U nas zapłacisz kartą
Jakie Są Przyczyny Pryszczy w Okolicach Węzłów Chłonnych?
Jak rozpoznać powiększone węzły chłonne? Ich objawy oraz leczenie
Węzły chłonne są niewielkimi strukturami kształtem przypominającymi ziarna fasoli. Występują w grupach i są zlokalizowane w różnych okolicach organizmu człowieka. Wchodzą w skład układu odpornościowego i są odpowiedzialne za wytwarzanie przeciwciał i usuwanie obcych antygenów (komórek lub drobnoustrojów obcych dla organizmu). W wielu sytuacjach klinicznych dochodzi do powiększenia określonych grup węzłów chłonnych. W nomenklaturze medycznej stan ten jest określany limfadenopatią.
O powiększonym węźle chłonnym mówimy najczęściej w przypadku, kiedy jego średnica przekracza 1 cm. Limfadenopatia może mieć charakter miejscowy lub uogólniony w zależności od tego, czy dotyczy jednej czy większej liczby grup opisywanych struktur. Największe skupiska węzłów chłonnych lokalizują się pod żuchwą, na szyi, w dołach pachowych oraz w pachwinach.
Czy wiesz że: człowiek ma około 600 węzłów chłonnych?
To właśnie w tych okolicach najczęściej można wyczuć pod skórą „fasolkowate” struktury – będące węzłami chłonnymi. W przypadku jamy brzusznej, czy klatki piersiowej limfadenopatię można rozpoznać jedynie wykonując badania obrazowe. Taką decyzję podejmuje lekarz na podstawie rozmowy z pacjentem oraz przeprowadzonego badania. U około 50% zdrowych osób mogą występować pojedyncze powiększone węzły chłonne szyjne. Jeśli są one wyczuwalne powyżej jednego roku i nie zmieniają swoich rozmiarów to najprawdopodobniej są to węzły zwapniałe, poinfekcyjne, niewymagające żadnego leczenia.
Czym są węzły chłonne?
Węzły chłonne to drobne struktury występujące w każdym organizmie. Zbudowane są ze specjalnej tkanki limfatycznej, która pełni rolę obronną – pozwala na wychwytywanie bakterii, wirusów, komórek nowotworowych i precyzyjne ich unieszkodliwianie. W organizmie ludzkim jest bardzo wiele węzłów chłonnych. Występują one w obrębie całego ciała, najczęściej w grupach. Część z nich można odnaleźć tuż pod skórą, inne z kolei rozlokowane są w okolicach głównych narządów.
- pod żuchwą
- na szyi
- w dołach pachowych
- w jamie brzusznej
- pachwinach
- pod kolanami.
Węzły chłonne są drobnymi strukturami o kształcie przypominającym ziarno fasoli. W ich wnętrzu produkowane są komórki krwi, limfocyty, odpowiedzialne za unieszkodliwianie drobnoustrojów chorobotwórczych oraz komórek nowotworowych.
Gdy w obrębie węzłów chłonnych dochodzi do zwiększenia liczby prawidłowych limfocytów lub komórek innego pochodzenia, obserwuje się powiększenie węzłów chłonnych (limfadenopatię). U osoby dorosłej węzeł chłonny kwalifikuje się jako powiększony, gdy jego średnica przekracza 1 cm. Powiększenie węzłów chłonnych tylko w określonej lokalizacji określa się mianem limfadenopatii zlokalizowanej, np. szyjnej, pachowej itd. W przypadku zmian w większej liczbie węzłów chłonnych położonych w różnych partiach ciała mówi się o limfadenopatii uogólnionej.
Kiedy mówimy o powiększeniu węzłów chłonnych (limfadenopatii)?
O powiększonych węzłach chłonnych u osób dorosłych mówimy, gdy ich średnica przekracza 1 cm. Dochodzi do tego jeśli w obrębie węzła chłonnego następuje zwiększenie liczby prawidłowych limfocytów lub komórek innego pochodzenia. Stwierdzenie limfadenopatii obwodowych węzłów chłonnych jest możliwe podczas wizyty u lekarza pierwszego kontaktu dzięki badaniu palpacyjnemu. Kiedy rozrost węzłów chłonnych ogranicza się do jednego miejsca na ciele (np. dołu pachowego), to mówimy o limfadenopatii zlokalizowanej, natomiast gdy znajduje się w wielu miejscach, to jest to limfadenopatia uogólniona.
Zazwyczaj węzły chłonne są trudno wyczuwalne palcami i nie przyczyniają się do wystąpienia dolegliwości bólowych. Jednak podczas niektórych infekcji można wyczuć je w miejscach ich obwodowego występowania.
Rozróżnić możemy węzły chłonne odczynowe, które pod skórą są łatwo przesuwalne, ale czynność ta sprawia ból i powoduje zaczerwienienie skóry. Przeważnie występują jako pokłosie infekcji i stan zapalny mija po ok. 2 - 3 tygodniach. Za bardziej alarmujące uznawane są węzły chłonne nieodoczynowe, które nie są bolesne, mają często do 2 cm średnicy, ale zbijają się w twarde w dotyku pakiety, których nie sposób przesunąć pod skórą, utrzymują się ponad 3 tygodnie i wymagają pilnej konsultacji z lekarzem w celu wykluczenia groźnych dolegliwości.
Zakażenia
Stanowią one ⅔ przypadków, w których dochodzi do limfadenopatii, wyróżniamy:
- Zakażenia wirusowe: wirus opryszczki, ospa wietrzna, odra, różyczka, mononukleoza zakaźna, cytomegalia, wirusowe zapalenie wątroby, rumień nagły (gorączka trzydniowa), półpasiec, HSV czy wirus HIV.
- Zakażenia bakteryjne: angina, gruźlica, zapalenie gardła, zapalenie migdałków (w tym także przewlekłe), salmonella, choroba kociego pazura, gronkowiec, szkarlatyna, kiła, próchnica zębów, jersinioza, promienica.
- Zakażenia grzybicze: kryptokokoza (drożdżyca europejska), histoplazmoza (choroba Darlinga), kokcydioidomykoza, blastomykoza (drożdżyca, choroba Gilchrista), sporotrychoza.
- Zakażenia pierwotniakowe: toksoplazmoza.
Przyczyny powiększonych węzłów chłonnych
Do powiększenia węzłów chłonnych może dochodzić w następujących przypadkach:
- Infekcje o etiologii wirusowej (najczęstsza przyczyna limfadenopatii), bakteryjnej oraz pasożytniczej,
- Choroby autoimmunologiczne, takie jak toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów, twardzina układowa i inne,
- Nowotwory: białaczki, chłoniaki i przerzuty nowotworowe do węzłów chłonnych,
- Nadwrażliwość na niektóre leki np. allopurinol (stosowany przy leczeniu dny moczanowej), czy kaptopril (stosowany doraźnie przy leczeniu nadciśnienia tętniczego),
- Ukąszenia,
- Po szczepieniach ochronnych,
- Sarkoidoza,
- Choroby metaboliczne i spichrzeniowe.
Co robić w razie wystąpienia powiększenia węzłów chłonnych (limfadenopatii)?
Najczęściej powiększenie węzłów chłonnych towarzyszy infekcjom, które ulegają wyleczeniu samoistnie lub po kuracji antybiotykowej. Powiększone, lekko tkliwe węzły chłonne obserwować można nawet podczas przeziębienia. Istotne jest, aby po wyleczeniu infekcji węzły wracały do prawidłowych rozmiarów lub były w ogóle niewyczuwalne. Podczas wizyty u lekarza zawsze warto zwrócić uwagę na wystąpienie takiego objawu i poprosić lekarza o ocenę węzłów chłonnych, a w razie potrzeby również o wykonanie badań dodatkowych.
Niepokojącym objawem, wymagającym zgłoszenia się do lekarza jest zaczerwienienie, silny ból i obrzęk wokół powiększonych węzłów chłonnych, co – jeżeli przebiega z gorączką – może sugerować zakażenie bakteryjne i stanowić wskazanie do leczenia antybiotykiem. Konsultacji lekarskiej wymagają również węzły chłonne bardzo miękkie, ropiejące i tworzące tzw. przetoki otwierające się na powierzchnię skóry.
Może się również zdarzyć, że powiększenie węzłów chłonnych świadczy o procesie nowotworowym. Zwykle wtedy obserwuje się powiększenie węzłów chłonnych wielu okolic (uogólniona limfadenopatia), najczęściej niebolesne. Węzły chłonne mogą być znacznie powiększone, unieruchomione, sprawiać wrażenie połączonych w pakiety i trudnych do przesunięcia pod skórą. Zawsze niepokojące jest pojawienie się węzłów chłonnych ponad obojczykami. Dodatkowo, jeżeli wystąpią takie objawy, jak osłabienie, nocne poty, utrata masy ciała, wzmożona skłonność do krwawień i siniaczenia się, należy pilnie zgłosić się do lekarza w celu wykonania badań.
