U nas zapłacisz kartą
Alergia pokarmowa - Wysypka u dorosłych - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia
Alergia pokarmowa: diagnoza
Diagnostyka alergii pokarmowej nie jest prosta. Zazwyczaj jej pierwszym etapem jest szczegółowy wywiad lekarski, który może pomóc lekarzowi ocenić, czy w rodzinie występuje genetyczna predyspozycja do alergii (bo wówczas ryzyko, że pacjent mógł ją odziedziczyć, wynosi kilkadziesiąt proc.). Dalsze postępowanie zależy od stopnia nasilenia objawów i od wieku pacjenta.
- Diagnostyka alergii pokarmowej u niemowląt.U najmłodszych dzieci wykorzystywany jest zwykle test eliminacji i prowokacji (tzw. otwarta próba prowokacji lub – od nazwiska wynalazcy – test Goldmana) polegający na całkowitym wycofaniu z diety podejrzanego pokarmu (na przykład mleka) na okres co najmniej dwóch, a jeszcze lepiej czterech tygodni.Czas trwania testu zależy od postaci alergii, np. w przypadku objawów skórnych eliminacja powinna trwać cztery tygodnie. Jeśli w tym czasie objawy ustąpią, a po ponownym wprowadzeniu pokarmu do diety wrócą i będą identyczne, jak wcześniej, można mówić o sukcesie, czyli o identyfikacji alergenu.
- Diagnostyka alergii pokarmowej u dzieci.U starszych dzieci przeprowadzane są inne testy: zależnie od wskazań może to być oznaczenie we krwi swoistych IgE przeciw alergenom (mechanizmy IgE zależne biorą udział w około 50 proc. przypadków alergii pokarmowych), punktowe i płatkowe testy skórne, czy też podwójnie ślepa próba prowokacji kontrolowanej placebo (DBPCFC, duble blind, placebo controlled food challenge), kiedy to ani rodzic, ani osoba oceniająca wynik testu nie wiedzą, jaki alergen został do niego użyty. Takie testy przeprowadza się najczęściej w szpitalach ze względu na możliwość wystąpienia reakcji anafilaktycznej. Testy na alergię z krwi wykonuje się dopiero u niemowląt powyżej 6. miesiąca życia (u młodszych dzieci poziom przeciwciał może być jeszcze za niski), testy punktowe i płatkowe zazwyczaj przeprowadzane są u dzieci powyżej 4. roku życia.
- Diagnostyka alergii pokarmowej u dorosłych.Alergia pokarmowa u dorosłych jest trudna do zdiagnozowania, nie ma jednej metody diagnostycznej, która wskazałaby właściwy alergen, dlatego trzeba zwykle wykonać kilka testów alergicznych. Pierwszym ich typem są testy z kilkunastoma najczęściej uczulającymi alergenami pokarmowymi, bez względu na rodzaj manifestujących się objawów. Kolejnym testem jest oznaczenie swoistych IgE w surowicy krwi – ich wykrycie jest niepodważalnym dowodem istnienia uczulenia. W razie wątpliwości lekarz może również zlecić pokarmowe testy prowokacyjne, które polegają na podawaniu stopniowo zwiększanych ilości alergenu pokarmowego - aż do wystąpienia objawów klinicznych
Co to jest alergia pokarmowa?
Według definicji, alergia pokarmowa to niepożądana reakcja organizmu w postaci powtarzalnych i odtwarzalnych objawów po spożyciu (nawet niewielkiej ilości) wybranych produktów, które u zdrowych osób nie wywołują żadnych dolegliwości. Słowo alergia powstało z połączenia dwóch słów pochodzących z języka greckiego: „allos”- zmieniony oraz „ergon” – reakcja. Przyczyną alergii pokarmowej jest nieprawidłowa odpowiedź układu immunologicznego, który rozpoznaje substancje zawarte w pokarmie jako obce i uruchamia kaskadę mechanizmów mających za zadanie unieszkodliwić alergen.
Alergia pokarmowa jest jedną z powszechniej występujących chorób. Ma to związek z rozwojem cywilizacyjnym, w wyniku którego organizm narażony jest na coraz większą ilość substancji potencjalnie uczulających (barwniki, konserwanty żywności, emulgatory, preparaty modyfikujące smak). Alergia pokarmowa stanowi poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego, nazywana jest „drugą falą epidemii” po astmie. Szacuje się, że alergia pokarmowa może dotyczyć nawet 10 proc. populacji.
Termin alergia często niesłusznie stosowany jest wymiennie z pojęciem nietolerancja pokarmowa. U podłoża alergii pokarmowej leżą mechanizmy immunologiczne, natomiast nietolerancja pokarmowa jest związana z nieimmunologiczną odpowiedzią organizmu. Do nietolerancji pokarmowych należą m.in nietolerancja laktozy i glutenu oraz nieprawidłowe wchłanianie węglowodanów. Symptomy alergii pokarmowej i nietolerancji są bardzo podobne, a więc i trudne do odróżnienia.
Wysypka przy alergii pokarmowej
W przebiegu alergii pokarmowej najczęstszą i najbardziej powszechną reakcją jest wysypka na twarzy, dłoniach i stopach, rzadziej w innych okolicach ciała. Drobno lub gruboplamista wysypka występuje pod postacią grudek, krost lub pęcherzyków wypełnionych treścią surowiczą, które po pęknięciu tworzą bolesne nadżerki. Skóra jest zaczerwieniona, obrzęknięta, a sama wysypka powoduje nasilony świąd. W przypadku przewlekłego działania czynnika uczulającego zmiany na skórze mogą przybrać blady kolor, skóra staje się sucha i pogrubiała, co może prowadzić do rozwoju liszaja. Rozdrapane w fazie ostrej zmiany mogą pozostawić po sobie drobne przebarwienia albo blizny.
Wysypkę leczy się przy użyciu preparatów stosowanych bezpośrednio na skórę w postaci kremów, maści, zasypek, roztworów. Miejscowo stosowane są preparaty steroidowe o działaniu przeciwzapalnym i przeciwświądowym oraz preparaty odkażające z zawartością antybiotyków lub leków przeciwgrzybiczych. Wspomagająco zaleca się doustne leki przeciwhistaminowe, które zmniejszają ogólną nadwrażliwość organizmu. Pielęgnacja domowa obejmuje stosowanie środków przeznaczonych dla alergików i osób z atopowym zapaleniem skóry oraz wybieranie proszków do prania i płynów do płukania o najuboższym składzie chemicznym, aby dodatkowo nie podrażniać zmian.
10 patentów dla alergika. Jak nie dać się alergii?
Objawy alergii u dorosłych
W zależności od rodzaju alergenu odpowiedzialnego za wywołanie alergii, a także naszych indywidualnych predyspozycji, objawy alergii mogą być różne. Alergie wziewne u dorosłych powodują najczęściej uciążliwe dolegliwości ze strony układu oddechowego: duszności, katar, uczucie swędzenia w nosie, kichanie, drapanie w gardle itd. Z kolei zaczerwienione, łzawiące oczy, obrzęk powiek i podrażnienie skóry wokół nich to zwykle objawy alergicznego zapalenia spojówek, za które również najczęściej odpowiedzialne jest uczulenie na pyłki roślin, roztocza i pleśnie.
Alergia pokarmowa u dorosłych może dać o sobie znać na wiele bardzo różnych sposobów. Jej skutkiem są często problemy ze strony układu pokarmowego: wzdęcia, biegunki, kolki, a także uczucie przelewania w brzuchu, lecz trzeba zaznaczyć, że uczulenie na produkty spożywcze u wielu osób objawia się także zmianami skórnymi, takimi jak wysypka czy różowo-czerwone plamy pojawiające się w różnych miejscach na ciele. Rzadziej skutkiem alergii pokarmowych są dolegliwości ze strony układu oddechowego: duszności, ból w oskrzelach, drapanie w gardle oraz płytki oddech.
Alergia u dorosłych – skąd się bierze?
Mechanizm powstawania alergii jest zawsze taki sam. Istnieje szereg substancji, które dla organizmu zdrowego człowieka są zupełnie neutralne i pozostają niezauważone. U alergików sprawa ma się zupełnie inaczej – ich układ odpornościowy odczytuje te substancje, nazywane alergenami, jako zagrożenie dla zdrowia i, jeśli znajdzie się w kontakcie z nimi, wdraża protokół obronny. Skutkiem tego są typowe dla alergii dolegliwości. W zależności od jej rodzaju, może to być katar, kichanie, łzawienie oczu, kaszel, duszności, problemy z oddychaniem, ból gardła, zmiany skórne, a także problemy ze strony układu pokarmowego. W dalszej części omówimy najpopularniejsze alergeny i objawy, jakie mogą powodować.
Do najpowszechniejszych alergenów odpowiedzialnych za powstawanie alergii u dorosłych należą:
- pyłki roślin (głównie traw, drzew i kwiatów),
- sierść, ślina i naskórek zwierząt domowych,
- roztocza kurzu domowego,
- detergenty, konserwanty i substancje zapachowe dodawane do kosmetyków,
- pleśń,
- niektóre pokarmy (najczęściej uczula białko mleka krowiego, orzechy, soja, jajka, cytrusy, truskawki, gluten, ryby i skorupiaki),
- metale (głównie nikiel).
