U nas zapłacisz kartą
Wyprysk kontaktowy - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) – przyczyny
- Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
- nikiel, np. biżuteria, wykończenia odzieży (zamki, guziki), okulary
- chrom (metale, cement, skóra garbowana)
- kobalt (metale, cement)
- formaldehyd (odzież, lakier do paznokci, tworzywa sztuczne)
- substancje zapachowe (perfumy, olejki eteryczne, kosmetyki)
- balsam peruwiański (perfumy)
- konserwanty (podłoże leków stosowanych miejscowo, kosmetyki)
- przyśpieszacze wulkanizacji i przeciwutleniacze gumy (rękawiczki lateksowe, bielizna, buty, lycra, oleje techniczne)
- leki (neomycyna, benzokaina)
- barwniki (farby do włosów i tkanin)
- kalafonia (kleje, papier, pokosty)
- lanolina (kremy)
- monomery akrylu (cement ortopedyczny).
Czynniki ryzyka rozwoju alergicznego kontaktowego zapalenie skóry nie są znane, ale wydaje się, że duże znaczenie ma predyspozycja genetyczna.
- Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia
Powstaje w wyniku kontaktu skóry ze stężoną substancją drażniącą (np. silne kwasy albo zasady, wybielacze) albo w wyniku przewlekłego działania mniej stężonej substancji powodującej wysuszenie skóry i uszkodzenie naskórka.
Substancje drażniące:- mydła i detergenty
- alkohole i środki odkażające
- kwasy i ługi
- rozpuszczalniki organiczne, smary, oleje techniczne, benzyna, olej napędowy
- żywice i kleje
- farby, tusze i werniksy
- cement, beton, gips
- środki owadobójcze i grzybobójcze
- nawozy sztuczne
- włókna szklane.
- Fotoalergiczne lub fototoksyczne kontaktowe zapalenie skóry
Przyczyny fototoksycznego kontaktowego zapalenie skóry, to np. dziegieć, furokumaryny (np. psolareny stosowane leczniczo lub zawarte w owocach, zwłaszcza w limonkach i jarzynach), czerwień bengalska (stosowana w okulistyce), niesteroidowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, pochodne kwasu propionowego (np. ibuprofen).
Przyczyny fotoalergicznego kontaktowego zapalenia skóry, to np. kosmetyki z filtrem UV, substancje zapachowe, środki odkażające, leki przeciwgrzybicze.
Wyprysk kontaktowy: przyczyny
Alergiczny wyprysk kontaktowy związany jest ze stymulacją limfocytów Th1 przez komórki Langerhansa. Wystawione na działanie alergenów komórki układu odpornościowego zaczynają wydzielać substancje, które działają drażniąco i powodują objawy alergii, w tym wyprysk kontaktowy, a także swędzenie, ból, łzawienie oczu czy duszność.
Czynniki prowadzące do wystąpienia alergicznego wyprysku kontaktowego są bardzo różne. U niektórych osób wyprysk związany jest z uczuleniem na alergeny kontaktowe, w tym substancje kosmetyczne, u innych zmiany skórne mogą powstawać po zetknięciu skóry ze słońcem. U niektórych osób rozpoznaje się wyprysk kontaktowy zawodowy, który ściśle związany jest z charakterem wykonywanej prac i narażeniem skóry na kontakt np. ze środkami czystości. Należy jednak odróżnić wyprysk kontaktowy powstający po zetknięciu się z alergenem, a wyprysk będący wynikiem podrażnienia skóry, czyli bezpośredniego uszkodzenia naskórka po kontakcie z chemikaliami.
Jak rozpoznać wyprysk kontaktowy? Choć wyprysk kontaktowy widać na skórze, to bywa on często mylony z wypryskiem atopowym. W celu właściwego rozpoznania wyprysku kontaktowego wykonuje się testy płatkowe.
Wyprysk kontaktowy na skórze alergika. Jak rozpoznać i leczyć wyprysk?
Wyprysk kontaktowy to jeden z bardziej charakterystycznych objawów alergii skórnej. Pojawia się po kontakcie z substancją, na którą została wcześniej wytworzona nadwrażliwość. Cechuje się powstawaniem grudek i pęcherzyków na swędzącej, zaczerwienionej skórze. W wyniku reakcji alergicznej skóra staje się twarda, szorstka i bardzo sucha. Sprawdź, jak rozpoznać wyprysk i jak go leczyć.
Wyprysk kontaktowy alergiczny, inaczej alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, to choroba skórna, której istotą jest tworzenie się zmian skórnych pod wpływem kontaktu z alergenami. Wyprysk kontaktowy alergiczny jest domeną alergików, występuje wtedy, gdy organizm zetknie się z substancją, którą układ immunologiczny oceni jako alergen, czyli pewnego rodzaju „wroga”, którego należy zwalczyć. Wyprysk jest nadmierną reakcją organizmu i zwykle po jego wystąpieniu można poznać, że mamy do czynienia z alergią. Wyprysk kontaktowy, w przeciwieństwie do wyprysku atopowego, występuje głównie u osób dorosłych. Cierpią zwykle kobiety, co uzasadnia się częstszym używaniem różnego rodzaju kosmetyków, a co za tym idzie, większym narażeniem na kontakt z alergizującymi substancjami.
Alergenami, które najczęściej doprowadzają do wystąpienia wyprysku kontaktowego, są: nikiel, chrom, kobalt, formaldehyd, terpentyna, guma i niektóre składniki kosmetyków.
Wyprysk kontaktowy niealergiczny
Wyprysk kontaktowy niealergiczny, zwany także kontaktowym zapaleniem skóry z podrażnienia, jest pierwszą reakcją zapalną, podczas której w wyniku bezpośredniego kontaktu z substancją drażniącą, zostaje zniszczona naturalna bariera ochronna skóry. W przeciwieństwie do alergicznego wyprysku kontaktowego, tego rodzaju zmiany na skórze powstają bez wcześniejszego uczulenia.
Substancje, które wywołują podrażnienie, można podzielić na:
- łagodne drażniące, takie jak mydło, woda, oleje, rozpuszczalniki, detergenty, skórki owoców cytrusowych, które wywołują reakcję po dłuższym czasie,
- silnie drażniące, np. silne kwasy lub zasady, wybielacze, kwas fluorowodorowy, kwas siarkowy, azotan srebra, związki fenolowe, które mogą powodować zmiany już po pierwszym kontakcie ze skórą i przypominać oparzenie termiczne.
Istnieje wiele czynników, które mogą wpłynąć na to, jak reakcja toksyczna będzie przebiegała w organizmie. Są to między innymi: rodzaj substancji drażniącej, ilość substancji dostającej się do skóry, miejsce ciała, które miało kontakt z substancją, temperatura ciała, czynniki mechaniczne i warunki klimatyczne (suche powietrze, zimny wiatr). Duże znaczenie będzie mieć również podatność organizmu na substancje drażniące, wrażliwość skóry, genetyka, podatność na promieniowanie UV i wiek.
Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia występuje znacznie częściej niż to o podłożu alergicznym i może pojawić się u każdego. Diagnoza wyprysku niealergicznego jest stosunkowo prosta, ponieważ zmiany skórne pojawiają się tylko w miejscu kontaktu substancji z ciałem człowieka.
Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"
Co robić, aby uniknąć zachorowania?
Ponieważ wyprysk zawodowy często powodują alergeny występujące w miejscu pracy czy podczas prac domowych, warto się zabezpieczać przed kontaktem z nimi za pomocą np. rękawiczek czy odzieży ochronnej.
Zobacz także
Alergia na chrom Chrom należy do najważniejszych alergenów kontaktowych. Wyprysk wywołany przez ten metal przebiega bardzo ciężko i zwykle trwa długo, nierzadko nawet dziesiątki lat.
Alergia na kobalt Kobalt należy do najczęstszych alergenów kontaktowych, przy czym uczula on różne grupy osób, w tym zarówno dzieci, jak i robotników z wypryskiem zawodowym.
Alergia na nikiel Najczęściej uczula nikiel znajdujący się w biżuterii, guzikach jeansów, sprzączkach pasków, a niekiedy również nożycach, sztućcach i innych wyrobach metalowych.
Alergeny kontaktowe Do najczęstszych alergenów kontaktowych w Polsce należą nikiel i chrom. Coraz częstsze jest też uczulenie na perfumy i aminy aromatyczne.
Wybrane treści dla Ciebie
Testy skórne Testy skórne to najważniejsze badanie wykorzystywane w diagnostyce alergii. Pozwalają one na proste, szybkie i bezpieczne potwierdzenie uczulenia na różne alergeny.
Próba prowokacyjna z alergenem Próba wykonywana jest w celu stwierdzenia, czy dana osoba jest uczulona na konkretny alergen. Badanie wykonuje się stosunkowo rzadko. Zwykle wtedy, gdy innymi metodami nie udało się potwierdzić nadreaktywności oskrzeli i (lub) uczulenia na konkretny alergen, a wynik badania ma znaczenie dla rozpoznania choroby.
