograniczenie ekspozycji na UV, które powinno polegać na stosowaniu preparatów z filtrami przeciwsłonecznymi, ubrań ochronnych, ograniczeniu czasu spędzanego na wolnym powietrzu w godzinach największego nasłonecznienia i przebywanie w cieniu. W ciągu ostatnich 30 lat odkryto wiele mechanizmów mających wpływ na powstawanie różnych nowotworów skóry. Odkrycia te przyczyniły się do stworzenia środków ochronnych i chemioprewencyjnych, które zwiększają możliwości zapobiegania nowotworom.
Chemioprewencja to dziedzina powstała w wyniku oddziaływania wiedzy odnoszącej się do: kancerogenezy (powstawania komórek nowotworowych), biologii komórki, badań przesiewowych w kierunku raka lub wczesnego jego wykrywania. Na podstawie badań wiadomo, że selen chroni przed wystąpieniem raka podstawnokomórkowego, a retinoidy przed rogowaceniem słonecznym. Coraz popularniejszą formą zapobiegania nowotworom skóry jest zażywanie polifenoli (zawartych np. w zielonej herbacie), które mają właściwości antyoksydacyjne.
Najważniejszym elementem profilaktyki raka skóry jest unikanie promieniowania UV i maksymalne skrócenie czasu ekspozycji skóry na bezpośrednie promieniowanie słoneczne. Stosowanie preparatów przeciwsłonecznych jako pierwszej linii obrony przeciwnowotworowej oparte jest na wynikach kontrolowanych badań przeprowadzonych u pacjentów z dużym ryzykiem rozwoju raka, które wykazały, że codzienne używanie produktów o szerokim spektrum ochrony zmniejszyło liczbę zmian typu rogowacenia słonecznego.
