U nas zapłacisz kartą
Skąd się bierze wysypka na całym ciele u dorosłych?
Wysypka alergiczna
Spowodowana jest ekspozycją na bardzo różnorodne alergeny i może mieć zróżnicowany obraz kliniczny. W przypadku zmian o charakterze ostrym zwykle spotykamy grudki, pęcherzyki, bąble pokrzywkowe . Podostre lub przewlekłe zmiany mają zwykle postać zmian rumieniowo-złuszczających.
Za powstawanie wysypki alergicznej mogą odpowiadać wielorakie substancje: pokarmy, leki, składniki kosmetyków, barwniki, lakiery, farby, środki czyszczące, kolczyki, składniki oprawek do okularów, guzików, monety
– mówi dr Joanna Sułowicz.
Wysypka alergiczna nasila się w miarę ekspozycji i działania alergenu, a łagodnieje, gdy kontakt z alergenem zostaje zerwany. Zmianom skórnym zwykle towarzyszy świąd , co prowadzi do drapania, powstawania nadżerek i przeczosów, a nawet do nadkażenia skóry.
Wysypka alergiczna, fot. Adobe Stock
Wysypka na ciele u dorosłych a infekcje
Wysypka to częsty objaw, który może świadczyć o infekcji bakteryjnej lub wirusowej na skórze. Dlatego należy zwracać uwagę również na inne objawy, które pojawiają się wraz z wysypką, ale także przed jej wystąpieniem i po jej ustąpieniu.
Wirusowe choroby z wysypką to charakterystyczne dla wieku dziecięcego: różyczka, rumień nagły (trzydniówka), odra i ospa wietrzna. Sporadycznie mogą one wystąpić również u dorosłych, jednak ich przebieg jest u nich znacznie cięższy niż u młodszych pacjentów. U dorosłych wysypka wirusowa wywołana jest zwykle przez wirus ospy (herpesvirus varicella zoster - VZV), który pozostaje w uśpieniu po przebytej chorobie i uaktywnia się w dogodnych dla siebie warunkach, np. w okresie spadku odporności. Nazywana jest półpaścem. Zmiany na skórze występują po jednej stronie ciała i układają się w charakterystyczne linie wzdłuż nerwów. Przybierają formę czerwonych plamek, które po kilku dniach zmieniają się w grudki, a następnie pęcherzyki wypełnione płynem. Po kilku dniach pęcherzyki pękają i powstają nadżerki, które stopniowo pokrywają się strupami. Podczas półpaśca występują również inne objawy jak mrowienie, świąd i ból w miejscach gdzie powstały wykwity oraz znaczne osłabienie i ból głowy. Wiele symptomów, szczególnie tych na skórze pojawia się przed wykwitami (objawy przepowiadające). Najbardziej niebezpieczny jest półpasiec oczny i uszny. Choroba może trwale uszkodzić te narządy.
Innym częstym schorzeniem wirusowym u dorosłych występującym z wykwitami na skórze jest opryszczka. Pojawia się ona na ustach, w okolicach intymnych, ale może wystąpić również w innych miejscach na skórze czy błonach śluzowych. Choroba ta często nawraca w okresach osłabienia organizmu, ponieważ wirus opryszczki przebywa w uśpieniu w organizmie gospodarza, podobnie jak VZV. Pierwszymi objawami opryszki są mrowienie i swędzenie, następnie na pograniczu skóry i czerwieni wargowej pojawiają się grudki, a po nich pęcherzyki wypełnione surowicą. Po ich pęknięciu widoczne są nadżerki, które pokrywają się strupem. Po zasklepieniu się zmiany strupek odpada. Choroba przebiega podobnie również gdy wirus umiejscawia się w innych miejscach.
Przyczyny wysypki na ciele
Przyczyn wysypki jest wiele. Zmiany na ciele mogą pojawić się w wyniku alergii pokarmowej lub kontaktowej, po zażyciu leków, ukąszeniu owada oraz w przebiegu chorób bakteryjnych lub wirusowych. Z uwagi na wiele możliwych powodów tej dolegliwości, nie warto samodzielnie starać się zdiagnozować powód. Niepokojące zmiany trzeba skonlultować ze specjalistą, który posiada znacznie szerszą wiedzę. Podczas wizyty dermatolog dokładnie przyjrzy się krostkom lub pęcherzykom i oceni także inne objawy, stawiając na ich podstawie diagnozę. Sama informacja „wysypka na ciele” niewiele mówi i może być symptomem wielu chorób.
Choroby bakteryjne, w których przebiegu pojawia się wysypka na ciele to:
- szkarlatyna (płonica),
- borelioza,
- zakażenia meningokokami
- oraz liszajec zwyczajny.
Szkarlatyna, czyli płonica to choroba zakaźna wieku dziecięcego, ale chorować mogą też dorośli. W jej przebiegu pojawia się charakterystyczna wysypka na ciele, która początkowo rozwija się wyłącznie obrębie skóry tułowia i kończyn. Jest drobna, plamista, różowa i szorstka przypominająca ukłucia szpilki. Stopniowo w miarę rozwoju choroby wysypka rozprzestrzenia się na całe ciało z wyjątkiem tzw. trójkąta Fiłatowa, czyli okolicy ustno-bródkowej. Po kilku dniach wysypka ustępuje, zaś po 2 tygodniach pojawia się płatowe łuszczenie skóry na podeszwach stóp i na dłoniach. Szkarlatyna u osób dorosłych może dawać objawy w postaci wysypki przypominającej alergię. Objaw wskazujący na szkarlatynę to rumień na twarzy.
Borelioza to choroba roznoszona przez kleszcze. W jej przebiegu pojawia się tzw. rumień wędrujący, który występuje po 14. dniach od ukąszenia. Można rozpoznać go po białym środku w miejscu zaczerwienionego ukąszenia. Zmiana jest swędząca i wystaje ponad powierzchnię skóry. Jej średnica nie przekracza 5 cm. Cechą charakterystyczną jest samoistne zanikanie wykwitów po miesiącu od wystąpienia i niezależnie od zastosowanego leczenia.
Metody leczenia wysypki na ciele
Leczenie wysypki na ciele należy zacząć od wizyty u specjalisty, który określi jej przyczynę. Tylko znając powód wystąpienia zmian można wprowadzić trafne i skuteczne leczenie. W przypadku chorób wirusowych wdrażane są leki przeciwwirusowe i podnoszące odporność (na przykład acyklowir czy inozyna pranobeks), natomiast w przypadku chorób o podłożu bakteryjnym konieczne jest leczenie antybiotykami. Na świerzb stosuje się specjalne maści, zaś fenyloketonurię i jej objaw – wysypkę – leczy się za pomocą specjalnej, rygorystycznej diety, którą stosuje się od pierwszych dni życia.
W przypadku wysypki na tle alergicznym należy w pierwszej kolejności ustalić, co powoduje uczulenie, i w miarę możliwości postarać się o wyeliminowanie go z otoczenia.
