U nas zapłacisz kartą
Rak skóry - Prognozy i Perspektywy
Rak skóry – rozpoznanie
Jak wygląda rak skóry? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, jak wygląda rak skóry, ponieważ jego wygląd różni się w zależności od rodzaju nowotworu. Niemniej, w przypadku jakiejkolwiek zmiany na skórze należy skontaktować się z lekarzem.
Wielokrotnie zmiany nowotworowe poprzedzają zmiany skórne mające tendencję do złośliwienia. Należą do nich:
Rogowacenie starcze – zmiany tworzące się pod wpływem działania promieni słonecznych u osób, które są szczególnie narażone na bezpośrednie działanie słońca – rolników, żeglarzy. Zmiany te często obserwuje się u starszych osób. Początkowo zmiany nie są zbyt widoczne, wyczuwamy zmienione miejsce na skórze jako szorstkie. Z czasem zmieniają zabarwienie na brunatne, pokrywa je szorstka łuska.
Skóra pergaminowa i barwnikowa występuje pod wpływem zmian o charakterze genetycznym. Defekt występuje, kiedy u obydwojga rodziców występuje uszkodzony gen. Skóra chorych ma liczne piegi, odbarwione plamy i rozszerzone naczynia krwionośne. W cięższych przypadkach zmianom skóry towarzyszą także zaburzenia rozwojowe w ośrodkowym układzie nerwowym. W skórze tej przerzuty pojawiają się bardzo często. Ludzie dotknięci tą chorobą zazwyczaj umierają bardzo młodo.
Rogowacenie chemiczne to efekt oddziaływania na skórę trujących związków chemicznych – arsenu, smoły czy parafiny. Zmiany te występują zazwyczaj po wielu latach od kontaktu skóry z tymi związkami u ludzi narażonych na te związki na skutek wykonywanej pracy.
Blizny, znamiona po oparzeniach i przewlekłe stany zapalne skóry potencjalnie nie są uważane za możliwą przyczynę wystąpienia nowotworu, niemniej zdarzają się przypadki wystąpienia choroby na takim podłożu, jeśli towarzyszy im przerost tkanek.
„Czy zaklejanie znamion plastrem lub punktowe stosowanie kremów z filtrem UV jest rozsądne?” – pytają lekarki prowadzące bloga Dermatolook
Czy raki skóry występują często?
Przyjmuje się, że raki skóry stanowią 8–10% wszystkich nowotworów złośliwych, z czego 70–80% to raki podstawnokomórkowe, a ok. 20% raki kolczystokomórkowe. Nowotwory te są częstsze w krajach słonecznych, np. w Australii czy południowych regionach Stanów Zjednoczonych. Wielu autorów podkreśla stały wzrost liczby zachorowań na raki skóry (raka podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego) w krajach europejskich.
Raki skóry powstają pod wpływem czynników fizycznych, chemicznych, mechanicznych i biologicznych. Z czynników osobniczych należy wymienić: fototyp skóry (bardziej narażone są osoby z I lub II fototypem, tzn. osoby o włosach blond lub rudych, licznych piegach i niebieskich oczach), typ barwnika, wiek (w starszym wieku częściej występują nowotwory skóry łagodne i złośliwe), stan immunologiczny (u osób poddawanych immunosupresji częściej obserwowano raki skóry).
Wyróżnia się dwa rodzaje barwnika: eumelaninę – barwnik brązowoczarny, zmniejszający wrażliwość skóry na ekspozycję słoneczną (występuje u osób o ciemnej karnacji, ciemnych włosach i oczach), oraz feomelaninę – barwnik żółtoczerwonobrązowy, o działaniu prokancerogennym (sprzyjającym rozwojowi nowotworów), tzn. pod wpływem UV powstają wolne rodniki odpowiedzialne za uszkodzenia genetyczne komórek (charakterystyczny dla osób rudych, z blond włosami i jasną skórą). Zwiększona ilość feomelaniny i mała ilość eumelaniny predysponują do rozwoju nowotworów skóry.
- UVA – o długości fali 320–400 nm
- UVB – o długości fali 280–320 nm
- UVC – o długości fali 200–280 nm.
Najbardziej mutagenna frakcja UVB jest pochłaniana przez DNA keratynocytów, powodując zaburzenia regulacji genów tkankowych, liczne mutacje i w konsekwencji transformację nowotworową komórek. Badania wskazują, że frakcja UVA ma również udział w fotokancerogenezie, prawdopodobnie jednak odgrywa znacznie mniejszą rolę niż UVB. Korzystanie z urządzeń emitujących UVA, ze sztucznych źródeł promieniowania ultrafioletowego (np. solaria) powoduje sytuację, w której UVA działa synergistycznie z UVB i nasila jego szkodliwe działanie na skórę.
Rak skóry – rodzaje
Występują cztery główne rodzaje nowotworów skóry. Każdy z nich charakteryzuje się innymi objawami i tempem rozwoju.
Rak podstawnokomórkowy skóry
Uznawany jest za najmniej niebezpieczny rodzaj nowotworu skóry. Charakteryzuje się błyszczącym kolorem skóry z połyskiem i niegojącym się owrzodzeniem. Ten rodzaj raka cechuje powolny rozwój i wzrost.
Rak płaskonabłonkowy skóry
To nowotwór złośliwy, który rośnie powoli i ma tendencję do dawania przerzutów w odległych narządach. Rak ten ma skłonność do rogowacenia. Ten rodzaj nowotworu występuje wyłącznie u ludzi o białym kolorze skóry.
Rak brodawkujący skóry
To jeden z najrzadszych nowotworów, który jest powiązany z wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV6 i HPV11). Uznaje się, że w przypadku tego rodzaju raka skóry istotnym czynnikiem pojawienia się zmian w rejonie jamy ustnej jest palenie papierosów i żucie tabaki. Wzrost raka brodawkującego skóry jest powolny i zdaniem większości badaczy ten rodzaj raka nie daje przerzutów.
Rak kolczystokomórkowy skóry
Występuje w miejscach wystawionych na ekspozycję słoneczną, m.in. na dolnej wardze, skórze głowy, grzbietach rąk. Objawem mogą być wrzodziejące guzki, które powiększają się bardzo szybko.
Rak płaskonabłonkowy – przyczyny, objawy, leczenie. Jaka jest średnia długość życia przy tym nowotworze?
Objawy
Czerniak może występować praktycznie wszędzie na skórze, dlatego też podczas regularnej samokontroli skóry nie wolno pomijać żadnych części ciała, w tym także tych rzadko narażonych na działanie promieni słonecznych lub trudnych do zbadania (podeszwy stóp, powierzchnia między palcami stóp, owłosiona skóra głowy, pośladki, okolice narządów płciowych itp.). Dobrym momentem na przeprowadzenie samokontroli, którą może ułatwić lustro/lusterko i jasne oświetlenie, jest moment po kąpieli pod prysznicem. Czerniak złośliwy często rozwija się z istniejących dotychczas zmian skórnych, często nietypowe znamiona są początkowym stadium czerniaka. Znamię (naevus, plama wątrobowa) może być wrodzone lub nabyte, predyspozycje genetyczne i ekspozycja na słońce są czynnikami sprzyjającymi powstawaniu znamion. Znamię samo w sobie jest całkowicie nieszkodliwe, lecz w niektórych przypadkach może rozwinąć się z niego czerniak. W przypadku zmiany kształtu, koloru i/lub rozmiaru oraz pojawienia się nowych znamion o nietypowym wyglądzie należy zgłosić się do lekarza. Tak zwana „zasada ABCDE” ułatwia rozpoznanie zmian, które wymagają konsultacji z dermatologiem:
A jak asymetria: znamię ma zwykle kształt symetryczny. Czerniaki rozrastają się w jednym kierunku (dwie połówki znamienia są nierówne).
B jak brzeg: łagodne znamiona są zazwyczaj okrągłe lub owalne i posiadają regularne kontury. Objawami czerniaka są mocno pofałdowane, poszarpane brzegi, nieregularne i zamazane granice z otaczającą skórą.
C jak czerwony, czarny (kolor): typowe dla czerniaka jest niejednorodne/nieregularne zabarwienie, spektrum kolorów waha się od naturalnego koloru skóry poprzez różne odcienie brązu po głęboką czerń.
D jak duży rozmiar lub dynamika: znamiona pozostają tej samej wielkości, natomiast czerniak powiększa się.
E jak ewolucja: znamię wystające powyżej 1 mm ponad poziom skóry z szorstką lub łuszczącą się powierzchnią może wskazywać na czerniaka.
