Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry - Przyczyny, Objawy i Skuteczne Metody Leczenia
Kontaktowe zapalenie skóry – jak wygląda?
Kontaktowe zapalenie skóry to choroba, której obraz kliniczny jest niezwykle zróżnicowany. Zależy on, między innymi, od nasilenia alergii, siły działania środka drażniącego, zdolności penetracji skóry czy nawet czasu ekspozycji. Prowadzi to niekiedy do trudności w dokładnym rozpoznaniu choroby, zwłaszcza że występują dwie jej postacie kliniczne – ostra i przewlekła.
Objawy ostrego kontaktowego zapalenia skóry obejmują:
- rumień,
- obrzęk,
- grudki,
- nadżerki,
- pęcherze.
Jeśli chodzi o przewlekłe kontaktowe zapalenie skóry, objawy choroby mogą utrzymywać się miesiącami i są związane głównie z częstym narażeniem na czynniki drażniące lub alergeny.
Objawy tej postaci choroby obejmują:
- złuszczanie i pękanie naskórka,
- nadmierną suchość i rogowacenie naskórka,
- powstawanie nadżerek.
Z reguły pierwszym objawem choroby jest pogorszenie stanu i kondycji skóry. Robi się ona bardzo sucha, zaczyna pękać, a czasem nawet tworzą się zgrubienia, które wywołują ból.
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - leczenie
Zasadnicze znaczenie ma wyeliminowanie kontaktu z alergenem lub czynnikiem drażniącym.
Podstawę leczenia przeciwzapalnego kontaktowego zapalenia skóry alergicznego i z podrażnienia stanowią glikokortykosteroidy stosowane miejscowo (np. w maści, kremie) zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni. Bardzo suche zmiany na dłoniach lub stopach w ostrym okresie zapalenia mogą wymagać stosowania glikokortykosteroidów pod opatrunkiem. Czasem lekarz może zalecić także stosowanie glikokortykosteroidów doustnie w ciężkich przypadkach ostrego zapalenia lub w przypadku zajęcia dużej powierzchni skóry.
W ostrym zapaleniu z pęcherzykami i wysiękiem (zbieraniem się płynu) oprócz glikokortykosteroidów stosuje się okłady ściągające – z samej wody, z 0,9-procentowym roztworem NaCl lub z octanowinianem glinu. Okłady wysuszają skórę i łagodzą świąd. Stosuje się je kilka razy dziennie – wilgotną bawełnianą tkaninę nakłada się na skórę i zmienia 1–4 razy co 15–30 min.
W przypadku przewlekłego zapalenia i pogrubienia i szorstkości skóry w następstwie zapalenia, szczególnie w kontaktowym zapaleniu skory z podrażnienia, skuteczne są środki nawilżające z dużą zawartością tłuszczów, środki keratolityczne, czyli rozpuszczające zrogowaciałą warstwę naskórka (kremy zawierające polidokanol i mocznik) oraz wazelina.
Świąd można opanować, stosując doustnie leki przeciwhistaminowe lub leki przeciwświądowe (mentol 0,1–2%, kamfora 0,1–3%) miejscowo.
Fototerapię UVA lub UVB, czyli naświetlanie zmian, lekarz może zalecić u chorych, u których inne sposoby leczenia okazały się nieskuteczne albo są przeciwwskazane. Chorzy narażeni na alergeny zawodowe, którzy nie mogą stosować rękawic lub kremów ochronnych, mogą odnieść korzyść z przewlekłego stosowania fototerapii.
W fotoalergicznym i fototoksycznym kontaktowym zapaleniu skóry stosuje się preparaty zawierające filtry promieniowania UVB i UVA.
Terapia alergicznego kontaktowego zapalenia skóry
Jak radzić sobie z alergicznym wypryskiem kontaktowym? Przede wszystkim należy rozpoznać swoje alergeny, a następnie starać się ich unikać. W tym celu konieczne może być wykonanie testu płatkowego. Test płatkowy polega na ekspozycji skóry na alergen w kontrolowanych warunkach. Przy pomocy specjalnych przylepców aplikuje się na skórę hapten, czyli substancję testową. Wystąpienie reakcji alergicznej oznacza uczulenie na dany hapten. Aktualnie poznaliśmy aż 4900 haptenów środowiskowych mogących wywoływać wyprysk kontaktowy, dlatego wybór właściwych ma kluczowe znaczenie dla wyników testu (Śpiewak, 2019).
Unikanie alergenów redukuje ryzyko wystąpienia alergicznego wyprysku kontaktowego, ale co w sytuacji, gdy stan zapalny już wystąpił? W takim wypadku konieczne może okazać się stosowanie miejscowych glikokortykosteroidów. Są to środki przeciwzapalne, które działają także przeciwalergicznie i przeciwświądowo (Chong i Fonacier, 2016).
Ważna jest również prawidłowa pielęgnacja skóry wrażliwej i podatnej na reakcje alergiczne. Używaj emolientów takich jak kosmetyki Humitopic. Są one bezpieczniejsze dla wrażliwej skóry, ponieważ nie zawierają kompozycji zapachowej i barwników, a konserwanty użyte w ich produkcji są łagodne, o bardzo niskim potencjale uczulającym. Unikatowy skład kosmetyków Humitopic poprawia kondycję skóry, nawilża oraz wspomaga odbudowę bariery hydrolipidowej. Dzięki temu skóra jest zdrowsza i bardziej odporna na czynniki zewnętrzne – choć oczywiście kontakt z alergenem wciąż wywoła reakcję zapalną, dlatego należy go w miarę możliwości unikać.
W przypadku jakiejkolwiek dermatozy najważniejszy jest zawsze kontakt z lekarzem specjalistą oraz stosowanie się do jego rad.
Bibliografia:
Chong, M., Fonacier, L. (2016). Treatment of eczema: corticosteroids and beyond. Clinical reviews in allergy & immunology, 51, 249-262.