U nas zapłacisz kartą
Tymianek - naturalny sposób na zwalczanie pryszczy
Tymianek - właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania. Jak wygląda i na co pomaga?
Tymianek to popularne zioło, które stosowane było już w starożytności. Jego lecznicze działanie i niepowtarzalny smak sprawiają, że wykorzystywany jest do dzisiaj. W jakich celach?
- Tymianek to roślina przyprawowa, ale też zioło o wielu dobroczynnych właściwościach. Zawdzięcza je zawartym w nim substancjom takim jak tymol oraz ważne dla organizmu witaminy i minerały.
- Tymianek przyjmować można w wielu formach, takich jak napary, syrop, nalewka czy olejek eteryczny. Nadaje się zarówno do stosowania wewnętrznego, jak i miejscowego.
Jak wygląda tymianek? Odmiany rośliny
Tymianek jest rośliną pochodzącą z rejonów basenu Morza Śródziemnego, rozciągających się od Hiszpanii po południowe Włochy. Dziko rośnie przede wszystkim na suchych, skalistych terenach (głównie na podłożu wapiennym), jednak współcześnie uprawiany jest w wielu zakątkach świata.
Jak wygląda tymianek? Całe ziele dorasta do 30 cm wysokości i ma pokrój półkrzewu o szarozielonej barwie. Mocno rozgałęzione łodygi są owłosione, a liście zielone przez cały rok, podłużne i rosną naprzeciwlegle. Kwiaty są drobne, w kolorze fioletowym, rosną na szczytach pędów.
Tymianek należy do rodziny jasnotowatych, a jego najpopularniejsze odmiany to:
- tymianek właściwy (thymus vulgaris) - znany też jako: tymianek pospolity, tymianek macierzanka, macierzanka zwyczajna, tymianek ogrodowy,
- tymianek cytrynowy (thymus citriodorus) - popularna przyprawa, wykorzystywana w kuchni.
Tymianek to zioło, które może być stosowane zarówno w postaci świeżej, jak i suszonej. Kwitnący charakteryzuje się przyjemnym zapachem przyciągającym pszczoły i inne owady, dlatego niekiedy roślina uprawiana jest w przydomowych ogródkach.
Uprawa tymianku. Jak go suszyć?
Choć dziki tymianek rośnie w suchym, śródziemnomorskim klimacie, roślina dość dobrze przystosowuje się także do innych warunków, o ile stworzy się jej odpowiednie warunki glebowe.
Uprawa tymianku występuje również w Polsce, jednak wymaga nasłonecznionego, ciepłego stanowiska, najlepiej od strony południowej. W sklepach ogrodniczych - zarówno stacjonarnych jak i internetowych - można kupić nasiona i sadzonki tymianku.
Uprawa z sadzonek jest łatwiejsza i pewniejsza, ponieważ „pomija” etap kiełkowania. Zioło można hodować zarówno w ogrodzie, jak i w doniczce, jednak gleba nie powinna być zbyt wilgotna ani zakwaszona.
Czy tymianek jest wieloletni? Tak, jednak zimowanie krzewinki w gruncie w naszym klimacie wymaga okrywania i ochrony przed niskimi temperaturami. Surowcem zielarskim tymianku są górne części jego pędów, które zbiera się w okresie kwitnienia. Najlepiej robić to w okresie ciepłym i słonecznym, kiedy roślina zawiera najwięcej olejków eterycznych.
Jak działa tymianek?
Bogaty skład ziela tymianku sprawia, że ma ono m.in. właściwości wykrztuśne, przeciwzapalne, antybakteryjne oraz rozkurczowe. Co więcej, tymianek działa wiatropędnie i żółciopędnie, chroni komórki wątroby przed uszkodzeniami, wspomaga pracę układu immunologicznego oraz wykazuje działanie moczopędne.
Aby wykorzystać lecznicze właściwości tymianku, nie musimy udawać się do apteki. Możemy przygotować napar z tymianku i syrop z tymianku w warunkach domowych. Wystarczy, że w kuchennej szafce znajdziemy suszony tymianek lub będziemy mieć dostęp do świeżych ziół.
Przygotowanie naparu z tymianku zajmuje zaledwie kilka minut. Możemy go wykorzystać nie tylko jako środek przeciwkaszlowy i wykrztuśny, ale także jako antyseptyczną płukankę na ból gardła i stan zapalny błony śluzowej jamy ustnej o podłożu wirusowym, bakteryjnym oraz grzybiczym. W domu możemy również przygotować syrop z tymianku np. z miodem na suchy i mokry kaszel.
Domowy syrop z tymianku – przepis
Domowy syrop z tymianku jest równie skuteczny, jak syrop z apteki. Łagodzi kaszel, ułatwia odkrztuszanie i oddychanie, a także łagodzi stan zapalny, który związany jest z infekcjami o różnym podłożu. Syrop z tymianku można stosować nie tylko przy przeziębieniu i grypie, ale także m.in. przy zapaleniu oskrzeli.
Aby przygotować domowy syrop z tymianku, potrzeba 30 g suszonego tymianku. Tymianek należy zalać trzema szklankami wody i gotować na małym ogniu do momentu, gdy 1/3 płynu zostanie zredukowana. Następnie odwar z tymianku należy przestudzić, przecedzić oraz wymieszać z łyżką miodu np. lipowego. Gotowy syrop wystarczy przelać do wyparzonych słoiczków. Syrop z tymianku należy przechowywać w lodówce. Syrop z tymianku nie powinien być stosowany u dorosłych częściej niż 2-3 razy na dobę w ilości 5 ml (1 łyżeczka).
Tymianek i inne zioła na kaszel nie powinny być stosowane dłużej niż 3 dni. Jeżeli brak jest poprawy lub dolegliwości zaczynają się nasilać, to trzeba skonsultować się z lekarzem. Chcąc stosować zioła na kaszel u niemowląt i małych dzieci, trzeba wcześniej zasięgnąć porady lekarza.
- Maja Ambroziak, Małgorzata Stanowska, Kalina Sikorska-Zimny, Tymianek – roślina o wielu zastosowaniach, Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu, 1 (4) /2020
- Opracowanie zbiorowe, Wielki zielnik roślin leczniczych, Wydawnictwo Jedność, 2019
- Mateusz E. Senderski, Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie, Mądrość Natury, 2016
- B. Kuźnicka, M. Dziak, Zioła i ich stosowanie. Historia i współczesność – wydanie III poprawione, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich PZWL, Warszawa, 1984
Tymianek w ciąży i dla dzieci
Są sytuacje, w których nawet substancje o dobroczynnych właściwościach i pozytywnym wpływie na zdrowie, mogą być szkodliwe. Dzieje się tak w przypadku niektórych chorób, pacjentów w pewnym wieku, a także w ciąży.
Czy tymianek w ciąży jest szkodliwy? Spożywany w niewielkich ilościach (np. jako przyprawa do potraw) lub stosowany miejscowo (np. w formie okładów na rany) nie powinien wywołać niepożądanych efektów, jednak jego większe dawki mogą wykazywać działanie poronne.
Wszelkie wątpliwości co do spożywania tymianku należy omówić z lekarzem prowadzącym. Nie zaleca się także przyjmowania w ciąży oraz podczas karmienia piersią preparatów z tymiankiem i podbiałem.
Czy ten ziołowy duet jest bezpieczny dla dzieci? Tabletki do ssania z tymiankiem i podbiałem dla dzieci przeważnie dedykowane są maluchom powyżej 4 roku życia. Te dla dorosłych przyjmować można natomiast od 12 lat. Przed zastosowaniem inhalacji z tymianku dla dzieci należy skonsultować się z pediatrą.
