U nas zapłacisz kartą
Leczenie biologiczne łuszczycy - Skuteczność, Metody i Nowe Perspektywy
Dziedziczenie łuszczycy
Szacuje się, że u niemal 30% chorych łuszczyca występuje rodzinnie. Dziedziczenie jest wieloczynnikowe i wielogenowe. Zdrowi rodzice mają 1-2% szans na urodzenie dziecka z łuszczycą. Gdy choruje jeden rodzic, ryzyko wzrasta do 10-20%, a jeśli łuszczycę mają oboje rodziców, ryzyko pojawienia się łuszczycy u potomstwa wynosi aż 50-70%.
W odniesieniu do czasu rozwoju choroby i jej sposobu ujawniania się, łuszczycę zwykłą dzieli się na dwa typy:
- Łuszczycę dziedziczną . Pojawia się przed 40 rokiem życia – zwykle w dzieciństwie lub wieku młodzieńczym. Dotyczy 85 proc. wszystkich przypadków łuszczycy. Charakteryzuje się cięższym przebiegiem i gorszą odpowiedzią na leczenie.
- Łuszczycę dorosłych . Występuje u osób po 40 roku życia, u których nie obserwuje się zwiększonego ryzyka zachorowań w rodzinie. Ma łagodniejszy przebieg, ale częściej pojawia się na paznokciach i stawach.
Ponadto w klasyfikacji łuszczycy uwzględnia się lokalizację zmian oraz obraz kliniczny schorzenia. Wśród najczęściej występujących odmian wyróżnia się:
- Łuszczycę pospolitą – to najczęstsza postać choroby. Występuje u 80–90 proc. wszystkich chorych. Na skórze pojawiają się wypukłe, zaczerwienione obszary pokryte biało-srebrną łuską.
- Łuszczycę stawową – to jedna z bardziej niebezpiecznych postaci łuszczycy skóry. Proces chorobowy w łuszczycy stawów jest uwarunkowany zaburzeniami ze strony układu odpornościowego. Charakterystyczne dla tej postaci jest zesztywnienie i stan zapalny kręgosłupa, oraz stawów krzyżowo-biodrowych. Objawami łuszczycowego zapalenia stawów są ból, sztywność i obrzęk stawów. Powikłaniem mogą być deformacje stawów, upośledzenie sprawności ruchowej, czasem nawet trwałe kalectwo.
- Łuszczycę kropelkowa – pojawia się w postaci małych, owalnych punkcików o wielkości maksymalnie 1 cm. Ta postać choroby może być powikłaniem paciorkowcowego zapalenia gardła lub innych infekcji bakteryjnych i wirusowych. Często występuje u dzieci jako pierwszy objaw łuszczycy zwykłej.
- Łuszczycę plackowatą – zmiany łuszczycowe są ułożone symetrycznie, przybierają formę dużych i zlewających się ze sobą wykwitów o czerwonym kolorze. Pokryte są srebrną łuską, która szybko się namnaża.
- Łuszczycę odwróconą – pojawia się tylko w miejscach, które na co dzień zginamy – najczęściej w okolicach stawów. Zmiany przybierają formę czerwonych lub różowych, niewielkich placków z łuską. Bardzo często ta postać łuszczycy dotyczy osób starszych.
Przyczyny łuszczycy
U podłoża zmian skórnych leży współdziałanie czynników genetycznych, immunologicznych - nieprawidłowe funkcjonowanie limfocytów T i wydzielanych przez nie cytokin. Nie bez znaczenia są czynniki środowiskowe, przebyte infekcje, urazy, przyjmowane leki, stres fizyczny i psychiczny. Dzisiaj już wiadomo, że łuszczyca jest uwarunkowana genetycznie, w 30% przypadków występuje rodzinnie.
Istotą choroby jest nadmierna proliferacja komórek naskórka, co przemawia za zwiększoną ilością podziałów w warstwie podstawnej, keratynocyty mają skrócony czas dojrzewania.W łuszczycy jest nadmierne złuszczanie, co wynika nie tylko z nieprawidłowej keratynizacji, lecz także z obecnym w skórze stanem zapalnym, dochodzi do rozrostu naczyń krwionośnych.
- Łuszczyca typu pierwszego - najczęstszy, występuje u osób młodych dorosłych, często rodzinnie, choroba ma cięższy przebieg i bardziej nieregularny przebieg niż łuszczyca typu drugiego.
- Łuszczyca typu drugiego - najwięcej przypadków występuje u osób między 50. a 60. rokiem życia, rzadko występuje rodzinnie, choroba ma przebieg łagodny i miejscowy.
U około 80% pacjentów z łuszczyca typu pierwszego stwierdza się obecność antygenu HLA-Cw6, podczas gdy u osób z łuszczycą typu drugiego występuje on w 20% przypadków.
Choroba jest kapryśna i odmawia dzielenia się swoimi najskrytszymi sekretami. Czynniki środowiskowe odgrywają znaczącą rolę w jej rozwoju. U 60% pacjentów łuszczycę jest w stanie uaktywnić infekcja paciorkowcowa i gronkowcowa. Do innych istotnych czynników środowiskowych należą leki/interferon, ß-blokery, lit, leki przeciw malaryczne, glikokortykosteroidy, stres psychiczny i fizyczny. Nadmierne spożywanie alkoholu, wiąże się z pogorszeniem z zakresu objawów choroby i znaczącym utrudnieniem leczenia.
Przyczyny łuszczycy
Łuszczyca spowodowana jest czynnikami genetycznymi (związek z niektórymi antygenami zgodności tkankowej: HLA Cw6 i DR7), immunologicznymi (w powstawaniu łuszczycy istotną rolę odgrywają limfocyty T) oraz środowiskowymi . Choroba powstaje w wyniku nieprawidłowych procesów zachodzących w komórkach naskórka, tj. nadmiernej proliferacji keranocytów, ich nieprawidłowym różnicowaniu oraz powstawaniu stanu zapalnego.
U osób z łuszczycą dochodzi do ośmiokrotnego skrócenia cyklu komórkowego, co prowadzi do powstawania charakterystycznych “łusek” . Prawidłowy cykl wędrówki komórek z najgłębszej warstwy podstawnej do najbardziej powierzchownej – rogowej trwa 28 dni. W łuszczycy proces ten jest znacząco przyspieszony – trwa 3-4 dni. W efekcie skóra ma większą objętość, jest gruba i zdeformowana. Do przyczyn wyzwalania i zaostrzania objawów łuszczycy zalicza się:
- infekcje bakteryjne (zwłaszcza wywołane paciorkowcami i gronkowcami), zakażenia wirusowe i grzybicze
- narażenie na stres,
- urazy mechaniczne i psychiczne,
- przewlekłe stany zapalne w organizmie m.in. stany zapalne zatok, zębów i przyzębia,
- leki , w tym: beta-blokery, amiodaron, progesteron, inhibitory acetylocholinesterazy, niesteroidowe leki przeciwzapalne i cymetydynę,
- ciążę i poród,
- używki: papierosy i alkohol,
- otyłość,
- menopauzę.
Osoby z łuszczycą mają wyższe ryzyko zachorowania na cukrzycę oraz choroby serca : nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca, zawał serca, wrzodziejące zapalenie jelita grubego . Występowanie chorób serca u osób z łuszczycą są związane ze wspólną patogenezą łuszczycy i miażdżycy .
Czym się zajmuje dermatolog? Sprawdź, kiedy potrzebna jest konsultacja tego specjalisty
Leczenie biologiczne: możliwe skutki uboczne
Leczenie biologiczne zwykle jest dobrze tolerowane, ale oczywiście mogą pojawić się skutki uboczne. W zależności od mechanizmu działania leku biologicznego różna jest częstość występowania działań niepożądanych, ich charakter i nasilenie. Leki wpływające na układ immunologiczny sprawiają, że obniża się naturalna zdolność organizmu do walki z infekcjami, wirusami czy grzybami. Między innymi mogą zwiększać ryzyko zakażenia prątkami gruźlicy, Pneumocystis carinii, Listerią monocytogenes i Legionellą czy grzybicą. Częste są także zakażenia grzybicze.
Leczenie biologiczne może również wpływać na układ krążenia i prowadzić do niewydolności serca. W przypadku stwardnienia rozsianego leki biologiczne mogą je ujawnić, a u osób już zdiagnozowanych - zaostrzyć objawy.
Przyjmowanie niektórych leków wiąże się z pojawieniem się miejscowego odczynu w miejscu iniekcji. W innych przypadkach po zastosowaniu terapii biologicznej może dojść do ujawnienia się gruźlicy latentnej (utajonej) czy też rozwinięcia się silnej reakcji autoimmunizacyjnej, która będzie zagrażała życiu chorego. Co za tym idzie, nie można określić tych samych przeciwwskazań dla wszystkich leków biologicznych, ponieważ ich wpływ (mechanizm działania) na układ immunologiczny jest odmienny.
