U nas zapłacisz kartą
Alergia pokarmowa - Wysypka u dorosłych - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia
Typy alergii pokarmowych
Patomechanizm powstawania alergii pokarmowych jest dość skomplikowany. Alergie pokarmowe mogą przebiegać z udziałem grupy przeciwciał immunoglobuliny IgE ( reakcje IgE zależne) skierowanych przeciwko konkretnym alergenom pokarmu lub niezależnie od przeciwciał (reakcje IgE niezależne). Wyróżnia się 4 typy alergii pokarmowych.
- Pierwszym z nich jest tzw. natychmiastowareakcja alergiczna , w której antygen łączy się ze swoistymi przeciwciałami IgE . Dolegliwości pojawiają się bardzo szybko po spożyciu pokarmu (w fazie wczesnej do 30 minut, w fazie później do 6-8 godzin), na który jesteśmy uczuleni. Do reakcji natychmiastowych należą wstrząs anafilaktyczny, anafilaksja przewodu pokarmowego, pokrzywka, reakcje krzyżowe (alergia na lateks i pokarmy) oraz zespół alergiczny błony śluzowej jamy ustnej (OAS – oral allergy syndrome ).
- Kolejnym rodzajem jest reakcja alergiczna typu cytotoksycznego. W tym modelu antygen łączy się z receptorami błonowymi przeciwciał IgG i IgM , co aktywuje tzw. układ dopełniacza, który jest czynnikiem niszczącym komórkę. Najczęstszą przyczyną wystąpienia reakcji alergicznej typu II są leki lub ich metabolity oraz przetoczenie krwi.
- Trzeci typ reakcji to reakcja typu kompleksów immunologicznych . Mechanizm jest podobny do typu II, po aktywacji uwolnione zostają enzymy lizosomalne z neutrofilów. Reakcja typu III odpowiada za występowanie pokrzywki i obrzęków.
- Ostatni typ reakcji to tzw. reakcja komórkowa (opóźniona) , gdzie główną rolę odgrywają limfocyty T. Objawy pojawiają się od kilku do kilkunastu godzin od spożycia pokarmu. Ten typ reakcji odpowiada za alergiczne kontaktowe zapalenie skóry oraz objawy ze strony przewodu pokarmowego.
Bez wyraźnej przyczyny kręci cię w nosie? To może być alergia. Sprawdź, co najczęściej ją wyzwala. Mamy aż 8 podejrzanych
Alergia pokarmowa u niemowląt i dzieci
Uczulenie na dane pokarmy może występować już u kilkutygodniowych niemowląt, ponieważ jest to spowodowane przenikaniem niektórych alergenów do mleka matki. Dlatego też istotna jest obserwacja nawyków żywieniowych kobiety i reakcji ze strony układu immunologicznego dziecka.
Najczęstsze objawy alergii pokarmowej u niemowląt i dzieci:
- objawy skórne – swędząca i sucha skóra, wysypka na twarzy, na zgięciach kolan i łokci
- symptomy ze strony układu oddechowego – katar, kaszel, przezroczysta wydzielina z nosa, obrzęk błon śluzowych
- symptomy ze strony układu pokarmowego – wymioty, biegunki, ulewanie, kolki, krew w stolcu
Najczęstsze pokarmy uczulające dzieci i niemowlęta:
- mleko krowie
- jajka
- orzechy
- ryby i owoce morza
- pszenica
Rozszerzanie diety dziecka powinno odbywać się stopniowo, aby w razie pojawienia się objawów uczulenia, rozpoznać alergizujący składnik.
Przyczyny alergii pokarmowej
Za powstawanie alergii pokarmowej odpowiadają czynniki genetyczne (mutacja w genie kodującym białko filagrynę, które pełni ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu bariery skórnej i nabłonka) oraz środowiskowe, takie jak: zanieczyszczenie środowiska, narażenie na dym tytoniowy, wiek matki karmiącej i jej dieta. Co ciekawe, istnieje zależność między częstością występowania alergii pokarmowych, a porą roku: dzieci urodzone jesienią i zimą częściej chorują na alergie pokarmowe, co tłumaczy się niższą syntezą witaminy D, która ma działanie modulujące na układ immunologiczny.
9 nawyków nasilających objawy alergii. Może niektóre dotyczą ciebie?
Alergia pokarmowa – objawy
Objawy alergii pokarmowej mogą pojawić się w różnym odstępie czasowym od spożycia produktu (od kilku minut do kilkunastu godzin), dlatego tak trudno jest stwierdzić, który pokarm wywołuje działania niepożądane. Warto też podkreślić, iż ten sam produkt może u różnych osób wywołać odmienne objawy kliniczne. Wśród najczęstszych objawów alergii pokarmowej wymienia się:
- Dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego . Alergeny podrażniają błonę śluzową żołądka, co jest przyczyną nudności, wymiotów i bólu w nadbrzuszu. Po spożyciu pokarmów może wystąpić odbijanie, pieczenie gardła, rozlane bóle brzucha, biegunki z domieszką krwi i śluzu, zaparcia, wzdęcia, gazy o znacznym nasileniu i bardzo nieprzyjemnym zapachu, brak apetytu. Jeżeli pokarmy uczulające przyjmowane są regularnie, podrażnienie może przyjmować postać przewlekłych objawów dyspeptycznych .
- Dolegliwości związane z drogami oddechowymi . Pojawia się alergiczny nieżyt nosa, przejawiający się katarem o wodnistej konsystencji, kichaniem, czasem uczuciem niedrożności nosa. Niekiedy dochodzi do nieżytu gardła, krtani i objawów przypominających astmę, w tym nadmiernego skurczu oskrzeli i duszności.
- Zmiany w obrębie jamy ustnej – drobne owrzodzenia i zaczerwienienie błon śluzowych . Owrzodzenia mogą obejmować większe powierzchnie śluzówki, co jest przyczyną znacznych dolegliwości bólowych. Na dziąsłach mogą pojawiać się drobne, bolesne, białe plamki nazywane aftami. W cięższych przypadkach może dochodzić do obrzęku całej jamy ustnej, co znacznie utrudnia przyjmowanie pokarmów.
- Reakcje skórne: pokrzywka, wysypka,atopowe zapalenieskóry, świąd.
- Dolegliwości nieswoiste: osłabienie, przewlekłe zmęczenie, rozdrażnienie, zaburzenia snu.
W szczególnych przypadkach może wystąpić wstrząs anafilaktyczny, którego głównymi objawami są: ból głowy, wzrost częstości akcji serca, spadek ciśnienia tętniczego krwi, utrata przytomności oraz niebezpieczny skurcz oskrzeli. Wstrząs anafilaktyczny stanowi bezpośrednie zagrożenie życia, dlatego jego wystąpienie jest wskazaniem do podjęcia natychmiastowej interwencji lekarskiej.
Diagnostyka alergii pokarmowej
Rozpoznanie nadwrażliwości na pokarmy IgE-zależnej opiera się przede wszystkim na dokładnym wywiadzie z pacjentem. Dlatego informacja, w którym momencie, lub po zjedzeniu jakich produktów zaobserwował u siebie objawy, będzie cenna w diagnostyce alergii pokarmowej. W tym celu pomocny może okazać się dzienniczek żywieniowy z zapiskami na temat rodzaju posiłku, godziny jego spożycia, symptomów, które po nim wystąpiły itp.
Po spisaniu wywiadu lekarz może zlecić alergiczne testy skórne, badanie stężenia IgE z surowicy krwi lub próby prowokacyjne.
Diagnostyka alergii pokarmowej:
- skórne testy alergiczne – opiera się na podskórnym wprowadzeniu ekstraktów alergenów oraz obserwacji powstałego odczynu
- badanie specyficznych przeciwciał IgE – laboratoryjne pobranie próbki krwi, a następnie ocenienie stężenia specyficznych przeciwciał IgE informujących o alergii
- dieta eliminacyjna i próby prowokacyjne – polega na wyeliminowaniu z diety możliwie alergizujących produktów spożywczych, a następnie spożyciu ich w warunkach ambulatoryjnych i obserwacji
W przypadku diagnostyki nadwrażliwości pokarmowej u dzieci i niemowląt zalecana jest obserwacja oraz dieta eliminacyjna pod okiem specjalisty. Natomiast Testy z krwi nie wykrywają nietolerancji nieimmunologicznych, które są częstą przyczyną symptomów.
