Jak objawia się łuszczyca - Przegląd symptomów i sposobów leczenia
Co to jest łuszczyca?
Łuszczyca jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób dermatologicznych – występuje u 1-5 proc. populacji europejskiej, z podobną częstotliwością u obu płci. W Polsce choruje na nią ok. 1,2 mln osób. Schorzenie może pojawić się w każdym wieku, zarówno u dzieci jak i u osób starszych. Najczęściej łuszczyca ujawnia się u młodych osób w wieku ok. 20 lat oraz u osób między 50 a 60 rokiem życia. Jej charakterystycznym objawem są zmiany skórne występujące na:
- głowie i jej okolicach: łuszczyca na twarzy, łuszczyca skóry głowy,
- kończynach górnych i dolnych: łuszczyca dłoni i stóp, łuszczyca paznokci, łuszczyca łokci,
- tułowiu, a zwłaszcza f ałdach skórnych: łuszczyca odwrócona,
- miejscach intymnych: łuszczyca penisa.
Łuszczyca skóry znana była już w starożytności. Hipokrates sporządził jej pierwszy opis, następnie studium przypadku opisał Korneliusz Celsus –odpowiadało ono znanym dzisiaj objawom choroby. Przez kilkaset lat łuszczyca i wszelkie inne podobne zmiany skórne były traktowane jako jedno schorzenie. Do połowy XIX w. łuszczycę często mylono z trądem, co skutkowało napiętnowaniem społecznym osób chorujących. Dopiero w XX w. łuszczyca skóry została wydzielona jako oddzielna jednostka chorobowa.
Jakie są autoimmunologiczne choroby skóry?
Dziedziczenie łuszczycy
Szacuje się, że u niemal 30% chorych łuszczyca występuje rodzinnie. Dziedziczenie jest wieloczynnikowe i wielogenowe. Zdrowi rodzice mają 1-2% szans na urodzenie dziecka z łuszczycą. Gdy choruje jeden rodzic, ryzyko wzrasta do 10-20%, a jeśli łuszczycę mają oboje rodziców, ryzyko pojawienia się łuszczycy u potomstwa wynosi aż 50-70%.
W odniesieniu do czasu rozwoju choroby i jej sposobu ujawniania się, łuszczycę zwykłą dzieli się na dwa typy:
- Łuszczycę dziedziczną . Pojawia się przed 40 rokiem życia – zwykle w dzieciństwie lub wieku młodzieńczym. Dotyczy 85 proc. wszystkich przypadków łuszczycy. Charakteryzuje się cięższym przebiegiem i gorszą odpowiedzią na leczenie.
- Łuszczycę dorosłych . Występuje u osób po 40 roku życia, u których nie obserwuje się zwiększonego ryzyka zachorowań w rodzinie. Ma łagodniejszy przebieg, ale częściej pojawia się na paznokciach i stawach.
Ponadto w klasyfikacji łuszczycy uwzględnia się lokalizację zmian oraz obraz kliniczny schorzenia. Wśród najczęściej występujących odmian wyróżnia się:
- Łuszczycę pospolitą – to najczęstsza postać choroby. Występuje u 80–90 proc. wszystkich chorych. Na skórze pojawiają się wypukłe, zaczerwienione obszary pokryte biało-srebrną łuską.
- Łuszczycę stawową – to jedna z bardziej niebezpiecznych postaci łuszczycy skóry. Proces chorobowy w łuszczycy stawów jest uwarunkowany zaburzeniami ze strony układu odpornościowego. Charakterystyczne dla tej postaci jest zesztywnienie i stan zapalny kręgosłupa, oraz stawów krzyżowo-biodrowych. Objawami łuszczycowego zapalenia stawów są ból, sztywność i obrzęk stawów. Powikłaniem mogą być deformacje stawów, upośledzenie sprawności ruchowej, czasem nawet trwałe kalectwo.
- Łuszczycę kropelkowa – pojawia się w postaci małych, owalnych punkcików o wielkości maksymalnie 1 cm. Ta postać choroby może być powikłaniem paciorkowcowego zapalenia gardła lub innych infekcji bakteryjnych i wirusowych. Często występuje u dzieci jako pierwszy objaw łuszczycy zwykłej.
- Łuszczycę plackowatą – zmiany łuszczycowe są ułożone symetrycznie, przybierają formę dużych i zlewających się ze sobą wykwitów o czerwonym kolorze. Pokryte są srebrną łuską, która szybko się namnaża.
- Łuszczycę odwróconą – pojawia się tylko w miejscach, które na co dzień zginamy – najczęściej w okolicach stawów. Zmiany przybierają formę czerwonych lub różowych, niewielkich placków z łuską. Bardzo często ta postać łuszczycy dotyczy osób starszych.
Łuszczyca: profilaktyka. Jak dbać o skórę?
Chorzy na łuszczycę powinni wyjątkowo dbać o skórę i nie dopuszczać do jej wysuszania się. Szczególną uwagę powinni poświęcać pielęgnacji i leczeniu wykwitów. Konieczne jest również powstrzymywanie się od drapania skóry, szczególnie powstałych zmian oraz zrywania łusek. Profilaktyka obejmuje także unikanie stresu, a w sytuacjach największego napięcia, kontakt z psychologiem. Dzięki regularnemu leczeniu i odpowiedniej profilaktyce można spowodować, że wysiewy zmian będą rzadsze i nie będą wymagały hospitalizacji.
Profilaktyka łuszczycy obejmuje:
- regularne leczenie wykwitów,
- zapobieganie ostrym chorobom infekcyjnym,
- unikanie stosowania niektórych leków, tzw. prowokatorów (chyba, że stosowanie ich jest konieczne),
- unikanie stresu, odpoczynek i relaksacja,
- odpowiednia pielęgnacja skóry: kąpiele natłuszczające i solankowe, stosowanie preparatów natłuszczających skórę,
- właściwe odżywianie w okresie zaostrzeń choroby: dieta lekkostrawna, unikanie tłuszczów zwierzęcych i wieprzowiny.