U nas zapłacisz kartą
Uczulenie na stopach - Przyczyny, Objawy i Skuteczne Metody Leczenia
Uczulenie na słońce - przyczyny i czynniki ryzyka
Fotodermatoza idiopatyczna pojawia się zwykle podczas pierwszego kontaktu skóry ze słońcem. Po zimie organizm nie wytworzył jeszcze odpowiedniej ilości melaniny - barwnika, który chroni skórę przed szkodliwym działaniem słońca, co jest przyczyną dokuczliwych objawów skórnych.
Przykładami tego rodzaju fotodermatozy są osutki świetlne, świerzbiączka letnia, pokrzywka słoneczna, opryszczki ospówkowate i młodzieńcza osutka wiosenna.
Z kolei za reakcję fototoksyczną odpowiadają substancje chemiczne zawarte w kosmetykach (np. perfumach), leki (np. leki przeciwbólowe, środki antykoncepcyjne, niektóre antybiotyki), a także zioła (np. dziurawiec).
Tego typu reakcja może wystąpić u każdego, pod warunkiem zadziałania substancji fototoksycznej i promieniowania UV w odpowiednio dużej dawce.
Reakcja fotoalergiczna różni się od fotodermatozy idiopatycznej i reakcji fototoksycznej tym, że bierze w niej udział układ odpornościowy.
Reakcja fotoalergiczna powstaje w wyniku wystawienia skóry na działanie substancji uczulającej, tzw. fotohaptenu, i promieniowania UV (najczęściej UVA).
Zmienione pod wpływem słońca cząstki substancji uczulającej łączą się z białkami skóry, co prowadzi do wytworzenia alergenów uczulających, które układ odpornościowy zapamiętuje.
W konsekwencji do pojawienia się objawów alergii dochodzi po każdym następnym kontakcie z tą konkretną substancją uczulającą (niezależnie do jej dawki) i nawet po krótkim pobycie na słońcu.
Do substancji fotoalergizujących można zaliczyć m.in. niektóre leki (np. sulfonamidy), substancje zapachowe (np. piżmo ambratowe) i substancje roślinne (np. zawarty w czosnku diallilodisiarczek).
Warto wiedzieć, że ryzyko uczulenia na słońce wzrasta u chorych na bielactwo (nie mają oni melaniny, więc skóra łatwo ulega poparzeniom słonecznym), toczeń rumieniowaty i osób zmagających się ze schorzeniami metabolicznymi (np. porfirie).
Najczęstsze alergeny pokarmowe
Alergia pokarmowa najczęściej występuje u niemowląt, ponieważ ich układ pokarmowy jest jeszcze nie w pełni dojrzały i „przepuszcza” alergeny wywołując niepożądane reakcje immunologiczne. U wielu dzieci, alergia znika w 2.–3. roku życia, ale duży procent małych pacjentów ma objawy uczulenia jeszcze przez kilkadziesiąt lat. Zdarza się też, że alergia pokarmowa pojawia się dopiero w wieku dorosłym.
Alergeny pokarmowe powodują najczęściej bóle brzucha, wzdęcia, biegunki, zaparcia, a także wysypki. Rzadziej objawiają się dolegliwościami ze strony dróg oddechowych.
Najczęstszą alergią pokarmową w Polsce jest alergia na białko mleka krowiego, a dokładnie na znajdujące się w mleku kazeinę oraz alfa- i beta-laktoglobuliny. Popularnym alergenem jest również gluten, czyli białka występujące w zbożach pszenicy, żyta i jęczmienia.
Najczęstsze alergeny pokarmowe:
- produkty mleczne
- jajka
- ryby
- soja (oraz produkty sojowe, np. mleko jogurty, sery, wędliny sojowe)
- owoce (najczęściej: pomarańcze, mandarynki, cytryny, kiwi, melony, a z polskich owoców: truskawki, poziomki, maliny
- warzywa: selery, pomidory, papryka
- mięso: najczęściej: cielęcina i wołowina (jeśli dziecko jest uczulone na białko mleka krowiego), kurczak (jeśli dziecko jest uczulone na jajka)
- zboża zawierające gluten (to białko znajdujące się w pszenicy, ryżu, jęczmieniu i owsie). Szczególnie często uczula pszenica oraz żyto
- słodycze: najczęściej kakao, czekolada
- orzechy, szczególnie orzeszki ziemne
- skorupiaki i owoce morza
- konserwanty i barwniki (glutaminian sodu, tartrazyna, siarczyny)
Uczulenie na słońce - leczenie alergii na słońce
Leczenie alergii słonecznej jest konieczne. W przeciwnym razie może dojść do kolejnych i coraz silniejszych ataków.
Najlepszą metodą byłoby całkowite wyeliminowanie promieniowania słonecznego. Niestety, jest to niemożliwe.
Dlatego w przypadku pojawienia się objawów uczulenia na słońce należy udać się do dermatologa, by ustalić schemat terapii. Do czasu wizyty lekarskiej należy smarować podrażnione miejsca maścią zawierającą cynk (ma działanie osuszające), a jeżeli skóra się łuszczy – preparatami po opalaniu, które ją nawilżą.
W przypadku reakcji fototoksycznej lub fotoalergicznej należy wyeliminować szkodliwy czynnik. Ponadto pomocne może się okazać stosowanie leków, zawierających np. klemastynę lub ogólnie dostępnego bez recepty wapna.
Dobre efekty daje także fotochemioterapia (naświetlanie skóry promieniowaniem o odpowiedniej długości fal).
W przypadku wielopostaciowych osutek świetlnych lub pokrzywki świetlnej stosuje się środki przeciwmalaryczne lub beta-karoten, które, podawane przez wiele miesięcy, mogą być skuteczne.
Przeczytaj również:
Sprawdź, na co masz alergię: zrób test
Spróbuj zaobserwować, jak twoja skóra reaguje na kontakt z różnymi substancjami. Jeżeli zmiany pojawiły się na twarzy i po odstawieniu nowego kremu znikną, pewnie jesteś uczulona na jeden ze składników kosmetyku. Jeśli swędzące krostki tworzą się na stopach, odkąd nosisz wełniane skarpetki, prawdopodobnie sprawcą uczulenia jest wełna. Jeżeli będziesz unikać kontaktu z alergenem, w ciągu kilku dni wypryski zagoją się i znikną bez śladu. Ale wytropienie sprawcy nie zawsze jest proste, bo wypryski kontaktowe często pojawiają się z opóźnieniem. Gdy wystąpi swędząca wysypka, trudno ją powiązać np. z używanym od pewnego czasu płynem do kąpieli albo spinką do włosów. Jest to tym bardziej skomplikowane, że uczulić mogą nas też np. papier, czarna bluzka, buty, zabawka, a nawet powietrze. Jeśli wypryski nie chcą się goić, nawracają albo podejrzewamy uczulenie na jakąś substancję, trzeba zgłosić się do dermatologa. Doświadczony specjalista postawi diagnozę na podstawie wywiadu i oględzin. Może też zalecić tzw. testy płatkowe. Należy wykonać je w okresie remisji choroby – uzyskiwane w czasie zaostrzenia dolegliwości dają wynik fałszywie dodatni, związany z nadwrażliwością skóry na bodźce drażniące, a nie z alergią. Badanie polega na umieszczeniu na skórze (zwykle na plecach) pod specjalnym opatrunkiem podejrzanych substancji. Po 72 godzinach sprawdza się, czy pojawiła się reakcja zapalna. Standardowy test zawiera 20 alergenów: niektóre metale, składniki gumy, żywice, leki do stosowania zewnętrznego, konserwanty, substancje zapachowe. Ale można je modyfikować. Są nawet testy dla poszczególnych grup zawodowych, np. drukarzy.
Najlepszym lekiem jest unikanie substancji uczulającej lub drażniącej. Im dłużej skóra ma kontakt z alergenem, tym trudniej wyleczyć chorobę. Miejscowo stosuje się preparaty steroidowe (z przepisu lekarza). Postać leku zależy od rodzaju i lokalizacji wyprysku. Na sączące się rany wskazane są środki w aerozolu, mleczka i kremy. W przypadku rogowacenia i łuszczenia się skóry najlepsze są maści. Jeśli zmiany występują na głowie, lekarz wybiera preparaty płynne. Jeżeli dołączyło się zakażenie bakteryjne, potrzebne są też leki odkażające, a nawet antybiotyki. Często terapię wspomaga się doustnymi lekami antyalergicznymi (Allertec, Alerzina, Lirra Gem, Zyrtec, Claritine) oraz preparatami działającymi miejscowo (Soventol, Flexiderm). Warto też stosować środki pielęgnacyjne do skóry wrażliwej (Linoderm Omega, Unibasis, Der-Med).
