U nas zapłacisz kartą
Alergiczny wyprysk kontaktowy - Przyczyny, Objawy i Skuteczne Metody Leczenia
Wyprysk alergiczny
Niektórzy zastanawiają się, czy wyprysk kontaktowy i alergia kontaktowa to to samo. Wyprysk kontaktowy alergiczny i alergia kontaktowa nie są tymi samymi zjawiskami. Wyprysk kontaktowy alergiczny jest wynikiem istniejącej alergii kontaktowej (jej objawem), zatem osoba z alergią kontaktową może nie mieć objawów (wyprysku), jeśli zidentyfikuje dany alergen i skutecznie będzie go unikać, ale nadal mimo braku objawów „ma” alergię kontaktową na daną substancję.
Wyprysk alergiczny występuje u nawet 5% osób mających kontakt z niklem i u nawet 3% po kontakcie z różnorodnymi składnikami produktów kosmetycznych.
Alergiczny wyprysk kontaktowy manifestuje się u osób mających uczulenie na substancję, z którą ich skóra miała kontakt. Mechanizm wywołujący alergiczne kontaktowe zapalenie skóry polega na reakcji układu immunologicznego na alergen (dokładniej hapten), z którym już wcześniej miał do czynienia. Przyczyną pojawienia się wyprysku kontaktowego są zazwyczaj substancje, takie jak metale, lateks, detergenty, kosmetyki, leki czy rośliny.
W wyniku ponownego kontaktu z alergenem dochodzi do procesu zapalnego, który wywołuje wyprysk alergiczny. Alergeny przenikają, łączą się z białkami tkankowymi, a następnie są „prezentowane” komórkom układu odpornościowego. Przy następnym kontakcie z substancją układ odpornościowy je „pamięta” przez to szybko dochodzi do objawów choroby.
Najczęstsze alergeny to:
- chrom,
- nikiel,
- kobalt,
- składniki gumy,
- żywice epoksydowe,
- związki zawarte w kosmetykach,
- formaldehyd,
- substancje zapachowe,
- balsam peruwiański,
- konserwanty,
- przyspieszacze wulkanizacji,
- leki,
- barwniki,
- kalafonia,
- lanolina,
- monomery akrylu.
W przypadku niektórych profesji alergiczne kontaktowe zapalenie skóry można nazwać chorobą zawodową. Należą do nich m.in. fryzjerzy i kosmetolodzy, opieka zdrowotna, pracownicy budowlani, rolnicy, pracownicy gastronomi, przemysłu chemicznego, metalurgicznego czy tekstylnego.
Wyprysk kontaktowy: przyczyny
Alergiczny wyprysk kontaktowy związany jest ze stymulacją limfocytów Th1 przez komórki Langerhansa. Wystawione na działanie alergenów komórki układu odpornościowego zaczynają wydzielać substancje, które działają drażniąco i powodują objawy alergii, w tym wyprysk kontaktowy, a także swędzenie, ból, łzawienie oczu czy duszność.
Czynniki prowadzące do wystąpienia alergicznego wyprysku kontaktowego są bardzo różne. U niektórych osób wyprysk związany jest z uczuleniem na alergeny kontaktowe, w tym substancje kosmetyczne, u innych zmiany skórne mogą powstawać po zetknięciu skóry ze słońcem. U niektórych osób rozpoznaje się wyprysk kontaktowy zawodowy, który ściśle związany jest z charakterem wykonywanej prac i narażeniem skóry na kontakt np. ze środkami czystości. Należy jednak odróżnić wyprysk kontaktowy powstający po zetknięciu się z alergenem, a wyprysk będący wynikiem podrażnienia skóry, czyli bezpośredniego uszkodzenia naskórka po kontakcie z chemikaliami.
Jak rozpoznać wyprysk kontaktowy? Choć wyprysk kontaktowy widać na skórze, to bywa on często mylony z wypryskiem atopowym. W celu właściwego rozpoznania wyprysku kontaktowego wykonuje się testy płatkowe.
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry - leczenie
Jak leczyć alergiczne kontaktowe zapalenie skóry? Dermatolog Dominika Ziółkowska-Banasik odpowiada:
Przede wszystkim najważniejsze jest przerwanie kontaktu z alergenem czyli w sytuacjach jednorazowych natychmiastowe mycie i płukanie skóry, a w sytuacjach przewlekłych unikanie kontaktu z substancją drażniącą.
W praktyce więc pacjenci z wypryskiem są zmuszeni do czytania etykiet kosmetyków, płynów do prania czy płukania, sprawdzania etykiet leków. W przypadku narażenia zawodowego konieczna bywa zmiana pracy.
Są jednak sytuacje, kiedy nie da się do końca wyeliminować alergenu z otoczenia na przykład w przypadku alergii na nikiel. Wówczas w sposób farmakologiczny musimy oszukiwać nasz układ odpornościowy stosując leki immunosupresyjne lub fototerapię - zwraca uwagę nasza specjalistka.
W przypadkach ostrych zmian stosuje się kremy lub maści zawierające glikokortykosteroidy lub inhibitory kalcyneuryny, substancje nawilżające czy złuszczające.
W przypadku nasilonego świądu włączamy również również leki przeciwhistaminowe. W wyjątkowych przypadkach, szczególnie gdy alergiczne kontakowe zapalenie skóry ma charakter ostry, posiłkować możemy się doustnymi glikokortykosteroidami - tłumaczy.
Niestety nie istnieje konkretna profilaktyka w przypadku alergicznego kontaktowego zapalenia skóry.
W przypadku osób narażonych, wskazane jest wyeliminowanie alergenu. Można również stosować delikatne, hipoalergiczne preparaty myjące - podpowiada dermatolog.
Dermatolog. Jest absolwentką Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Pracuje w Klinicznym Oddziale Dermatologii, Chorób Wewnętrznych i Alergologii w Zabrzu. Jest asystentem dydaktycznym w Śląskim Uniwersytecie Medycznym, gdzie przekazuje wiedzę z dziedziny dermatologii i wenerologii. Swoich pacjentów traktuje holistycznie, oceniając choroby skóry w odniesieniu do ogólnego stanu zdrowia. Szczególne zainteresowanie poświęca chorobom tkanki łącznej i leczeniu łuszczycy.