U nas zapłacisz kartą
Alergia pokarmowa - Wysypka u dorosłych - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia
Co to jest alergia pokarmowa?
Według definicji, alergia pokarmowa to niepożądana reakcja organizmu w postaci powtarzalnych i odtwarzalnych objawów po spożyciu (nawet niewielkiej ilości) wybranych produktów, które u zdrowych osób nie wywołują żadnych dolegliwości. Słowo alergia powstało z połączenia dwóch słów pochodzących z języka greckiego: „allos”- zmieniony oraz „ergon” – reakcja. Przyczyną alergii pokarmowej jest nieprawidłowa odpowiedź układu immunologicznego, który rozpoznaje substancje zawarte w pokarmie jako obce i uruchamia kaskadę mechanizmów mających za zadanie unieszkodliwić alergen.
Alergia pokarmowa jest jedną z powszechniej występujących chorób. Ma to związek z rozwojem cywilizacyjnym, w wyniku którego organizm narażony jest na coraz większą ilość substancji potencjalnie uczulających (barwniki, konserwanty żywności, emulgatory, preparaty modyfikujące smak). Alergia pokarmowa stanowi poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego, nazywana jest „drugą falą epidemii” po astmie. Szacuje się, że alergia pokarmowa może dotyczyć nawet 10 proc. populacji.
Termin alergia często niesłusznie stosowany jest wymiennie z pojęciem nietolerancja pokarmowa. U podłoża alergii pokarmowej leżą mechanizmy immunologiczne, natomiast nietolerancja pokarmowa jest związana z nieimmunologiczną odpowiedzią organizmu. Do nietolerancji pokarmowych należą m.in nietolerancja laktozy i glutenu oraz nieprawidłowe wchłanianie węglowodanów. Symptomy alergii pokarmowej i nietolerancji są bardzo podobne, a więc i trudne do odróżnienia.
Objawy alergii u dorosłych
W zależności od rodzaju alergenu odpowiedzialnego za wywołanie alergii, a także naszych indywidualnych predyspozycji, objawy alergii mogą być różne. Alergie wziewne u dorosłych powodują najczęściej uciążliwe dolegliwości ze strony układu oddechowego: duszności, katar, uczucie swędzenia w nosie, kichanie, drapanie w gardle itd. Z kolei zaczerwienione, łzawiące oczy, obrzęk powiek i podrażnienie skóry wokół nich to zwykle objawy alergicznego zapalenia spojówek, za które również najczęściej odpowiedzialne jest uczulenie na pyłki roślin, roztocza i pleśnie.
Alergia pokarmowa u dorosłych może dać o sobie znać na wiele bardzo różnych sposobów. Jej skutkiem są często problemy ze strony układu pokarmowego: wzdęcia, biegunki, kolki, a także uczucie przelewania w brzuchu, lecz trzeba zaznaczyć, że uczulenie na produkty spożywcze u wielu osób objawia się także zmianami skórnymi, takimi jak wysypka czy różowo-czerwone plamy pojawiające się w różnych miejscach na ciele. Rzadziej skutkiem alergii pokarmowych są dolegliwości ze strony układu oddechowego: duszności, ból w oskrzelach, drapanie w gardle oraz płytki oddech.
Jak lekarz ustala diagnozę?
Podobnie jak w przypadku innych typów alergii, najistotniejszym elementem w rozpoznawaniu alergii pokarmowej jest wywiad. Lekarz zapyta o rodzaj pokarmu powodującego objawy, po jakim czasie pojawia się reakcja na pokarm i w jakiej sytuacji (np. u niektórych chorych wystąpieniu wstrząsu anafilaktycznego może sprzyjać wysiłek) oraz czy Ty lub Twoi krewni chorujecie na inne choroby alergiczne.
W trakcie badania lekarz skupi się na poszukiwaniu oznak chorób alergicznych.
Alergia pokarmowa - badania
Najważniejszym badaniem w rozpoznawaniu alergii pokarmowej jest próba prowokacyjna, w trakcie której pod kontrolą lekarza podaje się choremu uczulający go pokarm i obserwuje, czy dojdzie do wystąpienia objawów. W praktyce stosuje się także dietę eliminacyjną, pozbawioną uczulającego pokarmu – zanikanie objawów po wprowadzeniu tej diety i ich ponowne pojawianie się w przypadku spożycia uczulającego pokarmu są dowodem na występowanie alergii.
Dodatni wynik testów skórnych z alergenami określonych pokarmów nie zawsze potwierdza rolę tego alergenu w powstawaniu alergii pokarmowej, istotniejszy jest wynik ujemny, pozwalający ją wykluczyć. Stosuje się także oznaczanie miana IgE swoistych. Inne badania wykonuje się rzadziej (np. biopsję błony śluzowej przewodu pokarmowego) lub mają one znaczenie jedynie pomocnicze (np. pomiar liczby eozynofili we krwi lub całkowitego miana IgE).
Alergia pokarmowa u niemowląt i dzieci
Uczulenie na dane pokarmy może występować już u kilkutygodniowych niemowląt, ponieważ jest to spowodowane przenikaniem niektórych alergenów do mleka matki. Dlatego też istotna jest obserwacja nawyków żywieniowych kobiety i reakcji ze strony układu immunologicznego dziecka.
Najczęstsze objawy alergii pokarmowej u niemowląt i dzieci:
- objawy skórne – swędząca i sucha skóra, wysypka na twarzy, na zgięciach kolan i łokci
- symptomy ze strony układu oddechowego – katar, kaszel, przezroczysta wydzielina z nosa, obrzęk błon śluzowych
- symptomy ze strony układu pokarmowego – wymioty, biegunki, ulewanie, kolki, krew w stolcu
Najczęstsze pokarmy uczulające dzieci i niemowlęta:
- mleko krowie
- jajka
- orzechy
- ryby i owoce morza
- pszenica
Rozszerzanie diety dziecka powinno odbywać się stopniowo, aby w razie pojawienia się objawów uczulenia, rozpoznać alergizujący składnik.
