U nas zapłacisz kartą
Przez co pojawiają się pryszcze?
Jakie są przyczyny trądziku przed okresem?
Trądzik pospolity to powszechna choroba skóry, która często nasila się w fazie lutealnej – między owulacją a miesiączką. Pryszcze przed okresem mogą się pojawić nawet u osób, które na co dzień nie mają problemów z cerą. Wynika to z faktu, że zmiany hormonalne zachodzące po owulacji mają spory wpływ na kondycję skóry.
Jedne z żeńskich hormonów płciowych – estrogeny – hamują produkcję sebum przez gruczoły łojowe w skórze. Zmniejszają też wydzielanie męskich hormonów płciowych – androgenów, w tym testosteronu. W niewielkich ilościach są one obecne także u kobiet, gdzie odpowiadają m.in. za odczuwanie podniecenia seksualnego.
W fazie lutealnej poziom estrogenów spada, przez co słabnie wywoływany przez nie efekt. Z tego względu rośnie wpływ androgenów, które działają na organizm zarówno pozytywnie, jak i negatywnie. Na przykład ich obecność sprawia, że w trakcie owulacji rośnie libido. Jednocześnie mogą wywołać trądzik przed okresem. Androgeny powodują powiększenie gruczołów łojowych oraz nasilają wydzielanie sebum. To z kolei prowadzi do zatkania porów w skórze i powstania pryszczy przed okresem.
W fazie lutealnej cyklu rośnie także poziom progesteronu. Wzmacnia on działanie androgenów, ponieważ również zwiększa produkcję łoju w skórze. Trądzik hormonalny może też wystąpić wtedy, kiedy wahania hormonów wynikają z innych przyczyn niż miesiączka. Towarzyszy on: ciąży, menopauzie czy schorzeniom zaburzającym prawidłowy cykl menstruacyjny, np. zespołowi policystycznych jajników.
„Kiedy endometrioza i adenomioza staną ze sobą w parze, stan zdrowia kobiety znacznie się pogarsza, a ból jest nie do zniesienia” – mówi Monika Salamon
Tak powstaje pryszcz
Bakterie uwalniają enzymy (lipazy) rozkładające obojętne tłuszcze łoju na mniejsze cząstki (wolne kwasy tłuszczowe). Właśnie te kwasy tłuszczowe powodują powstawanie stanów zapalnych. Wzrasta liczba zakażonych komórek i wydzieliny wypełnającej woreczek. Jest tam coraz mniej miejsca, przez co nasila się nacisk na ścianki mieszka włosowego zablokowanego czopem rogowym. W pewnym momencie ścianki nie wytrzymują nacisku, pękają, a zawartość rozlewa się na otaczającą tkankę. Powstaje ostry stan zapalny, tworzą się krosty.
Trądzik pospolity może mieć różne etapy. Pierwsza odmiana trądziku charakteryzuje się zaskórnikami utrzymującymi się przez miesiące, a nawet lata, w okresie dojrzewania. Rozróżnia się zaskórniki otwarte i zamknięte. W zaskórnikach zamkniętych ujście mieszka jest zatkane, spod skóry prześwituje biaława grudka, czop łojowo-rogowy. Często dochodzi do zakażeń i nagromadzenia się ropy, ponieważ zawartość mieszka nie może się wydostać na zewnątrz. W zaskórnikach otwartych ujście się nie domyka, widoczny jest czarny punkt. Nie ma on nic wspólnego z brudem, jak się powszechnie uważa. Czarny kolor spowodowany jest utlenianiem się czopu rogowo-tłuszczowego. Kolejnym etapem trądziku jest jest acne papulopustolosa. W zaskórniku powstały już zmiany zapalne, grudki i krosty. Ten etap może ciągnąć się latami. Prawie każda krosta pozostawia wklęsłą (rzadziej także wypukłą) bliznę. Jeśli trądzik się pogarsza, rozwija się raczej rzaska forma acne conglobata. W wyniku stanu zapalnego wokół mieszka tworzą się guzkowate nacieki i ropne, a po ich ustąpieniu pozostają blizny wklęsłe i wypukłe.
Jak powstają pryszcze na plecach?
Pryszcze na plecach powstają najczęściej na skutek nadmiernej produkcji łoju przez gruczoły łojowe. Wydzielina gruczołów, czyli łój, odpowiada za prawidłowe nawilżenie skóry oraz zapobiega nadmiernej utracie wody i przesuszaniu się skóry. Jest to bardzo istotne szczególnie w okresach letnich, gdy temperatura powietrza jest wysoka. Nadmierna produkcja łoju może jednak spowodować powstawanie czopów, a co za tym idzie – zablokowanie ujścia gruczołu. Dodatkowo w takich zblokowanych mieszkach włosowych znacznie zwiększa się ryzyko namnażania drobnoustrojów, głównie bakterii. Odpowiadają one za powstawanie stanu zapalnego objawiającego się najczęściej zaczerwienieniem [1].
Problem pryszczów na plecach może mieć zróżnicowane podłoże. Najczęstszą jego przyczyną jest nieodpowiednia higiena miejsc dotkniętych zmianami. Miejsca te sprzyjają rozwojowi drobnoustrojów, dlatego wymagają wyjątkowej higieny i mycia odpowiednimi środkami.
Obok nieprawidłowej higieny do przyczyn powstawania pryszczy należą:
- predyspozycje genetyczne,
- czynniki hormonalne,
- przewlekły stres,
- nadmierna potliwość,
- stosowanie niektórych leków,
- nieprawidłowa dieta,
- palenie papierosów [1, 2].
Kobiety mogą zauważać nasilenie objawów na kilka dni przed miesiączką.