U nas zapłacisz kartą
Wysypka na ciele - Przyczyny, Objawy i Skuteczne Metody Leczenia
Wysypka alergiczna - co to takiego?
Pojęcie wysypki alergicznej odnosi się do wszelkich zmian, które powstają na skórze w wyniku kontaktu z czynnikiem odbieranym przez organizm jako alergen. Wysypkę taką można nazwać także uczuleniową, powstaje w wyniku reakcji alergicznej.
Pojawienie się reakcji alergicznej skóry może być wywołane wieloma alergenami. Jednymi z częstszych przyczyn są produkty spożywcze, wówczas mówi się o wysypce alergicznej pokarmowej.
Głównym mechanizmem powstawania wysypki alergicznej u dzieci i u osób dorosłych jest reakcja alergiczna IV typu. Reakcja ta przebiega przede wszystkim z aktywacją limfocytów T.
Rodzaje wysypki alergicznej
Istnieje wiele podziałów wysypki uczuleniowej. W zależności od wieku pacjenta można mówić wysypce alergicznej u niemowlaka, dziecka czy u osoby dorosłej. Obraz kliniczny oraz alergeny odpowiedzialne za uczulenie mogą różnić się pomiędzy tymi grupami.
W zależności od lokalizacji zmian skórnych wyróżnić można m.in. wysypkę alergiczną:
- na twarzy (uczulenie na twarzy),
- na nogach,
- na brzuchu,
- na plecach,
- na rękach,
- na klatce piersiowej,
- na łokciach,
- na nadgarstkach.
Dodatkowo, w zależności od przyczyny wywołującej alergię, wyróżnia się wysypkę pojawiającą się np. po antybiotyku. Czasem mówi się również o zmianach skórnych powstających po nadmiernej ekspozycji na światło słoneczne. Potocznie określa się je mianem uczulenia na słońce. Niektóre postaci wysypki, np. wysypka w okolicy brzucha, może wynikać także z obecności alergii pokarmowej.
Ile trwa wysypka alergiczna?
Czas trwania wysypki alergicznej różni się w zależności od przyczyny problemu oraz stopnia nasilenia zmian skórnych. Istotnym czynnikiem, wpływającym na czas trwania wysypki, jest zaprzestanie kontaktu z alergenem. W przypadku np. alergii pokarmowej, wysypka powinna ustąpić w ciągu dwóch lub trzech tygodni od momentu wyeliminowania alergenu z diety.
Wysypka na ciele – przyczyny
Wysypka to dość niespecyficzny objaw. W zależności od jej wyglądu, charakteru, lokalizacji oraz innych symptomów pojawiających się u pacjenta lekarz stara się określić jej przyczynę. Ustalenie etiologii wysypki pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia. Swędząca wysypka na ciele może oznaczać reakcję alergiczną na spożyty pokarm, alergeny wziewne, odczyn po bezpośrednim kontakcie z alergenem (alergia kontaktowa) lub fotouczulenie, gdzie czynnikiem koniecznym do powstania alergicznego odczynu na skórze jest promieniowanie słoneczne.
Wysypka na ciele u dorosłych może być związana również z chorobami o podłożu wirusowym lub bakteryjnym. Niekiedy jej przyczyną jest zaostrzenie atopowego zapalenia skóry, łuszczycy, czy reumatoidalnego zapalenie stawów. Wysypka pojawia się także jako objaw choroby nowotworowej.
Rodzaje wysypek
Wysypka na skórze może mieć różny charakter. Niekiedy może być objawem chorobowym, ale czerwone krostki na ciele mogą pojawić również na skutek przegrzania. Obraz kliniczny (wygląd) wysypek bywa bardzo różnorodny. Stąd też, celem jak najlepszego opisania powstałych zmian skórnych, wysypki klasyfikuje się w określone typy. Wśród nich wyróżnia się:
- Wysypka alergiczna – jest mało specyficzna, powstaje na skutek kontaktu z alergenami, może przybierać formę czerwonych grudek, pęcherzyków czy bąbli, a u osób cierpiących na alergię przewlekle postać rumieniowo-złuszczających się zmian. Wysypce alergicznej zwykle towarzyszy świąd o różnym nasileniu, co znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie.
- Wysypka plamista – czerwone, nieregularne plamy często związane z alergią lub chorobami o charakterze zakaźnym.
- Wysypka grudkowa – przybiera formę małych, uniesionych grudek, które sprawiają, że skóra w dotyku staje się nierówna i chropowata. Są to zmiany charakterystyczne dla liszajca płaskiego, zmian alergicznych, wirusowych oraz łuszczycy. W przypadku ostatniej choroby grudki pokryte są srebrzystą łuską.
- Wysypka grudkowo – plamista – na skórze pojawiają się zarówno suche plamy, jak i grudkowe krostki. Jest to forma charakterystyczna dla alergii skórnej, np. odczyn poantybiotykowy.
- Wysypka pęcherzykowa – wypełnione płynem pęcherzyki wystają ponad powierzchnię skóry. Tego typu pęcherzyki są charakterystyczne dla infekcji wirusowej – opryszczka, półpasiec, ospa lub alergii na słońce. Często przed wystąpieniem wysypki pojawiają się objawy przepowiadające, tj. mrowienie, świąd, ból.
- Pokrzywka – swędząca, niejednorodna wysypka barwy zwykle różowej. Pokrzywkę powodować mogą różne alergeny, ale zwykle jej przyczyna jest trudna do ustalenia. Po pojawieniu się pokrzywki na skórze należy bacznie obserwować pacjenta czy objawy alergiczne nie postępują i nie pojawiają się u niego np. trudności z oddychaniem.
Wysypka alergiczna - leczenie
Podstawą radzenia sobie z wysypką alergiczną jest unikanie alergenu wywołującego zmiany uczuleniowe na skórze. Aby wiedzieć, jakich substancji należy unikać, warto u alergologa wykonać testy skórne alergiczne.
W razie obecności wysypki alergicznej skonsultuj się z lekarzem rodzinnym, dermatologiem lub alergologiem. Wizytę u wybranego specjalisty z łatwością umówisz poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.
Co z preparatów aptecznych można stosować na wysypkę alergiczną?
Elementem terapii uczulenia na skórze mogą być również maści na wysypkę alergiczną lub inne leki na alergię stosowane ogólnoustrojowo, np. w postaci tabletek. Substancjami leczniczymi, które pomagają w walce z wysypką alergiczną i niwelujące jej objawy są:
- leki przeciwhistaminowe (np. dimetynden),
- glikokortykosteroidy (np. hydrokortyzon czy betametazon).
Przed rozpoczęciem stosowania tych preparatów zwróć uwagę, czy są one dopuszczone do stosowania w konkretnej grupie wiekowej oraz czy nie zawierają w składzie czynnika alergizującego. Szczególnie ważne jest to w przypadku wysypki alergicznej u niemowląt i dzieci.
Domowe sposoby na uczulenie skórne
W warunkach domowych należy zadbać o kondycję skóry i unikać kontaktu z alergenem. Można także stosować na wysypkę alergiczną różnego rodzaju zioła. W stanach zapalnych skóry sięgnąć można m.in. po kwiaty rumianku - w postaci maści czy nasiadówki. U niektórych osób naturalne sposoby mogą nasilać objawy alergii, zwróć na to uwagę i obserwuj swoje ciało.
Bibliografia:
- Czarnobilska, E., Obtułowicz, K., Wsołek, K. (2007). Reakcja alergiczna typu IV i jej podtypy. Przegląd Lekarski, 64, 7-8, s.506-508.
- Schilcher, H., Dorsch, W. (2010). Ziołolecznictwo w pediatrii. Podręcznik dla lekarzy i farmaceutów. (Redakcja wydania I polskiego I. Fecka). MedPharm Polska, Wrocław, s 12.
- Świerczyńska-Krępa, M., Wiercińska, M. (2022). Objawy alergii: wysypka alergiczna, katar sienny i inne. Medycyna Praktyczna. Dostępna na: https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/wartowiedziec/57558,objawy-alergii. (Dostęp: 07.2023).
- Uczulenie na słońce? Prof. Samoliński o alergiach (2015). Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/alergie/aktualnosci/68040,uczulenie-na-slonce-prof-samolinski-o-alergiach. (Dostęp: 07.2023).
Wysypka alergiczna pokarmowa
Alergiczne zmiany skórne mogą pojawić się po spożyciu uczulających nas pokarmów, a także leków. Coraz częściej nie mają związku z naturalnymi alergenami, które są w żywności, ale chemicznymi dodatkami np. barwnikami i konserwantami.
Na skutek reakcji alergicznej, którą wywołują spożywane przez nas pokarmy, mogą pojawić się np. uporczywy świąd, rumieniowe plamy oraz różnego rodzaju wypryski – najczęściej są to niewielkie krostki lub pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. Wysypka alergiczna pokarmowa może pojawić się na skórze i na błonach śluzowych, które mają bezpośredni kontakt z alergenem. Często lokalizuje się w dołach podkolanowych, zgięciach łokci, w okolicy nadgarstków oraz na twarzy.
Czerwona wysypka na policzkach niemowląt może wskazywać na uczulenie spowodowane składnikami mleka modyfikowanego, alergenami obecnymi w produktach i napojach, które spożywała matka karmiąca piersią, a także alergenami z pokarmów wprowadzanych do diety starszych niemowląt. Wysypki alergiczne w przypadku alergii pokarmowych u niemowląt i małych dzieci mogą pojawiać się także w fałdach skórnych i w okolicy podpieluszkowej. Dość często na alergię pokarmową u najmłodszych wskazuje również nasilająca się ciemieniucha.
Wysypka alergiczna pokarmowa może również wystąpić u osób dorosłych. Zmiany skórne u osób dorosłych, które wywołane są alergenami z pokarmów, dość często pojawiają się nie tylko na twarzy, w jamie ustnej, dołach podkolanowych, zgięciach łokci, w okolicy nadgarstków i na dłoniach, ale także na brzuchu.
Do często uczulających produktów spożywczych, po których może pojawić się wysypka na ciele, zaliczamy m.in. pomidory, truskawki, owoce cytrusowe, zboża, mleko, czekoladę, orzechy, gorczycę oraz seler. Dość często wysypka alergiczna ma związek z np. obecnością w pokarmach środków ochrony roślin i substancji konserwujących.
