Skuteczne metody przyspieszające gojenie się ran po goleniu
Strupy na głowie
Strupy na głowie najczęściej występują u osób młodych, będących w wieku dojrzewania. Jest to efekt nadmiernego przetłuszczania się skóry głowy, co prowadzi do postania wykwitów trądzikowych. Zmiany można usunąć, stosując odpowiednie szampony oraz maści dostępne w aptece, np. zawierające tlenek cynku.
Strupy we włosach mogą być objawem reakcji alergicznej na stosowane środki pielęgnacyjne, np. szampony czy odżywki. Zmiany mogą występować równolegle z atopowym zapaleniem skóry, łuszczycą lub liszajem rumieniowatym. Objawem wskazującym na te schorzenia może być strup w uchu, który pojawia się w przebiegu zapalenia wypryskowego ucha zewnętrznego. Schorzenie powinno być leczone przez dermatologa lub alergologa.
Przyczyną strupów na głowie bywa też nadmierna aktywność gruczołów łojowych. Tłusta skóra stwarza idealne środowisko dla rozwoju drożdżaków, odpowiadających za stany zapalne. Leczenie powinien zalecić dermatolog. Zaniedbanie zmian może prowadzić do łojotokowego zapalenia skóry.
Znacznie poważniejszą przyczyną strupów na głowie jest zapalenie mieszków włosowych. Problem ten pojawia się w wyniku działania bakterii i grzybów wywołujących stan zapalny. Rosnące krostki przypominają trądzik – są wypełnione ropą, a po pęknięciu zamieniają się w strupki. Wystąpienie takich zmian na głowie jest wskazaniem do wizyty u dermatologa, który przepisuje odpowiednie leki.
Jak przyspieszyć proces gojenia się różnego rodzaju ran?
Gojenie się ran jest naturalnym procesem, który składa się z kilku etapów.
- Najpierw w miejscu rany, czyli przerwania ciągłości skóry dochodzi do krwawienia. Wyjątkiem są rany tłuczone i stłuczenia, w przypadku których krwawienie jest z reguły niewielkie – dochodzi tam do zmiażdżenia naczyń krwionośnych, które zostały w ten sposób zablokowane.
- Następnie w krwawiącym miejscu tworzy się skrzep, który pełni rolę naturalnego opatrunku i zapobiega wnikaniu w głąb rany patogenów, czyli chorobotwórczych drobnoustrojów.
- Kolejny etap gojenia to samoistne oczyszczanie się rany za sprawą aktywacji komórek układu odpornościowego, które usuwają martwe komórki oraz chronią ranę przed chorobotwórczymi bakteriami.
- Następna faza to odbudowa uszkodzonych komórek i tworzenie się blizny. Jeśli proces ten przebiega na zasadzie tzw. rychłozrostu, blizna ma postać niewielkiej linii i będzie mało widoczna. Natomiast jeśli gojenie się rany przebiega na zasadzie ziarninowania, rana goi się dłużej i blizna może być bardziej widoczna. Może też dojść do nieprawidłowości w procesie powstawania blizny.
Aby przyspieszyć proces gojenia się rany warto zastosować preparaty antyseptyczne w formie płynu czy hydrożelu z zawartością PHMB. Ranę należy zdezynfekować jałowym gazikiem zwilżonym Płynem do oczyszczania np. SutriSept. Zgodnie z najnowszymi rekomendacjami ekspertów w dekontaminacji ran, czyli w odkażaniu ran I-wyborem jest 0,1 % PHMB z Poloksamerem 188 (SutriSept).
Należy pamiętać, że skóra wokół rany również musi być odpowiednio pielęgnowana. Stan skóry może być różny zależnie od chorób toczących się w organizmie. Może być cienka, uszkodzona i sącząca się albo sucha i łuszcząca się. Suchą skórę należy nawilżać i natłuszczać emolientami z dodatkiem kwasu hialuronowego co 4-6 godzin. Skórę wilgotną należy oczyszczać preparatami zawierającymi cynk, które należy stosować raz dziennie przez 2-3 dni, a następnie należy powrócić do preparatu natłuszczającego w zależności od potrzeb.
Jakie są etapy gojenia się ran?
Najpierw dochodzi do samozasklepienia się rany. W naczyniach krwionośnych tworzy się czop, który zapobiega utracie krwi, a następnie za sprawą polimeryzacji fibrynogenu rana skleja się - tworzy się skrzep. W przypadku dużych ran lub ran pooperacyjnych, które nie zasklepią się same, konieczne jest założenie szwów.
Kolejny etap gojenia się ran to stan zapalny. Wokół rany można wtedy zaobserwować rumień i obrzęk. Na tym etapie naczynia krwionośne rozszerzają się, by komórki odpornościowe organizmu mogły wniknąć do rany i ją oczyścić. Komórkom odpornościowym należy pomóc w procesie oczyszczania rany, stosując środki odkażające.
Ostatni etap gojenia się rany to odbudowa uszkodzonej tkanki. Ten etap, zwłaszcza w przypadku głębokich ran, kończy się powstaniem blizny.
Gojenie ran pooperacyjnych
Gojenie ran pooperacyjnych przyspieszy samoprzylepny, jałowy i wodoodporny opatrunek z folii poliuretanowej. Tego typu opatrunek ochroni ranę przed infekcją, zapewni skórze swobodne oddychanie oraz nie spowoduje podrażnień podczas zdejmowania. Natomiast w przypadku pooperacyjnych ran sączących się, warto zastosować opatrunek o wysokiej chłonności z warstwą hydrofobową, która nie przywiera do rany.
Na takie rany poleca się opatrunek z włókien alginianów wapnia, które po zetknięciu się z raną zamieniają się w żel. Taki opatrunek wchłania wysięk i zawarte w nim drobnoustroje. Opatrunek z włókien alginianów wapnia polecany jest do ran głębokich, silnie sączących się lub krwawiących.
Bibliografia
- Dąbrowiecki, S. (2003). Fizjologia i patofizjologia procesu gojenia ran. Polska Medycyna Paliatywna, 2(4), 283.
- Woda, Ł., Fórmankiewicz, B., & Szewczyk, M. (2011). Rola hialuronianu w procesie gojenia ran. Leczenie Ran, 8(2), 37-39.
- Rusakb, A., & Rybakb, Z. (2013). Nowe kierunki badań związane z gojeniem przewlekłych ran. Polim. Med, 43(3), 199-204.
- Pikuła, M., Langa, P., Kosikowska, P., & Trzonkowski, P. (2015). Komórki macierzyste i czynniki wzrostu w gojeniu ran. Advances in Hygiene & Experimental Medicine/Postepy Higieny i Medycyny Doswiadczalnej, 69.
- Pikuła, M., Imko-Walczuk, B., Nowacka-Pikuła, D., Okuniewska, A., Langa, P., Jaśkiewicz, J., & Trzonkowski, P. (2012). Możliwości hodowli keratynocytów oraz komórek macierzystych naskórka i ich zastosowania w leczeniu trudno gojących się ran. Dermatology Review/Przeglad Dermatologiczny, 99(3).
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
