U nas zapłacisz kartą
Etapy reakcji alergicznej - od wczesnych objawów po pełne uzdrowienie
Reakcja alergiczna – leczenie
W leczeniu reakcji alergicznych dużą rolę odgrywa profilaktyka. W przypadku niektórych czynników odpowiedzialnych za wywołanie reakcji alergicznych, istnieje możliwość ich unikania (m.in. większość alergii pokarmowych, kontaktowych, a także alergii na leki).
W leczeniu przyczynowym niektórych reakcji alergicznych stosuje się tzw. odczulanie, nazywane fachowo swoistą immunoterapią alergenową. Jest to rodzaj terapii, polegającej na podawaniu wzrastających dawek uczulającej substancji w kontrolowanych warunkach.
Dzięki immunoterapii alergenowej dochodzi do „przestawienia” układu immunologicznego pacjenta i rozwoju tolerancji na określony alergen. Metoda ta jest skuteczna jedynie w przypadku niektórych alergenów.
Immunoterapia alergenowa jest procesem długotrwałym, wymagającym regularnych wizyt lekarskich w celu podawania kolejnych dawek alergenu. Gdy dochodzi do rozwoju reakcji alergicznej, stosuje się leki łagodzące jej przebieg.
Jedną z istotnych substancji, odpowiedzialnych za objawy reakcji alergicznej, jest histamina. Leki przeciwhistaminowe stanowią główną grupę środków wykorzystywanych w leczeniu rozmaitych reakcji alergicznych. Obecnie dostępne są nowe generacje tych leków, pozbawione uciążliwych skutków ubocznych (m.in. nadmiernej senności).
Kolejną grupą leków, zarezerwowanych do leczenia cięższych reakcji alergicznych, są glikokortykosteroidy. Mechanizm działania tych leków umożliwia wyhamowanie nadmiernej odpowiedzi immunologicznej.
Glikokortykosteroidy podawane ogólnoustrojowo powodują wiele objawów niepożądanych, dlatego w leczeniu reakcji alergicznych używa się ich przede wszystkim w postaci miejscowej (donosowo, wziewnie, a także w postaci maści na skórę).
Ciężkie schorzenia alergiczne, nieodpowiadające na standardowe leczenie, mogą być wskazaniem do stosowania tzw. terapii biologicznej. Jest to najnowszy rodzaj terapii, skierowany przeciw konkretnym składowym układu odpornościowego, które powodują powstawanie reakcji alergicznych.
Reakcja alergiczna – diagnostyka
Objawy reakcji alergicznych są wskazaniem do przeprowadzenia diagnostyki, która pomoże ustalić czynnik wywołujący reakcję, a także wdrożyć odpowiednie leczenie. Podstawę diagnostyki wszystkich schorzeń alergicznych stanowi wywiad lekarski. W wielu przypadkach, pacjenci są w stanie samodzielnie zaobserwować, jaki czynnik spowodował wystąpienie reakcji alergicznej.
Kolejnym narzędziem diagnostycznym są testy alergiczne. W zależności od wskazań, wykonuje się:
- testy skórne,
- badanie swoistych przeciwciał klasy IgE we krwi,
- bądź testy w kierunku alergii kontaktowych.
Wyniki tych badań należy zawsze interpretować w odniesieniu do objawów występujących u pacjenta. Szczególną ostrożność należy zachować podczas badań w kierunku alergii pokarmowych. Niewłaściwa interpretacja testów może prowadzić do niepotrzebnego eliminowania np. określonych pokarmów z diety.
Obecność przeciwciał przeciwko pewnym alergenom pokarmowym we krwi nie stanowi jeszcze dowodu alergii. U wielu pacjentów, pomimo dodatniego wyniku przeciwciał, objawy alergii nie rozwijają się. Z tego powodu usuwanie składników pokarmowych z diety powinno mieć miejsce dopiero wówczas, gdy spożycie określonego pokarmu wywołuje powtarzalne objawy niepożądane.
W przypadku wątpliwych lub sprzecznych wyników badań, w diagnostyce reakcji alergicznych można zastosować tzw. próby prowokacyjne. Takie próby polegają na podaniu niewielkiej ilości substancji, podejrzewanych o wywołanie reakcji alergicznej.
Aby zwiększyć wiarygodność testu, pacjent otrzymuje również próbkę substancji placebo. Próby prowokacyjne powinny być przeprowadzane w kontrolowanych warunkach, w miejscu posiadającym odpowiednie zaplecze do zaopatrzenia ewentualnych ciężkich reakcji alergicznych (anafilaksja).
Łagodna reakcja alergiczna - co robić?
Zazwyczaj reakcje alergiczne są łagodne i dotyczą ograniczonej okolicy ciała. Jako obserwator lub pomocnik osoby chorej przede wszystkim odizoluj ją od źródła alergenu. Jeśli ma przy sobie leki przeciwalergiczne, jest to czas, by je zastosować. Przyjęcie leku przeciwhistaminowego pomoże zwalczać obrzęk i swędzenie oraz ułatwi oddychanie. Można też dodatkowo podać wapń na alergię w syropie. Leki na alergię bez recepty są dostępne m.in. w postaci maści, żelu, kropli czy sprayów do nosa.
Reakcja alergiczna może też wiązać się z wystąpieniem duszności astmatycznej. W przypadku zaostrzenia astmy oskrzelowej, objawiającego się dusznością, świszczącym oddechem lub kaszlem, postępuj zgodnie z tą instrukcją:
- W miarę możliwości odizoluj poszkodowanego od alergenu.
- Następnie należy podać leki zgodnie z planem ustalonym przez lekarza. Podaje się na ogół krótko działający lek rozszerzający oskrzela.
- Wezwij pogotowie ratunkowe.
- Pomóż przyjąć choremu pozycję ułatwiającą oddychanie: siedzącą lub stojącą z oparciem rąk o stół lub parapet otwartego okna.
- Ważne jest umożliwienie dopływu świeżego powietrza.
- Postaraj się uspokoić poszkodowanego.
- Pozostań z chorym do czasu przyjazdu pogotowia.
- Obserwuj go, a w razie zatrzymania oddechu, przeprowadź resuscytację.
Reakcja alergiczna – jak powstaje?
Wniknięcie alergenu do organizmu człowieka powoduje jego rozpoznanie i „zapamiętanie” przez komórki układu odpornościowego. Jest to tzw. faza uczuleniowa reakcji alergicznej. We krwi powstają wówczas przeciwciała, skierowane przeciwko danemu alergenowi.
Każde kolejne zetknięcie z alergenem może powodować pobudzenie reakcji układu odpornościowego. Występuje wówczas faza alergizacji. Choć alergen nie stanowi dużego zagrożenia dla organizmu, układ immunologiczny wykazuje w stosunku do niego znaczną nadwrażliwość. Pojawia się reakcja alergiczna, która w zależności od rodzaju alergenu oraz indywidualnej podatności organizmu, może mieć różną lokalizację, charakter oraz nasilenie.
Celem reakcji alergicznej jest wyeliminowanie alergenu za pośrednictwem komórek układu odpornościowego. Taka odpowiedź immunologiczna wywołuje szereg objawów, określanych wspólnie mianem alergii.
