U nas zapłacisz kartą
"Luszczyca na nodze - przyczyny, objawy i sposoby leczenia"
Bolesny rumień kończyn
Bolesny rumień kończyn, określany przez specjalistów jako erythromelalgia, to kolejna możliwa przyczyna pojawienia się zmian rumieniowych na nodze. To rzadko występująca choroba, która może mieć podłoże pierwotne lub wtórne. Pierwotna postać związana jest z mutacją genu SCN9A położonego na chromosomie 24. Mutacja ta dziedziczona jest autosomalnie dominująco. Oznacza to, że choroba ujawnia się, gdy uszkodzona została już tylko jedna kopia genu. Wtórny bolesny rumień kończyn rozwinąć się może w przebiegu innych chorób. Eksperci wymieniają wśród nich m.in.: cukrzycę, AIDS, zespoły mieloproliferacyjne, stwardnienie rozsiane, kolagenozy, neuropatie, choroby zakaźne, zatorowość obwodową. Bolesny rumień kończyn może być skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków, w tym m.in.: nifedypiny, bromokryptyny, norefedryny.
Przypadłość ta charakteryzuje się napadowym zaczerwienieniem i ociepleniem kończyn, czemu towarzyszy ból opisywany przez pacjentów jako silne pieczenie. Zmiany dotyczą przede wszystkim palców. Bolesny rumień kończyn rozwinąć się może też w obrębie dłoni, lecz są to rzadsze przypadki. Rozpoznanie go opiera się o kryteria kliniczne. Typowe są dla niego: nawracający charakter, symetryczne występowanie objawów, nasilenie dolegliwości przy podwyższonej temperaturze otoczenia, po opuszczeniu kończyn w dół, spożyciu alkoholu, podczas ruchu, w nocy. Ulgę przynosi ochłodzenie.
W postawieniu rozpoznania pomocne są badania podmiotowe, przedmiotowe, laboratoryjne (morfologia, koagulogram, poziom glukozy, w uzasadnionych przypadkach specjalistyczne badania pod kątem układowych chorób tkanki łącznej, chorób neurologicznych czy chorób zakaźnych), EKG, ECHO serca i ocena dna oka, badanie dopplerowskie żył kończyn dolnych oraz termografia wizyjna . To ostatnie badanie daje ostateczne rozpoznanie. Pozwala precyzyjnie określić temperaturę na powierzchni skóry, jej rozkład przestrzenny i zmiany wartości.
Co to jest łuszczyca?
Jest to jedna z najczęstszych chorób skóry – szacuje się, że cierpi na nią około 2-4% populacji. Jest chorobą zapalną i przewlekłą, charakteryzuje się okresami remisji i nawrotów. Może objąć skórę gładką, jak i paznokcie, stawy czy owłosioną skórę głowy.
Wyróżniamy jej dwa typy:
- Typ I (dziedziczny): zwykle rozpoczyna się przed 40. rokiem życia i jest związany z dziedziczeniem autosomalnym dominującym, zwykle jest odporniejsza na leczenie i częściej nawraca niż typ II,
- Typ II: zaczyna się najczęściej między 50. a 70. rokiem życia.
W Polsce na łuszczycę choruje około 1 miliona osób, w populacji światowej – 2%, przy czym w Europie oraz w Stanach Zjednoczonych zachorowań jest więcej (około 1-5% populacji) niż np. w krajach azjatyckich
– wyjaśnia lek. med. Anna Bachleda-Curuś specjalista dermatolog-wenerolog, lekarz medycyny estetycznej z krakowskiego SCM estetic.
Z racji tego, że jest to choroba, którą przy dużym zaawansowaniu trudno ukryć, wiele osób zastanawia się, czy łuszczyca jest zaraźliwa. Odpowiedź na to pytanie jest prosta: nie. Łuszczyca to bowiem choroba najczęściej o podłożu genetycznym lub immunologicznym. Nic nam więc nie grozi, jeśli podajemy chorującej na nią osobie rękę, jemy tymi samymi sztućcami czy śpimy razem w łóżku.
Przyczyny łuszczycy to m.in.: dziedziczenie, zaburzenia układu immunologicznego, zakażenie drobnoustrojami, nadwaga, palenie papierosów, stres, ciąża, uszkodzenia skóry, alkohol czy niektóre leki.
Łuszczycę diagnozuje się na podstawie: danych z wywiadu z pacjentem, obrazu klinicznego choroby, niekiedy wyników badań laboratoryjnych (łuszczyca jest ogólnoustrojową chorobą zapalną) oraz badania potwierdzającego, czyli wyniku badania histopatologicznego wycinka skóry
– mówi lek. med. Anna Bachleda-Curuś.
Bibliografia
- J. Bogaczewicz, A. Woźniacka, Zmiany rumieniowe w okolicy stawu kolanowego , „Medycyna po Dyplomie” 2017, nr 12. Online: https://podyplomie.pl/medycyna/29351,zmiany-rumieniowe-w-okolicy-stawu-kolanowego [dostęp: 18.09.2023].
- B. Nurowska ‑ Wrzosek, B. Kalicki, A. Wachnicka ‑ Bąk i wsp., Erytromelalgia – bolesny rumień kończyn w obrazowaniu termograficznym , „Pediatria i Medycyna Rodzinna” 2013, t. 9, nr 1, s. 97–101.
- J.T. Servey, B.V. Reamy, J. Hodge, Clinical presentations of parvovirus B19 infection , „American Family Physician” 2007, t. 75, nr 3, s. 373–376.
- Ż. Smoleńska, A. Matyjasek, Borelioza – najnowsze rekomendacje w diagnostyce i leczeniu, „Forum Reumatologiczne” 2016, t. 2, nr 2, s. 58–64.
Oceń artykuł
Rodzaje łuszczycy
Szacuje się, że 9 na 10 osób z łuszczycą ma jej zwyczajną odmianę. Choroba ta występuje jednak w wielu innych rodzajach – niektóre wymagają hospitalizacji.
Łuszczyca zwyczajna
Jest najczęściej występującym typem (zwie się ją również pospolitą) – aż 80-90% chorych ma właśnie tę odmianę. Można ją rozpoznać po wyglądzie zmian chorobowych – łuszczyca zwyczajna charakteryzuje się zmianami wypukłymi, okrągłymi lub owalnymi, pokrytymi białą (srebrzystą) łuską. Obszary zmian na skórze są wyraźnie oddzielone od zdrowej skóry.
Ten typ łuszczycy występuje najczęściej na zewnętrznych częściach nóg, ramion, na kolanach i łokciach, plecach oraz na głowie, choć można go spotkać również na twarzy, dłoniach, stopach oraz na brzuchu. Zmiany skórne, spowodowane przez łuszczycę zwyczajną, możemy całkowicie zniwelować, stosując odpowiednio dobrane preparaty.
fot. Adobe Stock
Łuszczyca plackowata
Zmiany, które się przy niej pojawiają, są duże i zlewają się. Ogniska są okrągłe lub owalne. Mogą dochodzić nawet do 20 cm średnicy.
Łuszczyca kropelkowata (grudkowa)
W tym przypadku zmiany skórne to niewielkie punkty w kształcie kropelek, które pojawiają się na czubku głowy, kończynach, ale także na tułowiu.
Co ciekawe, pojawienie się tego typu łuszczycy może mieć związek z infekcjami gardła (zmiany na skórze może spowodować np. paciorkowe zapalenie gardła). Często grudki można zaobserwować także tam, gdzie skóra uległa urazom mechanicznym.
Łuszczyca krostkowa
Jeśli na skórze obserwujemy nie małe kropelki, ale krostki wypełnione ropą, to może to być objaw łuszczycy krostkowej. Ten typ występuje u zaledwie kilku procent chorych na łuszczycę – niewielkie krostki mogą pojawiać się pod wpływem stresu, przyjmowania niektórych leków, ale przyczyną ich występowania jest także zakażenie.
Łuszczyca zwyczajna (psoriasis vulgaris)
Klasycznym wykwitem łuszczycy zwyczajnej jest grudka łuszczycowa, która z reguły rozrasta się. Jej kolor jest w różnych intensywnościach czerwieni. Całość zwykle pokryta jest srebrzystą łuską. Cechą charakterystyczną łuszczycy jest wyraźne odgraniczenie miejsca chorobowo zmienionego od zdrowej skóry. Po zdrapaniu łuski często jest widoczny efekt “krwawej rosy”. Na rozdrapanym ognisku łuszczycowym pojawiają się kropelki krwi.
Kształt zmian łuszczycowych jest zwykle zbliżony do owalu. Zlewając się mogą tworzyć różne figury. Ze względu na nawarstwienie łusek, kształt i ogólny wygląd rozróżnia się różne rodzaje łuszczycy m.in. łuszczycę obrączkowatą, pieniążkowatą, geograficzną, linijną, zadawnioną czy brudźcową. Typowe ustępowanie łuszczycy (samoistne lub w wyniku leczenia) często zaczyna się od centralnej części ogniska – widoczne są wówczas brzegi zmian (łuszczyca obrączkowata).
Łuszczyca zwyczajna może występować praktycznie na każdej części ciała. Najczęściej jednak są to: owłosiona skóra głowy, kolana, łokcie i okolica krzyżowa. W łuszczycy zauważalna jest większa lub mniejsza symetryczność. Widoczne to jest przykładowo przy łokciach. Jeśli na jednym łokciu znajdują się zmiany łuszczycowe, to bardzo często można zauważyć na drugim łokciu podobne zmiany.
