U nas zapłacisz kartą
Przyczyny powstawania łuszczycy - Wnikliwe zrozumienie natury tego schorzenia
Łuszczyca: dieta. Co jeść przy łuszczycy?
Łuszczyca to przewlekła choroba zapalna, dlatego część chorych może obserwować poprawę po wprowadzeniu do diety produktów o właściwościach przeciwzapalnych. Lek. Anna Bachelda-Curuś wyjaśnia, że reakcja organizmu, a tym samym uzyskane korzyści, mają charakter bardzo indywidualny, w zależności od stopnia przestrzegania zaleceń żywieniowych oraz od czynników genetycznych.
- Z pewnością niezdrowy styl życia, w tym sposób odżywiania, może nasilać procesy zapalne, a w konsekwencji pogarszać przebieg kliniczny choroby i wpływać na skuteczność wdrożonego leczenia. Produkty żywnościowe, których spożywanie może przyczyniać się do nasilenia procesów zapalnych w organizmie to np. mięso, nabiał, żywność wysoko przetworzona, cukry rafinowane. Po drugiej stronie możemy wskazać produkty działające przeciwzapalnie, takie jak: tłuste ryby morskie (śledź, makrela, łosoś, sardynka), nasiona lnu i olej lniany, oliwa z oliwek, nasiona dyni, orzechy włoskie (roślinne źródła kwasów omega-3), warzywa i owoce (w szczególności: marchew, szpinak, dynia, jarmuż, brokuły, jagody, truskawki, mango) - wylicza specjalistka.
Poza wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi omega-3, istotna jest także odpowiednia podaż witaminy D oraz antyoksydantów, które chronią organizm przed nadmiarem wolnych rodników tlenowych (ich źródła to głównie: świeże warzywa i owoce, orzechy, pełnoziarniste produkty zbożowe, oleje roślinne, ryby morskie). Podobnie jak w przypadku większości schorzeń o charakterze przewlekłym, dieta w łuszczycy powinna być oparta o zasady racjonalnego żywienia, właściwie zbilansowana, i przede wszystkim dopasowana indywidualnie do każdego pacjenta oraz współistniejących jednostek chorobowych. Bezwarunkowo natomiast należy wystrzegać się palenia tytoniu oraz najlepiej także spożywania alkoholu, gdyż używki nasilają zmiany skórne i mogą zaostrzać przebieg choroby.
Przebieg łuszczycy
Łuszczycę rozpoznaje się na podstawie obecności charakterystycznych zmian skórnych w typowych lokalizacjach (kolana, łokcie, owłosiona skóra głowy). W sytuacjach wątpliwych lekarz może zalecić wykonanie biopsji i ocenę histopatologiczną wycinka.
Ta choroba skóry przebiega z okresami zaostrzeń objawów i remisji, czyli ustępowania symptomów. Niekiedy okres bez objawów choroby może trwać nawet kilka lat. Odpowiednia pielęgnacja skóry osoby chorej na łuszczycę jest podstawą leczenia choroby i zapobiega powstawaniu nowych wykwitów skórnych. Należy pamiętać także, aby unikać silnego stresu, urazów, infekcji czy rozwoju procesów zapalnych np. próchnicy, gdyż są to czynniki wyzwalające zmiany.
Łuszczyca w ciąży
Przebieg łuszczycy u kobiet w ciąży może być mocno zróżnicowany. Według dostępnych danych w literaturze medycznej szacuje się, że u około 30–40% kobiet będących w ciąży dochodzi do złagodzenia objawów choroby, a u około 20% ciężarnych obserwuje się nasilenie objawów. U pozostałych 40–50% kobiet w ciąży zmiany przebiegają bez zmian ich charakteru i nasilenia. Za czynniki sprzyjające łagodzeniu objawów łuszczycy u kobiet w ciąży uznaje się wzrost stężenia estrogenu i progesteronu oraz zmniejszenie odpowiedzi odpornościowej organizmu.
Należy też pamiętać, że ciąża jest przeciwwskazaniem do niektórych leków standardowo stosowanych w leczeniu łuszczycy (m.in. przeciwwskazane są retinoidy, metotreksat oraz tazaroten). Pozostałe leki (cygnolina, dziegcie, kortykosteroidy, takrolimus, pimekrolimus i cyklosporyna) powinny być stosowane pod ścisłym nadzorem lekarza.
Łuszczyca a inne choroby
Obecny w organizmie stan zapalny, który towarzyszy łuszczycy, może prowadzić do zmian w układzie sercowo-naczyniowym, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, zaburzeń metabolicznych, niealkoholowego stłuszczenia wątroby i wielu innych chorób współistniejących. Osoby z łuszczycą często cierpią też na depresję, która nasilana jest brakiem akceptacji objawów choroby.
Łuszczyca – objawy choroby
Zmiany skórne w postaci czerwonych plam pokrytych srebrną łuską to symptom z którym najbardziej kojarzona jest łuszczyca. Objawy skórne typowe dla tej dermatozy to również:
- drobne, ropne wypryski otoczone czerwona skórą,
- niewielkie plamki różnych rozmiarów,
- krwawiące pęknięcia na skórze,
- ból, swędzenie, pieczenie,
- zgrubiałe paznokcie z drobnymi wgłębieniami.
O tym jak wygląda łuszczyca i jakie objawy przeważają w jej przebiegu decyduje postać choroby. Dlatego m.in. obrzęk i sztywność stawów pojawiają się w przebiegu łuszczycy stawów.
Początki łuszczycy często obserwuje się w obrębie skóry głowy. Łuszczący się naskórek bywa mylony z łupieżem. Później dermatoza rozprzestrzenia się na większe obszary skóry.
Zmiany skórne umiejscawiają się w obszarach najbardziej narażonych na urazy i otarcia, tj. łokcie, dłonie, kolana, pachy, pachwiny i fałdy skórne. Często występuje również łuszczyca skóry głowy, która obejmuje także okolice czoła, karku i uszu. Na szczęście choroba nie powoduje dodatkowej utraty włosów. Zmiany łuszczycowe stosunkowo często umiejscawiają się na płytce paznokciowej, a rozwarstwianie płytki, wgłębienia i nadmierne rogowacenie może być mylone z grzybicą.
Łuszczyca: profilaktyka. Jak dbać o skórę?
Chorzy na łuszczycę powinni wyjątkowo dbać o skórę i nie dopuszczać do jej wysuszania się. Szczególną uwagę powinni poświęcać pielęgnacji i leczeniu wykwitów. Konieczne jest również powstrzymywanie się od drapania skóry, szczególnie powstałych zmian oraz zrywania łusek. Profilaktyka obejmuje także unikanie stresu, a w sytuacjach największego napięcia, kontakt z psychologiem. Dzięki regularnemu leczeniu i odpowiedniej profilaktyce można spowodować, że wysiewy zmian będą rzadsze i nie będą wymagały hospitalizacji.
Profilaktyka łuszczycy obejmuje:
- regularne leczenie wykwitów,
- zapobieganie ostrym chorobom infekcyjnym,
- unikanie stosowania niektórych leków, tzw. prowokatorów (chyba, że stosowanie ich jest konieczne),
- unikanie stresu, odpoczynek i relaksacja,
- odpowiednia pielęgnacja skóry: kąpiele natłuszczające i solankowe, stosowanie preparatów natłuszczających skórę,
- właściwe odżywianie w okresie zaostrzeń choroby: dieta lekkostrawna, unikanie tłuszczów zwierzęcych i wieprzowiny.
Czy łuszczyca jest zaraźliwa?
Chorobę tę określa się najczęściej jako przewlekłe schorzenie dermatologiczne o charakterze autoimmunologicznym. Stanowi to przeczącą odpowiedź na pytanie, czy łuszczyca jest zaraźliwa — oznacza to, że rozwija się niezależnie od komórki naskórka. W rezultacie dochodzi do przyspieszenia cyklu życia komórek skóry, co objawia się specyficznymi zmianami, takimi jak zaczerwienienie, łuszczenie się naskórka oraz występowanie srebrzystych łusek.
Dlaczego nie można zarazić się łuszczycą?
Występowanie tej choroby związane z nieprawidłową odpowiedzią układu immunologicznego, który błędnie atakuje komórki własnej skóry, co prowadzi do zwiększonego tempa ich podziału oraz typowych zmian skórnych. Ze względu na zapalny charakter symptomów, jakie ma łuszczyca, często zastanawiamy się, czy jest zaraźliwa. To schorzenie o charakterze autoimmunologicznym — nie ma właściwości zakaźnych i nie można się nim zarazić poprzez kontakt z chorym.
Częste przyczyny występowania lub pogorszenia się objawów łuszczycy
Symptomy mogą się pogarszać pod wpływem różnorodnych czynników zewnętrznych oraz wewnętrznych. To sprawia, że łuszczyca głowy może wystąpić nagle, a pacjent zastanawia się, czy jest ona zaraźliwa. Wśród najbardziej powszechnych przesłanek nasilania się dolegliwości związanych z łuszczycą wymienia się:
- stres,
- infekcje,
- wahania warunków atmosferycznych,
- uszkodzenia mechaniczne naskórka,
- dietę bogatą w nasycone kwasy tłuszczowe,
- spożywanie alkoholu,
- niektóre leki, takie jak beta-adrenolityki czy środki przeciwzapalne.
Świadomość społeczna w kwestii łuszczycy
Główny Inspektorat Sanitarny podkreśla, że zwiększenie wiedzy na temat przyczyn i mechanizmów rozwoju łuszczycy może przyczynić się do lepszego zrozumienia i akceptacji osób zmagających się z tym schorzeniem. Wiele osób widząc chorego zastanawia się, czy łuszczyca jest zakaźna i podświadomie unika kontaktu. Edukacja społeczna pomaga rozwiewać mity i obawy związane z rzekomą zaraźliwością łuszczycy, co jest niezwykle ważne w budowaniu wsparcia i empatii wobec chorych.
