Wyprysk kontaktowy - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia

Wyprysk kontaktowy niealergiczny

Wyprysk kontaktowy niealergiczny, zwany także kontaktowym zapaleniem skóry z podrażnienia, jest pierwszą reakcją zapalną, podczas której w wyniku bezpośredniego kontaktu z substancją drażniącą, zostaje zniszczona naturalna bariera ochronna skóry. W przeciwieństwie do alergicznego wyprysku kontaktowego, tego rodzaju zmiany na skórze powstają bez wcześniejszego uczulenia.

Substancje, które wywołują podrażnienie, można podzielić na:

  • łagodne drażniące, takie jak mydło, woda, oleje, rozpuszczalniki, detergenty, skórki owoców cytrusowych, które wywołują reakcję po dłuższym czasie,
  • silnie drażniące, np. silne kwasy lub zasady, wybielacze, kwas fluorowodorowy, kwas siarkowy, azotan srebra, związki fenolowe, które mogą powodować zmiany już po pierwszym kontakcie ze skórą i przypominać oparzenie termiczne.

Istnieje wiele czynników, które mogą wpłynąć na to, jak reakcja toksyczna będzie przebiegała w organizmie. Są to między innymi: rodzaj substancji drażniącej, ilość substancji dostającej się do skóry, miejsce ciała, które miało kontakt z substancją, temperatura ciała, czynniki mechaniczne i warunki klimatyczne (suche powietrze, zimny wiatr). Duże znaczenie będzie mieć również podatność organizmu na substancje drażniące, wrażliwość skóry, genetyka, podatność na promieniowanie UV i wiek.

Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia występuje znacznie częściej niż to o podłożu alergicznym i może pojawić się u każdego. Diagnoza wyprysku niealergicznego jest stosunkowo prosta, ponieważ zmiany skórne pojawiają się tylko w miejscu kontaktu substancji z ciałem człowieka.

Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"

Co robić w razie wystąpienia objawów?

Natychmiast przerwij kontakt z substancją, którą podejrzewasz o wywołanie zmian – np. przemyj ręce po kontakcie z substancjami, które powodują objawy. W razie nasilonego świądu skóry możesz zażyć tabletkę leku przeciwhistaminowego (niektóre dostępne są bez recepty).

Wyprysk kontaktowy rozpoznaje się na podstawie charakterystycznego obrazu zmian skórnych oraz ustalenia związku pomiędzy ich pojawianiem się a np. pracą zawodową.

Wyprysk kontaktowy może przypominać wyprysk atopowy (atopowe zapalenie skóry) i inne mylone z nim choroby skóry. Najważniejszym badaniem w rozpoznaniu wyprysku kontaktowego są tzw. testy płatkowe. Polegają one na nałożeniu na skórę pleców małych krążków bibułek nasączonych różnymi substancjami wywołujących wyprysk kontaktowy (zawartymi w np. kosmetykach, gumie, metalach, lekach, tworzywach sztucznych). Pojawienie się pod ich wpływem zaczerwienienia, grudek czy pęcherzyków może oznaczać uczulenia na którą z tych substancji.

Wyprysk kontaktowy na skórze alergika. Jak rozpoznać i leczyć wyprysk?

Wyprysk kontaktowy to jeden z bardziej charakterystycznych objawów alergii skórnej. Pojawia się po kontakcie z substancją, na którą została wcześniej wytworzona nadwrażliwość. Cechuje się powstawaniem grudek i pęcherzyków na swędzącej, zaczerwienionej skórze. W wyniku reakcji alergicznej skóra staje się twarda, szorstka i bardzo sucha. Sprawdź, jak rozpoznać wyprysk i jak go leczyć.

  • Wyprysk kontaktowy alergiczny, inaczej alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, to choroba skórna, której istotą jest tworzenie się zmian skórnych pod wpływem kontaktu z alergenami. Wyprysk kontaktowy alergiczny jest domeną alergików, występuje wtedy, gdy organizm zetknie się z substancją, którą układ immunologiczny oceni jako alergen, czyli pewnego rodzaju „wroga”, którego należy zwalczyć. Wyprysk jest nadmierną reakcją organizmu i zwykle po jego wystąpieniu można poznać, że mamy do czynienia z alergią. Wyprysk kontaktowy, w przeciwieństwie do wyprysku atopowego, występuje głównie u osób dorosłych. Cierpią zwykle kobiety, co uzasadnia się częstszym używaniem różnego rodzaju kosmetyków, a co za tym idzie, większym narażeniem na kontakt z alergizującymi substancjami.

    Alergenami, które najczęściej doprowadzają do wystąpienia wyprysku kontaktowego, są: nikiel, chrom, kobalt, formaldehyd, terpentyna, guma i niektóre składniki kosmetyków.

    Co zrobić, by zmniejszyć ryzyko zachorowania na wyprysk pieniążkowaty?

    Nie istnieją metody zapobiegania tej chorobie.

    Zobacz także

    Wyprysk potnicowy Charakterystycznym objawem wyprysku potnicowego jest świąd i symetrycznie, głęboko osadzone pęcherzyki zajmujące skórę dłoni i podeszew stóp. Typowym umiejscowieniem zmian skórnych są boczne powierzchnie drugiego i piątego palca ręki. Na stopach wyprysk potnicowy obejmuje częściej łuk stopy niż palce.

    Wybrane treści dla Ciebie

    Wyprysk potnicowy Charakterystycznym objawem wyprysku potnicowego jest świąd i symetrycznie, głęboko osadzone pęcherzyki zajmujące skórę dłoni i podeszew stóp. Typowym umiejscowieniem zmian skórnych są boczne powierzchnie drugiego i piątego palca ręki. Na stopach wyprysk potnicowy obejmuje częściej łuk stopy niż palce.

    Ochrona przed słońcem w pytaniach i odpowiedziach Co to jest promieniowanie ultrafioletowe? Jaki chronić skórę przed słońcem? Co to jest SPF?

    Przyłuszczyca plackowata Bez wątpienia przyłuszczyca jest najbardziej niejasną chorobą w dermatologii. Jedyną pewną cechą tej choroby jest brak związku z łuszczycą. Niektórzy lekarze uważają przyłuszczycę plackowatą za jedną jednostkę chorobową, która jest prekursorem ziarniniaka grzybiastego (jednej z form chłoniaka skóry).

    Fotoalergie (fotouczulenia) – objawy, przyczyny, diagnoza i leczenie Fotoalergie, znane również jako fotouczulenia, to reakcje skórne wywołane ekspozycją na promieniowanie słoneczne, w szczególności promieniowanie ultrafioletowe (UVA). Objawy mogą wystąpić natychmiast lub z opóźnieniem po kontakcie ze słońcem. Najczęściej są spowodowane lekami lub kosmetykami. W artykule omówimy objawy, diagnozowanie oraz skuteczne metody leczenia fotoalergii.

    Wyprysk alergiczny

    Niektórzy zastanawiają się, czy wyprysk kontaktowy i alergia kontaktowa to to samo. Wyprysk kontaktowy alergiczny i alergia kontaktowa nie są tymi samymi zjawiskami. Wyprysk kontaktowy alergiczny jest wynikiem istniejącej alergii kontaktowej (jej objawem), zatem osoba z alergią kontaktową może nie mieć objawów (wyprysku), jeśli zidentyfikuje dany alergen i skutecznie będzie go unikać, ale nadal mimo braku objawów „ma” alergię kontaktową na daną substancję.

    Wyprysk alergiczny występuje u nawet 5% osób mających kontakt z niklem i u nawet 3% po kontakcie z różnorodnymi składnikami produktów kosmetycznych.

    Alergiczny wyprysk kontaktowy manifestuje się u osób mających uczulenie na substancję, z którą ich skóra miała kontakt. Mechanizm wywołujący alergiczne kontaktowe zapalenie skóry polega na reakcji układu immunologicznego na alergen (dokładniej hapten), z którym już wcześniej miał do czynienia. Przyczyną pojawienia się wyprysku kontaktowego są zazwyczaj substancje, takie jak metale, lateks, detergenty, kosmetyki, leki czy rośliny.

    W wyniku ponownego kontaktu z alergenem dochodzi do procesu zapalnego, który wywołuje wyprysk alergiczny. Alergeny przenikają, łączą się z białkami tkankowymi, a następnie są „prezentowane” komórkom układu odpornościowego. Przy następnym kontakcie z substancją układ odpornościowy je „pamięta” przez to szybko dochodzi do objawów choroby.

    Najczęstsze alergeny to:

    • chrom,
    • nikiel,
    • kobalt,
    • składniki gumy,
    • żywice epoksydowe,
    • związki zawarte w kosmetykach,
    • formaldehyd,
    • substancje zapachowe,
    • balsam peruwiański,
    • konserwanty,
    • przyspieszacze wulkanizacji,
    • leki,
    • barwniki,
    • kalafonia,
    • lanolina,
    • monomery akrylu.

    W przypadku niektórych profesji alergiczne kontaktowe zapalenie skóry można nazwać chorobą zawodową. Należą do nich m.in. fryzjerzy i kosmetolodzy, opieka zdrowotna, pracownicy budowlani, rolnicy, pracownicy gastronomi, przemysłu chemicznego, metalurgicznego czy tekstylnego.

  • Podłoże alergiczne często ma wyprysk kontaktowy na twarzy , który może pojawić się na policzkach, czole czy szyi kilkanaście godzin, a nawet kilka dni po kontakcie z alergenem, stąd trudno jest określić jego przyczynę.

    Czytaj dalej...

    Czasem potocznie mówi się na wyprysk kontaktowy egzema , co nie jest jednoznaczne z kontaktowym zapaleniem skóry, ponieważ słowo egzema oznacza wyprysk, czyli chorobę skóry o podłożu zapalnym niezwiązaną z zakażeniem, w której dochodzi do zapalenia jej wierzchnich warstw naskórka i warstwy brodawkowatej skóry właściwej.

    Czytaj dalej...

    metale przejściowe , cechujące się wysoką reaktywnością; zazwyczaj są to takie metale jak nikiel, chrom, kobalt, pallad; metale te mogą występować w biżuterii, ponadto na kontakt z nimi narażone są osoby zatrudnione w rozmaitych gałęziach przemysłu,.

    Czytaj dalej...

    Wyprysk kontaktowy alergiczny jest wynikiem istniejącej alergii kontaktowej jej objawem , zatem osoba z alergią kontaktową może nie mieć objawów wyprysku , jeśli zidentyfikuje dany alergen i skutecznie będzie go unikać, ale nadal mimo braku objawów ma alergię kontaktową na daną substancję.

    Czytaj dalej...

    silne kwasy lub zasady, wybielacze, kwas fluorowodorowy, kwas siarkowy, azotan srebra, związki fenolowe, które mogą powodować zmiany już po pierwszym kontakcie ze skórą i przypominać oparzenie termiczne.

    Czytaj dalej...