U nas zapłacisz kartą
Rany na twarzy - Jak skutecznie je leczyć i zapobiegać?
Jak przyspieszyć regenerację skóry?
1. Preparaty stosowane miejscowo
Klasyczny plaster może być zastąpiony przez hydrokoloidy. Stwarzają one optymalne warunki do gojenia się rany: zapewniają odpowiednią wilgotność w przypadku ran suchych, pochłaniają nadmierny wysięk w przypadku ran mokrych oraz chronią rany przed czynnikami zewnętrznymi. Dzięki tym właściwościom opatrunki hydrokoloidowe przyspieszają odbudowę tkanki i zmniejszają ryzyko powstawania blizn . Tego rodzaju opatrunki mogą być stosowane na rany powierzchniowe, takie jak drobne otarcia, skaleczenia oraz na rany głębokie, np. na odleżyny czy owrzodzenia. Nie znajdują one zastosowania w przypadku ran nadkażonych i ropiejących.
W przypadku ran poważniejszych należy przede wszystkim zadbać o odpowiedni dostęp tlenu i substancji odżywczych do komórek w obrębie zranienia. Należy dbać także o odpowiednie nawilżenie środowiska rany. W tym celu można stosować przeróżne kremy nawilżające, np. z allantoiną, z witaminami. Na trudno gojące się rany można nakładać preparaty, które przyspieszają oczyszczanie [1-5]. Nie każda rana musi być jednocześnie raną trudno gojącą się.
2. Dieta i preparaty witaminowe
W przypadku większych ran, np. ran operacyjnych ważne jest uzupełnienie w organizmie ilości witaminy C. Witamina ta uczestniczy w powstawaniu kolagenu, który stanowi swego rodzaju rusztowanie dla komórek. Bez witaminy C tworzenie nowej tkanki łącznej między komórkami jest utrudnione, a brak kolagenu pozbawia skórę sprężystości i elastyczności. Witaminę C można dostarczyć z dietą lub suplementować w postaci specjalnych preparatów.
Ponadto przed operacjami warto wzbogacić dietę o kwasy omega-3, olej lniany, witaminę A i E oraz witaminę B5 [1-5].
Powiązane artykuły:
Dr n.med. Oliwia Jakubowicz
specjalista dermatologii i wenerologii
- Jan Fibak: Chirurgia. Warszawa: PZWL, 2010.
- Wojciech Noszczyk. Chirurgia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007.
- W.H.C. Burgdorf, G. Plewig, H.H. Wolff, M. Landthaler. Braun-Falco Dermatologia. Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2011.
- Guidelines for the best care of chronic wounds, 2006, Wound Rep Reg 14:645-711.
- Eming SA, Smola H, Krieg T. 2002. Treatment of chronic wounds: state of the art and future concepts. Cell Tissues Organs172: 105-117.
Fazy gojenia się ran w zależności od czasu
Prędkość gojenia ran zależy od wielkości rany, jej umiejscowienia, ukrwienia skóry, brzegów rany, obecności w ranie ciała obcego, infekcji oraz tkanki martwiczej. Proces gojenia zależy także od zastosowanego opatrunku.
- W przypadku pojawienia się otarcia na skórze lub niewielkiej rany należy umyć ją delikatnym środkiem odkażającym, np. wodą z mydłem lub przepłukać roztworem soli fizjologicznej.
- Na brzegi rany można nałożyć maść przyspieszającą gojenie oraz zabezpieczającą przed zakażeniem rany.
- Na ranę należy nałożyć suchy, sterylny opatrunek, np. kompres z gazy lub plaster.
Poważniejsze rany, np. silnie krwawiące, powinny zostać zaopatrzone przez osobę wykwalifikowaną i nie należy ich lekceważyć.
Jak przebiega gojenie się rany i co przyspiesza gojenie się ran?
Proces przebiegu gojenia się rany jest w pełni uzależniony od jej wielkości. Mała rana goi się bardzo szybko, a dodatkowo dochodzi do regeneracji naskórka, która pozwala na zachowanie właściwego układu warstwowego. W przypadku dużych lub głębokich ran, organizm traci zdolność do odtworzenia, zregenerowania wszystkich warstw i wówczas powstaje blizna.
W pierwszej kolejności, powierzchnia rany wypełnia się skrzepem krwi, czyli naturalnym opatrunkiem. Pozwala zapobiec to nadmiernemu odwodnieniu i przenikaniu drobnoustrojów. Następnie powstaje strup, a pod jego powierzchnią znajdują się makrofagi, odpowiedzialne za oczyszczanie rany. Kolejnym etapem jest odbudowa uszkodzonej tkanki.
W procesie gojenia pomocne są wszelakie maści i preparaty, które przyspieszają procesy naprawcze. Dobrym posunięciem jest posiadanie tych środków w domu, aby już od samego początku właściwie pielęgnować skórę. .
Ziarninowanie rany i rychłozrost – co to jest i ile trwa?
W przypadku ran, które zostały zszyte w prawidłowy sposób, ma miejsce gojenie przez tzw. rychłozrost. Wówczas mowa o czystych ranach, gdzie ten proces nie jest zakłócany przez czynniki wydłużające gojenie. Z kolei ziarninowanie rany odbywa się w sytuacji, gdy nie przeprowadzono szycia. Wówczas z uwagi na brak możliwości zrośnięcia brzegów rany, wytwarza się tkanka łączną, która posiada naczynia włosowate, określane jako ziarnina.
Długość procesu jest w pełni uzależniona od kondycji organizmu, posiadanych schorzeń, wielkości i głębokości rany.
Czym odkażać rany i zadrapania? Etapy gojenia rany
Mało osób wie, czym przemywać rany ropne i inne uszkodzenia skóry. Do tej pory bardzo często stosowana jest woda utleniona lub perfumy. Specjaliści wskazują, że najlepszym posunięciem jest wybór środków antyseptycznych, posiadających oktenidyny. Następnie warto stosować preparaty zawierające nanosrebro lub mleczan etakrydyny. Należy ograniczać ilość środków posiadających fenoksyetanol. W swojej domowej apteczce warto posiadać preparaty przeznaczone do walki z problemami skórnymi, które można zastosować w każdej sytuacji.
Przebieg gojenia rany składa się z czterech faz:
- fazy wysiękowej,
- fazy oczyszczania,
- fazy proliferacyjnej,
- fazy przebudowy.
