U nas zapłacisz kartą
Wrośnięty włos torbiel - przyczyny, objawy i metody leczenia
Torbiel włosowa
Torbiel włosowa lub pilonidalna (łac. cystis pilonidalis) [1] – choroba zapalna tkanki podskórnej szpary międzypośladkowej, powstający pęcherz znajduje się w okolicach kości ogonowej. W jego wnętrzu znajdują się włosy, które wyrosły podczas infekcji oraz płyn (ropa) zawierająca obumarłe komórki i płyn tkankowy. Występuje u około 0,7% populacji [2] . Dotyczy głównie osób młodych w przedziale wiekowym od 20 do 40 lat, częściej mężczyzn (stosunek mężczyzn do kobiet wynosi 3-4:1) [3] .
Istnieją doniesienia o nietypowych miejscach występowania torbieli pilonidalnych poza szparą pośladkową np. palce rąk u fryzjerów [4] .
Pierwsze publikacje naukowe o tej chorobie pochodzą z początku XIX wieku. Pierwszym chirurgiem, który opisał tę chorobę w 1833 roku był brytyjski lekarz Herbert Mayo. Termin torbiel pilonidalna („pilonidal”) pochodzi od słów „pilus” (czyli włos) oraz „nidus” (czyli gniazdo) Nazwy tej użył po raz pierwszy amerykański chirurg Richard Hodges w swojej pracy z 1880 roku [3] .
Objawy [ edytuj | edytuj kod ]
Pęcherz pilonidalny powstaje w wyniku zakażenia tkanki podskórnej wywołanego przez bakterie beztlenowe żyjące na skórze. Infekcja powoduje pojawienie się stanu zapalnego, który jest mechanizmem obronnym organizmu. W tym wypadku polega on na gromadzeniu się białych krwinek, w głównej mierze granulocytów obojętnochłonnych i makrofagów, które podczas różnych procesów neutralizują bakterie.
Najczęstszym objawem jest powstanie bolesnego guza w okolicy kości ogonowej. Jest on wypełniony ropą, zawierającą przezroczysty płyn tkankowy i obumarłe komórki, oraz włosami, które wyrosły we wnętrzu pęcherza. Wydzielina wydostaje się na zewnątrz torbieli przez jeden bądź więcej otworów. Często towarzyszy temu obrzęk i miejscowe zaczerwienienie powierzchni skóry w okolicach ujścia płynu. Może się zdarzyć, że u pacjenta z silnie rozwiniętym pęcherzem pilonidalnym, wystąpią gorączka bądź dreszcze. Zatkanie ujścia zewnętrznego torbieli przez złuszczający się naskórek lub włosy powoduje stworzenie środowiska beztlenowego, które umożliwia rozwój bakterii beztlenowych odpowiadających za powstawanie ropnia [6] .
Objawy torbieli włosowej, w pierwszych stadiach choroby, mogą przypominać inne schorzenia. Powinno się początkowo wykluczyć zapalenie nieanatomicznego połączenia między kanałem odbytu a powierzchnią skóry (przetoka odbytu). Inne podobne objawy występują przy: gruźlicy, ropniach odbytu, a także chorobie Leśniowskiego-Crohna.
Torbiel włosowa – leczenie
Rozpoznaniu torbieli nie towarzyszą specjalne badania diagnostyczne. Zazwyczaj odbywa się ono na podstawie stwierdzenia charakterystycznych objawów. Chorobę poddaje się diagnostyce różnicowej w celu wykluczenia zapalenia nieanatomicznego połączenia między kanałem odbytu a powierzchnią skóry, gruźlicy, choroby Leśniowskiego-Crohna i ropnia odbytu. Sposób leczenia jest uzależniony od fazy choroby oraz od występujących dolegliwości.
Torbiel włosowa jest leczona nieoperacyjne w początkowej fazie jej zaawansowania. Terapia zachowawcza polega na usunięciu włosów z otworów przetoki. Zastosowanie mają: antybiotykoterapia, zachowanie wzorowej higieny, ciepłe okłady czy częsta depilacji okolicy szpary międzypośladkowej. Skuteczna jest depilacja laserowa okolicy krzyżowo-guzicznej. Zastosowanie w leczeniu zachowawczym ma także ozonoterapia. Zwłaszcza bezobjawowa cysta włosowa nie powinna być operowana.
Torbiel włosowa a operacja to skomplikowana zależność, gdyż nie ma jednej skutecznej metody chirurgicznego leczenia tej choroby. Przed zabiegiem wykonuje się ultrasonograficzne badanie przezodbytnicze i przezkroczowe. Rodzaj operacji determinowany jest wieloczynnikowo. Zależy od jej trybu (sytuacja nagła lub planowana), wielkości torbieli i lokalizacji towarzyszących jej przetok skórnych, charakteru choroby (pierwotny lub nawrotowy) oraz czasu potrzebnego do wygojenia rany.
W leczeniu operacyjnym zastosowanie mają głównie dwie metody:
- nacięcie torbieli w znieczuleniu miejscowym, usunięcie z jej wnętrza zalegającego płynu, wycięcie wokół zmiany 0,5 cm zdrowej tkanki i dokładne oczyszczenie skóry, gojenie po operacji torbieli włosowej trwa średnio 3 miesiące, niestety u dużej części chorych obserwuje się nawrót choroby,
- kompletne wycięcie zmienionej chorobowo tkanki z pierwotnym zaszyciem rany w znieczuleniu ogólnym, torbiel włosowa po operacji goi się kilka tygodni, wykonuje się operacje przemieszczania szpary pośladkowej poza linię pośrodkową ciała, co w dużym stopniu zapewni usunięcie choroby oraz pierwotnej przyczyny, utrudniając ponowne wnikanie włosów, do najczęściej stosowanych metod operacji należy zaliczyć: