Blizna na twarzy po zadrapaniu - Jak jej zapobiegać i leczyć?
Etapy gojenia
Etap 1: początek (od 2 do 4 dni)
Najpierw powstaje zakrzep krwi, który częściowo zatrzyma krwawienie. Następnie, bardzo szybko, ciało zorganizuje się do walki przeciw infekcji i będzie bronić się przed mikrobami i obcymi ciałami. Uszkodzone tkanki są niszczone dzięki specjalnym komórkom, które je wchłaniają. Naczynia włosowate są bardziej przepuszczalne, ułatwiają przepływ osocza krwi oraz komórek układu odpornościowego, jak np. przeciwciał, do miejsca urazu.
Etap 2: regeneracja (od 10 do 15 dni)
Małe naczynia, które zostały uszkodzone podczas urazu skóry, zaczną się stopniowo regenerować. Organizm zaczyna uzupełniać utratę substancji nową tkanką, łącząc włókna kolagenu za pomocą fibroblastów. Powstaje tkanka nabłonkowa: jest to wierzchnia warstwa skóry. W tym samym czasie rana zaczyna się kurczyć, pozwalając na zbliżenie brzegów rany, aż do całkowitego jej zamknięcia. Wiele komórek i cząsteczek wkracza do akcji. Etap ten jest ważny dla uniknięcia szkody estetycznej, zwłaszcza że proces gojenia nie przebiega jednakowo u wszystkich. Im skóra jest ciemniejsza a osoba młodsza, tym ryzyko nieestetycznej blizny jest większe. Poza tym niektóre części ciała goją się gorzej – tułów, okolice mostka, plecy i stawy.
Etap 3: kształtowanie (od 2 miesięcy do 2 lat)
Podczas tego etapu włókna kolagenu i elastyny będą się zagęszczać i wzrastać w celu ustrukturowania skóry. Sieć naczyniowa również zacznie się organizować, żeby wrócić do „normalnego” stanu. W ten sposób odporność skóry zwiększy się wraz z jej elastycznością i skóra stanie się bardziej jędrna. Miejsce blizny pozostanie wrażliwe przez 2 lata, potem skóra odzyska swoją równowagę.
Skaleczenia mogą zostać sklasyfikowane w zależności od cech biologicznych i klinicznych: zapotrzebowanie na nawodnienie/odżywienie oraz potrzebę okluzji.
JAKIE SĄ RODZAJE SKALECZEŃ?
Skaleczenia sączące: skaleczenia podatne na macerację, wymagające osuszania z leczeniem nieokluzyjnym, przepuszczającym powietrze
Etapy gojenia blizny. Jak powstaje blizna?
Tworzenie blizny jest naturalnym procesem gojenia się ciała. Uszkodzoną skórę zastępuje tkanka łączna. Gojenie się rany przebiega w 4 fazach.
- Faza zapalna rozpoczyna się już w chwili zranienia. W ciągu 24–48 godzin dochodzi do przekrwienia tkanki i zwiększenia przepuszczalności naczyń włosowatych. Rana wypełnia się skrzepem krwi, który jest biologicznym opatrunkiem – chroni ranę przed odwodnieniem i drobnoustrojami chorobotwórczymi. Na brzegach rany gromadzi się włóknik, który jest rusztowaniem dla powstającego na ranie strupa.
- Ograniczona faza zapalna to etap, w którym rana się oczyszcza. Napływają do niej komórki żerne (makrofagi), które usuwają te obumarłe. Do rany wnikają naczynia krwionośne, na co organizm potrzebuje ok. 7 dni.
- Faza gojenia to czas, w którym fibroblasty, czyli komórki tkanki łącznej, intensywnie wytwarzają kolagen podtrzymujący powstającą bliznę. Komórki tkanki łącznej mnożą się, a nad nimi powstaje nabłonek. Dochodzi do równowagi między ilością kolagenu produkowanego przez organizm a tego, który jest rozkładany i usuwany. Warto wiedzieć, że na prawidłowy proces gojenia wpływa prawidłowe oczyszczenie i dezynfekcja rany. A prawidłowy proces gojenia ogranicza ryzyko widocznej blizny.
- Faza przebudowy blizny zazwyczaj trwa od kilku miesięcy do nawet ponad roku.
Jak przebiega gojenie się blizn?
W jaki sposób dochodzi do gojenia się blizny? Uszkodzenie skóry prowadzi do serii skomplikowanych procesów naprawczych, których zadaniem jest odbudowa skóry i przywrócenie jej fizjologicznych właściwości. Ubytek powstały po przerwaniu anatomicznej ciągłości skóry, zostaje zastąpiony unaczynioną tkanką ziarninującą, z dużą ilością włókien kolagenowych. Po pewnym czasie uszkodzona skóra ulega bliznowaceniu i zostaje zastąpiona tkanką łączną włóknistą, co właśnie wpływa na jej odmienny wygląd.
Proces powstawania blizny na twarzy i ciele to również częściowy proces gojenia się rany, który można podzielić na następujące etapy:
- hemostaza - faza krzepnięcia krwii
- faza stanu zapalnego,
- faza proliferacyjna - wzrost nowej tkanki,
- faza dojrzewania - w której dochodzi do przebudowy kolagenu .