U nas zapłacisz kartą
Alergia pokarmowa - Wysypka u dorosłych - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia
Co to jest alergia pokarmowa i jak często występuje?
Alergia pokarmowa, mylona z nietolerancją pokarmową, to „nadgorliwa” reakcja organizmu na spożytą żywność. Organizm uczulonego rozpoznaje dany składnik jako wrogi, w efekcie czego następuje szereg mechanizmów prowadzących do nadmiernej produkcji histaminy. To właśnie ona odpowiada za procesy zapalne powodujące dolegliwości wpływające na komfort, a nawet życie pacjenta.
Jak często występuje alergia pokarmowa? Jak podaje Europejska Akademia Alergologii i Immunologii Klinicznej – aż 17 milionów Europejczyków, w tym 3,5 miliona dzieci, cierpi na zespół objawów występujących po spożyciu wybranych pokarmów. 8% z nich narażone jest na anafilaksję – uogólnioną reakcję nadwrażliwości zagrażającą życiu.
Organizacje zdrowia alarmują, że alergie pokarmowe to coraz częściej występujący problem, który wciąż przybiera na sile.
Jak się objawia alergia pokarmowa?
Spożycie uczulającego pokarmu powoduje u chorego z alergią pokarmową objawy ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, kurczowy ból brzucha, biegunkę), a także inne objawy towarzyszących chorób alergicznych (z atopowym zapaleniem skóry i wstrząsem anafilaktycznym włącznie). Niektóre dzieci z alergią pokarmową mają nawracające zakażenia dróg oddechowych, są rozdrażnione, źle śpią (zobacz: Objawy chorób alergicznych).
Uczulający pokarm może wywoływać różne objawy u różnych chorych (np. u jednej osoby biegunkę, a u innej wysypkę). Liczba uczulających pokarmów zwykle zwiększa się z wiekiem dziecka. Charakterystyczne jest złagodzenie objawów alergii po wycofaniu z diety określonego pokarmu (np. unikanie mleka) i ich nawrót po jego ponownym wprowadzeniu.
Rodzaje alergii pokarmowych
Istnieje kilka postaci alergii pokarmowej.
Zespół alergii jamy ustnej pojawia się u osób z jednoczesną alergią krzyżową na alergeny wziewne i alergeny pokarmów. W Polsce najczęściej dotyczy chorych z alergią na pyłek brzozy, u których po kilku minutach od zjedzeniu jabłka (a także marchwi, orzechów laskowych, brzoskwiń) pojawia się świąd, grudki i obrzęk w jamie ustnej. Podobne objawy po spożyciu pomidorów stwierdza się u chorych z alergią na pyłki traw, a po bananach – u tych z alergią na lateks.
Alergia pokarmowa może być przyczyną zapalenia błony śluzowej poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego, np. żołądka, jelita, a nawet zarzucania kwaśnej treści żołądka do przełyku (tzw. choroba refluksowa).
Najgroźniejszym przejawem alergii pokarmowej jest wstrząs anafilaktyczny. Szczególnie zagrożeni są chorzy na astmę, a do najczęściej wywołujących pokarmów powodujących wstrząs należą orzeszki ziemne, sezam, seler, jajo kurze oraz ryby i krewetki. Niekiedy dopiero intensywny wysiłek fizyczny wyzwala wstrząs po zjedzeniu jakiegoś pokarmu.
Objawy przypominające alergię pokarmową mogą powodować również znajdujące się w żywności mikroorganizmy czy toksyny. Za pseudoalergię pokarmową odpowiadają substancje dodawane do żywności (konserwanty, barwniki), a nawet jej naturalne składniki (np. tzw. aminy biogenne, takie jak histamina czy tyramina). Nadmierne spożycie serów czy ryb zawierających histaminę może skutkować wystąpieniem pokrzywki, zasłabnięciem, nudnościami, wymiotami, biegunką, bólem głowy, a nawet drgawkami. Tyramina, znajdująca się w czekoladzie, śledziach czy czerwonym mięsie, może wyzwalać migrenowy ból głowy, kołatanie serca i wzrost ciśnienia krwi.
Alergia u dorosłych – skąd się bierze?
Mechanizm powstawania alergii jest zawsze taki sam. Istnieje szereg substancji, które dla organizmu zdrowego człowieka są zupełnie neutralne i pozostają niezauważone. U alergików sprawa ma się zupełnie inaczej – ich układ odpornościowy odczytuje te substancje, nazywane alergenami, jako zagrożenie dla zdrowia i, jeśli znajdzie się w kontakcie z nimi, wdraża protokół obronny. Skutkiem tego są typowe dla alergii dolegliwości. W zależności od jej rodzaju, może to być katar, kichanie, łzawienie oczu, kaszel, duszności, problemy z oddychaniem, ból gardła, zmiany skórne, a także problemy ze strony układu pokarmowego. W dalszej części omówimy najpopularniejsze alergeny i objawy, jakie mogą powodować.
Do najpowszechniejszych alergenów odpowiedzialnych za powstawanie alergii u dorosłych należą:
- pyłki roślin (głównie traw, drzew i kwiatów),
- sierść, ślina i naskórek zwierząt domowych,
- roztocza kurzu domowego,
- detergenty, konserwanty i substancje zapachowe dodawane do kosmetyków,
- pleśń,
- niektóre pokarmy (najczęściej uczula białko mleka krowiego, orzechy, soja, jajka, cytrusy, truskawki, gluten, ryby i skorupiaki),
- metale (głównie nikiel).
Alergia pokarmowa u niemowląt i dzieci
Uczulenie na dane pokarmy może występować już u kilkutygodniowych niemowląt, ponieważ jest to spowodowane przenikaniem niektórych alergenów do mleka matki. Dlatego też istotna jest obserwacja nawyków żywieniowych kobiety i reakcji ze strony układu immunologicznego dziecka.
Najczęstsze objawy alergii pokarmowej u niemowląt i dzieci:
- objawy skórne – swędząca i sucha skóra, wysypka na twarzy, na zgięciach kolan i łokci
- symptomy ze strony układu oddechowego – katar, kaszel, przezroczysta wydzielina z nosa, obrzęk błon śluzowych
- symptomy ze strony układu pokarmowego – wymioty, biegunki, ulewanie, kolki, krew w stolcu
Najczęstsze pokarmy uczulające dzieci i niemowlęta:
- mleko krowie
- jajka
- orzechy
- ryby i owoce morza
- pszenica
Rozszerzanie diety dziecka powinno odbywać się stopniowo, aby w razie pojawienia się objawów uczulenia, rozpoznać alergizujący składnik.
Przyczyny alergii pokarmowej
Za powstawanie alergii pokarmowej odpowiadają czynniki genetyczne (mutacja w genie kodującym białko filagrynę, które pełni ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu bariery skórnej i nabłonka) oraz środowiskowe, takie jak: zanieczyszczenie środowiska, narażenie na dym tytoniowy, wiek matki karmiącej i jej dieta. Co ciekawe, istnieje zależność między częstością występowania alergii pokarmowych, a porą roku: dzieci urodzone jesienią i zimą częściej chorują na alergie pokarmowe, co tłumaczy się niższą syntezą witaminy D, która ma działanie modulujące na układ immunologiczny.
9 nawyków nasilających objawy alergii. Może niektóre dotyczą ciebie?
