U nas zapłacisz kartą
Skuteczne sposoby na łuszczącą się skórę na twarzy niemowlaka
Łuszcząca się skóra u noworodka – jakie są przyczyny? Jak ją pielęgnować?
Skóra noworodka ma niewiele ponad 1 mm grubości, czyli jest około 5 razy cieńsza niż u osób dorosłych. Charakteryzuje się dużą wrażliwością, a ochronna warstwa wodno-lipidowa dopiero się na niej kształtuje. Różnica między środowiskiem panującym w macicy a światem zewnętrznym jest tak duża, że reaguje na nią cały organizm nowo narodzonego dziecka – z tego wynika również problem suchej, łuszczącej się skóry. Zmiany, pojawiające się głównie na przegubach rąk, głowie, brzuszku czy twarzy, wymagają odpowiedniej pielęgnacji. Sprawdź, co warto wiedzieć na ten temat!
Przyczyny łuszczenia się skóry u noworodka i niemowlaka
Łuszcząca się skóra utrzymuje się nawet do miesiąca od urodzenia. Poporodowe łuszczenie się naskórka jest typowe, ponieważ w ciąży dziecko chronione było przez maź płodową, a ponadto przebywało w środowisku wodnym. Po porodzie nagle znajduje się w innych warunkach zewnętrznych – bardziej suchych i niesprzyjających. Zazwyczaj łuszczenie się mija samoistnie. Zdarzają się jednak przypadki, kiedy sucha, wrażliwa, lekko zaczerwieniona i schodząca skóra jest oznaką czegoś innego. Kiedy skóra zaczyna się łuszczyć w okolicy czoła dziecka, może to świadczyć o ciemieniusze – łagodnej postaci łojotokowego zapalenia skóry. Choroba pojawia się w miejscach wzmożonej aktywności gruczołów łojowych, np. na owłosionej skórze czy łuku brwi. Widoczna jest w postaci pomarańczowych, żółtych lub białych strupów czy łusek. Złuszczanie się skóry na kończynach dziecka lub w okolicach brzucha może być efektem reakcji alergicznej na stosowane kosmetyki lub proszek do prania. Pranie ubranek noworodka w silnych detergentach może powodować reakcje uczuleniowe w miejscach kontaktu tkaniny z ciałem. Przy silnych reakcjach alergicznych nawet pościel rodziców czy ich elementu ubioru mogą powodować zmiany skórne. Ponadto za problemem schodzącego naskórka może stać alergia na określony czynnik pokarmowy, najczęściej mleko matki. Przyczyną łuszczącej się skóry, w tym łupieżu, mogą być również infekcje grzybicze. Obserwuje się wówczas uporczywe swędzenie i silne przesuszenie naskórka.
- sucha skóra,
- zmiany rumieniowate,
- drobne pęcherzyki i nadżerki,
- grudki.
Dlaczego noworodkowi schodzi skóra?
Przyczyną schodzącej skóry u niemowlaka jest zmiana wilgotności otoczenia (z bardzo wilgotnego na suche), a także usunięcie ze skóry mazi płodowej, która chroniła ją przez ostatnie tygodnie w brzuchu. W ciągu następnych miesięcy nieraz jeszcze możecie mieć ten problem, bo skóra niemowlęcia jest cienka i delikatna. Może się więc złuszczać wskutek nadmiernego przesuszenia, źle dobranych kosmetyków, a czasem nawet z powodu zbyt suchego powietrza. Sprawdź również: Kalendarz rozwoju dziecka Ciemieniucha na brwiach - czy możliwe jest występowanie
Jeśli łuszczenie się skóry u niemowlaka jest umiarkowane i typowo fizjologiczne, to znaczy pojawiło się tuż po porodzie, wszystkie łuszczące się miejsca wystarczy raz dziennie smarować kremem dla niemowląt. Najlepiej takim o działaniu natłuszczającym. Ważne, aby zawierał emolienty, które wnikają w głąb skóry, odbudowując warstwę lipidową, dzięki czemu skóra nie przesusza się, a łuszczenie się nie pogłębia. Kremy działają również na powierzchni skóry, na której tworzą cienką warstwę ochronną, przez którą woda nie może wyparować. Wreszcie dają efekt wizualny, bo po ich nałożeniu łuszcząca się skóra wygląda na gładką, a w dotyku nie jest szorstka. Ciało dziecka można też smarować oliwką dla niemowląt, która wygładza i zmiękcza skórę. Po jej nałożeniu łuski szybko znikną, bo zawarte w oliwce oleje mineralne (np. płynna parafina) tworzą na skórze cienki film, który wygładza ją i chroni przed wysychaniem. Najlepiej nakładać ją na skórę wilgotną lub dopiero co osuszoną po kąpieli, bo wtedy lepiej wniknie. Porcję oliwki mieszczącą się w zakrętce można też dodawać do wody w trakcie kąpieli, najlepiej po umyciu i spłukaniu ciała, wtedy natłuści skórę i sprawi, że będzie ona gładka. Jeśli tak użyjemy oliwki, nie trzeba już niczym dodatkowo smarować ciała dziecka. Po kąpieli, osuszaj, ale nie pocieraj ciała malca. Łuszcząca się skóra nie lubi silnego dotyku ani pocierania, ponieważ wtedy naskórek złuszcza się jeszcze mocniej. Dlatego po kąpieli lepiej nie trzeć jej ręcznikiem, lecz owinąć nim maluszka całego, a następnie delikatnie osuszać, przykładając materiał do skóry miejsce przy miejscu.
Jak pielęgnować suchą, złuszczającą się skórę u dzieci?
Już skóra noworodka wymaga odpowiedniej pielęgnacji, by zapobiegać nadmiernemu wysuszeniu oraz podrażnieniom. Zwykle wystarcza smarowanie preparatem pielęgnującym po kąpieli, ale jeśli dziecku schodzi skóra w widoczny sposób, należy to robić częściej.
Znane i lubiane oliwki dla niemowląt i inne środki na bazie parafiny ciekłej, choć stosowane od lat, mogą okazać się niewystarczające na schodzącą skórę u dziecka – ich działanie jest krótkie i skóra niemowlaka potrzebuje czasem dodatkowego natłuszczenia w ciągu dnia. Parafina może również zatykać pory skórne u dziecka i być przyczyną zmian o typie trądziku niemowlęcego (wywoływać lub nasilać jego objawy).
Czym smarować w takim razie skórę dziecka po kąpieli? Dobrym wyborem będą preparaty nawilżająco-natłuszczające, tak zwane emolienty dla niemowląt, które mogą być stosowane już od pierwszego dnia życia dziecka. Ich działanie jest dużo dłuższe, niż preparatów na bazie parafiny, dzięki czemu łatwiej zapobiegać wysuszeniu i łuszczeniu się skóry. Ponadto większość z nich nie zawiera konserwantów, ani substancji zapachowych, które mogłyby powodować łuszczenie się skóry u noworodka.
Bardzo sucha, łuszcząca się skóra – objaw AZS u niemowlaka
Łuszcząca się skóra u niemowlaka może mieć jednak również podłoże chorobowe. Atopowe zapalenie skóry to schorzenie alergiczne, a jego przyczyną są zarówno obciążenia genetyczne alergią, jak i nie zawsze poznane alergeny środowiskowe: pyłki, roztocza, sierść zwierząt, pokarm. Nie zawsze udaje się ustalić czynnik wywołujący chorobę.
Rzadko rozpoznaje się AZS u noworodka, zmiany zwykle rozwijają się później – w drugim lub trzecim miesiącu życia. Objawy atopowego zapalenia skóry to najczęściej bardzo sucha skóra ze zmianami rumieniowymi, na podłożu której mogą pojawiać się grudki, drobne pęcherzyki i nadżerki. Łuszcząca się skóra na buzi oraz łuszczenie się dystalnych części kończyn (to znaczy łuszczenie się palców, dłoni, stóp) oraz świąd to pierwsze symptomy, na podstawie których lekarz może wysunąć podłoże atopowego zapalenia skóry.
Leczenie atopowego zapalenia skóry zależy od wieku dziecka, stopnia nasilenia zmian oraz ich rozległości. Podstawowe znaczenie ma usunięcie czynnika wywołującego alergię, jeśli został on zidentyfikowany. Sucha, łuszcząca się skóra wymaga również specjalnej pielęgnacji. Sprawdzają się emolienty dedykowane skórze atopowej, które stosuje się zarówno do kąpieli, jak i do codziennego smarowania (skóra atopika może wymagać 3–4 krotnej aplikacji balsamu czy lotionu w ciągu dnia).
Należy unikać intensywnego pocierania skóry, urazów, a po kąpieli jedynie delikatnie osuszyć skórę miękkim ręcznikiem. W przypadku, gdy sama pielęgnacja okazuje się niewystarczająca, lekarz zaleci dodatkowe preparaty przeciwzapalne (miejscowo działające sterydy lub inhibitory kalcyneuryny), które powinny być jednak stosowane tak krótko, jak to możliwe i tylko w okresie zaostrzeń.
U sporej części dzieci objawy AZS ustępują lub znacznie łagodnieją po 4. roku życia.