Czy Liszajec jest zaraźliwy? Mit czy Fakty?

Choroby współistniejące z łuszczycą

U chorych na łuszczycę stwierdza się większe niż w populacji ogólnej, związane z uogólnionym stanem zapalnym ryzyko wystąpienia chorób metabolicznych (cukrzyca, otyłość, nadciśnienie tętnicze) oraz chorób układu krążenia (miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, zawał serca, udar mózgu). Choroba znacząco obniża jakość życia pacjentów, negatywnie wpływa na codzienne funkcjonowanie i stosunki międzyludzkie, co zwiększa ryzyko depresji.

Charakterystycznym objawem łuszczycy są specyficzne zmiany skórne wynikające z zaburzonego procesu regeneracji naskórka. W początkowej fazie choroby występuje wykwit pierwotny – to wyraźnie odgraniczona, czerwonobrunatna grudka o drobnopłatowej, złuszczającej się powierzchni. Może mieć wielkość od łebka szpilki do wykwitu o średnicy 1–2 cm. Zmiany w pełni rozwinięte, tzw. tarczki są większe (średnicy nawet kilku centymetrów) i pokryte mocno przylegającymi srebrzystymi łuskami, czyli blaszkami łuszczycowymi. Po zdrapaniu łuski ukazuje się błyszcząca, jakby pokryta woskiem powierzchnia (objaw świecy stearynowej) oraz drobne kropelkowate krwawienia (objaw Auspitza).

Łuszczycy może towarzyszyć świąd, głównie w okresie zaostrzenia zmian skórnych.

Fot. 1. Zmiany skórne w łuszczycy

Typowa lokalizacja zmian to łokcie, kolana, owłosiona skóra głowy i okolica lędźwiowo-krzyżowa. W rzadkich przypadkach zmiany obejmują całą powierzchnię skóry.

Dla aktywnej postaci łuszczycy charakterystyczny jest objaw Koebnera – zmiany łuszczycowe występują po upływie 6–12 dni wzdłuż linii zadrapania naskórka.

Przeczytaj więcej na temat:

Typy łuszczycy wyodrębnia się, biorąc pod uwagę charakterystyczne objawy lub dolegliwości towarzyszące. Nowe spojrzenie na tę chorobę skóry wskazuje za to dwa typy, w zależności od przebiegu. Podział ten ma związek z HLA, czyli głównym układem zgodności tkankowej. Jest to zespół białek odpowiadających za reakcje immunologiczne.

Podział według przebiegu i związku z układem HLA:

• Łuszczyca typu I – wczesny początek (przed 40. rokiem życia), obecność przypadków łuszczycy w rodzinie, częstsze niż zwykle w populacji występowanie antygenów Cw6, B13 i B17, rozległe zmiany skórne i dość częste nawroty.
• Łuszczyca typu II – późny początek (po 40. roku życia), sporadyczne przypadki w rodzinie lub brak chorujących krewnych, duży wpływ czynników wyzwalających na pojawienie się nawrotu.

Wyróżnia się kilkanaście typów i podtypów łuszczycy, z czego najczęstsze i najlepiej zbadane są objawy łuszczycy zwykłej oraz stawowej. Rodzaje łuszczycy i ich charakterystyki:

• Łuszczyca zwykła (psoriasis vulgaris)
  To najczęściej występujący typ łuszczycy, diagnozowany u 80-90 proc. pacjentów. Charakterystycznym objawem są zmiany skórne pokryte łuszczącym się naskórkiem. Podczas drapania skóry naskórek odpada, tworząc cienkie płatki. Pod nim znajduje się błyszcząca, zaczerwieniona skóra (objaw świecy stearynowej), występuje też punktowe, drobne krwawienie (objaw Auspitza). Zwykła łuszczyca skóry objawia się też rozwojem zmian łuszczycowych w miejscu skaleczeń.
  W zależności od tego, jak rozległe są zmiany skórne, diagnozowana jest łuszczyca punkcikowata, łuszczyca plackowata, łuszczyca geograficzna lub erytrodermia łuszczycowa.
• Łuszczyca krostkowa (psoriasis pustulosa)
  Zamiast płaskich zmian skórnych występują krosty, w których znajduje się treść ropna. Zmiany skórne są tkliwe, objęte stanem zapalnym. Bardzo często występuje na dłoniach i stopach. Wyróżnia się trzy podtypy łuszczycy krostkowej: uogólniona (typ von Zumbusha, z gorączką i ogólnym ciężkim stanem towarzyszącym wysiewowi, ten typ łuszczycy krostkowej jest bardzo poważny, może zagrażać życiu chorego lub powodować groźne powikłania), dłoni i stóp, oraz łuszczyca paznokci.
• Łuszczyca owłosionej skóry głowy (psoriasis capitis)
  Wykwity rumieniowe na skórze głowy, pod włosami, mogące wychodzić poza ich linię (na czoło, kark). Na zmianach znajdują się białoszare, grube i dość twarde łuski. Najczęściej łuszczyca głowy nie prowadzi do utraty włosów, choć może się tak zdarzyć.
• Łuszczyca paznokci (psoriasis unguium)
  Zmiany w obrębie paznokci to bardzo często pierwsze objawy łuszczycy zwykłej. Łuszczyca paznokci rzadko występuje samodzielnie, najczęściej towarzyszy innym typom choroby, w tym także łuszczycy stawowej. Paznokcie objęte łuszczycą mają punktowe zagłębienia, pod nimi występują grudki, widoczne na płytce jako żółtawe plamki, występuje zgrubienie płytki, nasilone rogowacenie, bruzdy poprzeczne i podłużne, zmiany zabarwienia, kruchość i łamliwość. Zmiany dotyczą zarówno paznokci stóp, jak i dłoni.
• Łuszczyca stawowa (psoriasis arthropatica) (5–20 proc.)
  To jedna z najbardziej rujnujących zdrowie i najgroźniejszych odmian łuszczycy. Występuje u około 5–20 proc. pacjentów. Objawy łuszczycy stawowej to przewlekłe zapalenia stawów, ścięgien, tkanki podskórnej, kaletek maziowych. Zwykle bywa połączona z łuszczycą dającą objawy skórne. Dość często zdarza się, że objawy skórne pojawiają się nawet kilka lat przed początkiem objawów stawowych. Łuszczycowe zapalenie stawów wiąże się z następującymi objawami:
  • Ból, sztywność, obrzęk i ograniczenie ruchomości stawu.
  • Zapalenie przyczepów ścięgnistych (ból i tkliwość w okolicach pięt, mostka, kręgosłupa).
  • Zapalenia palca (palec poszerzony, tkliwy, odstający od innych).
  • Z czasem deformacje stawów.
  • Dna moczanowa (wzrost stężenia kwasu moczowego w stawach).

  Pęcherzyca – leczenie

  Leczenie powinien prowadzić doświadczonego w terapii pęcherzycy dermatolog. W wielu przypadkach, rozpoczęcie leczenia pęcherzycy wymaga pobytu na oddziale szpitalnym. Niestety choroba ma charakter przewlekły z tendencją do nawracania. Wymaga od chorego zaangażowania w kontrolowaniu zmian skórnych i śluzówkowych, systematyczności w wykonywaniu monitorujących terapię badań laboratoryjnych i dyscypliny w stosowaniu przewlekłej, często bardzo złożonej farmakoterapii. Leczenie choroby wiąże się z dożywotnim stosowaniem leków, głównie sterydowych, wyciszających zmiany skórne i wydłużających okresy remisji choroby.

  Prócz intensywnego leczenia ogólnego, lekarz może także zalecić leczenie miejscowe za pomocą specjalnych maści czy zawiesin. Celem terapii jest nie tylko całkowite ustąpienie zmian skórnych i śluzówkowych, ale także uzyskanie ujemnych wyników badań immunologicznych.

  Do stosowanych dziś środków należą:

  • kremy lub pigułki kortykosteroidowi,
  • leki immunopresyjne (np. aaztiopryna lub mykofenolan mofetylu),
  • leki biologiczne, np. rytuksymab,
  • antybiotyki, leki przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne,
  • plazmafereza (oczyszczanie osocza z krwi),
  • fotochemioterapia pozaustrojowa (metoda polegająca na zniszczeniu białych krwinek, a następnie wprowadzeniu krwi z powrotem do ciała),
  • opatrywanie pęcherzy,
  • hospitalizacja,
  • inne leki.

  Osobom z nadżerkami na błonie śluzowej jamy ustnej zalecana jest wizyta u dietetyka i ułożenie odpowiedniej diety, która nie będzie dodatkowo podrażniać zmian. Chorzy powinni też pamiętać o ochronie ciała przed promieniowaniem UV, stosując odpowiednie filtry, odzież ochronną i nakrycia głowy.

  Objawy łuszczycy skóry głowy

  Łuszczyca występuje w kilku odmianach i w każdej z nich może dawać inne objawy.

  • zmiany najczęściej pojawiają się na czole, z tyłu szyi lub za uszami
  • tendencja do umiejscowienia zmian na linii owłosienia
  • wykwit pierwotny to czerwono – brunatna grudka
  • zmiany na skórze głowy mają charakter dobrze odgraniczonych zlewnych ognisk zapalnych, rumieniowo – naciekowych, praktycznie zawsze pokrytych srebrzystą łuską
  • towarzyszy suchość skóry, świąd
  • może dojść do czasowej utraty włosów, bez bliznowacenia (łysienie bliznowaciejące jedynie w ciężkich postaciach jak np. krostkowej)
  • nie towarzyszą zmian struktury włosa
  • przebieg schorzenia przewlekły, cechuje się okresami zaostrzeń i stabilności
  • na paznokciach łuszczyca może powodować podpaznokciowe rogowacenie, zgrubienie, zmatowienie, kruchość, naparastkowe wgłębienia, charakterystyczna jest żółta prześwitująca plama pod płytką paznokciową
  • objaw Koebnera – występuje w aktywnej fazie choroby – w miejscu zadrapania pojawiają się nowe zmiany łuszczycowe
  • odmiana krostkowa – drobne zmiany krostkowe pokryte srebrzystą łuską, w okresie remisji zmiany wyglądają jak w zwykłej łuszczycy, w aktywnej fazie choroby wykwity krostkowe mogą się zlewać, a naskórek może ulegać spełzaniu
  • zmiany mogą pojawić się również w okolicy kolan, łokci, dolnej części pleców i pośladków, na dłoniach i stopach, mogą pojawiać się na całym ciele
  • łuszczyca stawowa (typu dystalnego, zniekształcającego, reumatoidalnego) – jest bardzo niebezpieczna ponieważ może prowadzić do inwalidztwa – w tej odmianie choroby dochodzi do zajęcia stawów
  

  ---

  luszczyca jest