U nas zapłacisz kartą
Alergia pokarmowa - Wysypka u dorosłych - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia
Co to jest alergia pokarmowa i jak często występuje?
Alergia pokarmowa, mylona z nietolerancją pokarmową, to „nadgorliwa” reakcja organizmu na spożytą żywność. Organizm uczulonego rozpoznaje dany składnik jako wrogi, w efekcie czego następuje szereg mechanizmów prowadzących do nadmiernej produkcji histaminy. To właśnie ona odpowiada za procesy zapalne powodujące dolegliwości wpływające na komfort, a nawet życie pacjenta.
Jak często występuje alergia pokarmowa? Jak podaje Europejska Akademia Alergologii i Immunologii Klinicznej – aż 17 milionów Europejczyków, w tym 3,5 miliona dzieci, cierpi na zespół objawów występujących po spożyciu wybranych pokarmów. 8% z nich narażone jest na anafilaksję – uogólnioną reakcję nadwrażliwości zagrażającą życiu.
Organizacje zdrowia alarmują, że alergie pokarmowe to coraz częściej występujący problem, który wciąż przybiera na sile.
Alergia pokarmowa leczenie
Obecnie jedynym sposobem leczenia alergii pokarmowej jest wyeliminowanie z jadłospisu alergizujących produktów oraz innych, mogących zawierać te produkty. Dla przykładu – dziecko uczulone na mleko krowie powinno unikać samego mleka, a także jogurtów, słodyczy, lodów itp.
W przypadku silnych reakcji autoimmunologicznych specjalista może przepisać leki na alergie pokarmowe – antyhistaminowe czy doustne glikokortykosteroidy, a także zalecić zaopatrzenie domowej apteczki w adrenalinę. Podstawą leczenia jest jednak dieta eliminacyjna.
Alergia pokarmowa – jak długo trwa i czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Dobrą wiadomością dla rodziców uczulonych dzieci jest fakt, że alergia pokarmowa może samoistnie ustąpić wraz z wiekiem. Na przykład alergia na gluten czy mleko u niemowląt i dzieci zazwyczaj ustępuje do 5. roku życia. Należy pamiętać jednak, że im później alergia pokarmowa wystąpiła, tym mniejsze szanse na jej całkowite wyleczenie.
Niestety, u dzieci i dorosłych z predyspozycją do alergii na dany produkt, symptomy nadwrażliwości pokarmowych mogą powrócić nawet po kilku latach od zakończonej kuracji. Pacjent jest także narażony na wystąpienie reakcji alergicznej na produkty, które wcześniej tolerował, a ponadto na pojawienie się uczulenia na alergeny wziewne oraz na rozwój astmy 5 .
Profilaktyka – co należy robić po zakończeniu leczenia
Po kuracji zakończonej sukcesem można rozszerzyć dietę o wcześniej alergizujące pokarmy. Aby uniknąć ryzyka ponownego wystąpienia alergii, odradza się podawanie dziecku nowych potraw, gdy jego układ immunologiczny osłabiony jest chorobą.
Po zakończeniu leczenia nie należy zapominać o wizytach lekarskich, ponieważ specjalista może zlecić kontrolne badania i zaproponować dalszy plan działania.
Istnieją domowe sposoby na alergię pokarmową opierające się na spożywaniu składników regulujących poziom histaminy, a więc i przeciwzapalnych, zmniejszających obrzęk śluzówki czy działających przeciwbakteryjnie. Są to zioła takie jak oregano czy melisa, cebula, czosnek, olej lniany, a także żywe kultury bakterii w postaci rozmaitych kiszonek.
Alergia pokarmowa objawy
Alergia może mieć konsekwencje związane z układem pokarmowym czy oddechowym a także objawiać się reakcjami skórnymi, zmianami w jamie ustnej i nawet zagrażającą życiu anafilaksją. Ponadto objawy alergii pokarmowej mogą wystąpić od razu po spożyciu alergenu, jak i po kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu minutach później.
Alergia pokarmowa – objawy:
- obejmujące układ oddechowy – duszności, katar o wodnistej wydzielinie, alergiczny nieżyt nosa, kichanie, zapalenie zatok, atak astmy alergicznej
- dotyczące układu pokarmowego – biegunka, wzdęcia, zaparcia, ból brzucha, odbijanie, zgaga, zapalenie jelit spowodowane uporczywymi biegunkami
- obejmujące zmiany w obrębie jamy ustnej – obrzęk warg, pieczenie i zaczerwienienie w jamie ustnej
- dające symptomy skórne – bąble pokrzywkowe, świąd, wysypka, łuszczenie się naskórka
- związane z anafilaksją – zaczerwienienie skóry, świszczący oddech i trudności z oddychaniem spowodowane obrzękiem górnych dróg oddechowych, spadek ciśnienia tętniczego krwi, wymioty, utrata przytomności
Objawy alergii pokarmowej mogą być zintensyfikowane wysiłkiem następującym po spożyciu posiłku zawierającego alergeny – to tzw. anafilaksja indukowana wysiłkiem fizycznym. Co ciekawe – chorzy nie zauważą u siebie symptomów, jeśli po przyjęciu pokarmu nie narażą się na wysiłek. I na odwrót – gdy rozpoczną aktywność fizyczną bez uprzedniego spożycia alergenów 2 .
Alergia pokarmowa: diagnoza
Diagnostyka alergii pokarmowej nie jest prosta. Zazwyczaj jej pierwszym etapem jest szczegółowy wywiad lekarski, który może pomóc lekarzowi ocenić, czy w rodzinie występuje genetyczna predyspozycja do alergii (bo wówczas ryzyko, że pacjent mógł ją odziedziczyć, wynosi kilkadziesiąt proc.). Dalsze postępowanie zależy od stopnia nasilenia objawów i od wieku pacjenta.
- Diagnostyka alergii pokarmowej u niemowląt.U najmłodszych dzieci wykorzystywany jest zwykle test eliminacji i prowokacji (tzw. otwarta próba prowokacji lub – od nazwiska wynalazcy – test Goldmana) polegający na całkowitym wycofaniu z diety podejrzanego pokarmu (na przykład mleka) na okres co najmniej dwóch, a jeszcze lepiej czterech tygodni.Czas trwania testu zależy od postaci alergii, np. w przypadku objawów skórnych eliminacja powinna trwać cztery tygodnie. Jeśli w tym czasie objawy ustąpią, a po ponownym wprowadzeniu pokarmu do diety wrócą i będą identyczne, jak wcześniej, można mówić o sukcesie, czyli o identyfikacji alergenu.
- Diagnostyka alergii pokarmowej u dzieci.U starszych dzieci przeprowadzane są inne testy: zależnie od wskazań może to być oznaczenie we krwi swoistych IgE przeciw alergenom (mechanizmy IgE zależne biorą udział w około 50 proc. przypadków alergii pokarmowych), punktowe i płatkowe testy skórne, czy też podwójnie ślepa próba prowokacji kontrolowanej placebo (DBPCFC, duble blind, placebo controlled food challenge), kiedy to ani rodzic, ani osoba oceniająca wynik testu nie wiedzą, jaki alergen został do niego użyty. Takie testy przeprowadza się najczęściej w szpitalach ze względu na możliwość wystąpienia reakcji anafilaktycznej. Testy na alergię z krwi wykonuje się dopiero u niemowląt powyżej 6. miesiąca życia (u młodszych dzieci poziom przeciwciał może być jeszcze za niski), testy punktowe i płatkowe zazwyczaj przeprowadzane są u dzieci powyżej 4. roku życia.
- Diagnostyka alergii pokarmowej u dorosłych.Alergia pokarmowa u dorosłych jest trudna do zdiagnozowania, nie ma jednej metody diagnostycznej, która wskazałaby właściwy alergen, dlatego trzeba zwykle wykonać kilka testów alergicznych. Pierwszym ich typem są testy z kilkunastoma najczęściej uczulającymi alergenami pokarmowymi, bez względu na rodzaj manifestujących się objawów. Kolejnym testem jest oznaczenie swoistych IgE w surowicy krwi – ich wykrycie jest niepodważalnym dowodem istnienia uczulenia. W razie wątpliwości lekarz może również zlecić pokarmowe testy prowokacyjne, które polegają na podawaniu stopniowo zwiększanych ilości alergenu pokarmowego - aż do wystąpienia objawów klinicznych
