U nas zapłacisz kartą
Rak płaskonabłonkowy skóry - Przyczyny, Objawy i Metody Leczenia
Diagnostyka raka skóry
3.1 Rak podstawnokomórkowy (carcinoma basocellulare, basalioma, epithelioma basocellulare)
Występuje około 5 razy częściej niż inne postacie raka skóry. W obrazie klinicznym może manifestować się jako twardy, przezroczysty, białawy lub częściowo upigmentowany (morphea-like epithelioma) guzek. Owrzodzenie centralne o perełkowatych krawędziach pojawia się w przypadkach bardziej zaawansowanych. W przypadkach zaniedbanych może dochodzić no miejscowego naciekania głębiej położonych struktur (np. kości). Guzek pojawia się najczęściej na skórze twarzy, szyi i grzbiecie dłoni.
Rak podstawnokomórkowy może występować w jednej z pięciu postaci:
- guzkowo-wrzodziejąca
- barwnikowa (różnicowanie z czerniakiem skóry)
- twardzinopodobna (sclerosis)
- powierzchniowa
- włóknisto-nabłonkowa
Podczas gdy dwie ostatnie postacie rosną wolno, postać twardzinopodobna jest najbardziej agresywna i rośnie naciekająco zarówno w płaszczyźnie pionowej (naciekanie głębszych warstw) jak i poziomej (naciekanie rozległe).
Fot. 1 - Rak podstawnokomórkowy skóry grzbietu nosa
3.2 Rak kolczystokomórkowy (rak płaskonabłonkowy) (carcinoma spinocellulare, carcinoma planoepitheliale, spinalioma, squamous cell carcinoma)
Drugi co do częstości występowania rak skóry. Umiejscawia się zazwyczaj w obrębie głowy, szyi, tułowia, kończyn oraz w obrębie narządów płciowych. Jest najczęstszym nowotworem umiejscawiającym się na pograniczu błon śluzowych i skóry.
Obraz kliniczny jest zróżnicowany i zależny od umiejscowienia. Rak ten występuje najczęściej w postaci rogowaciejącej, łuszczącej zmiany o charakterze brodawkowatym, wrzodziejącym, często pokrytej strupem. Ból, świąd i krwawienie są objawami późnymi.
Nowotwory skóry - rak podstawnokomórkowy i rak kolczystokomórkowy
Rak skóry jest jednym z najczęściej występujących nowotworów u ludzi białej rasy. Stanowi około 97% wszystkich nowotworów skóry i około 1/3 wszystkich nowotworów złośliwych. Najczęstszym nowotworem spośród wszystkich raków skóry jest rak podstawnokomórkowy. Występuje on pięciokrotnie częściej aniżeli rak kolczystokomórkowy. Zachorowalność na raka skóry w Polsce wynosiła w roku 2017 ponad 7000 nowych przypadków wśród kobiet i 6453 wśród u mężczyzn. Umiejscawiało to raka skóry, pod względem częstości zachorowania na nowotwory złośliwe, na 3 miejscu zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn.
Ze względu na miejscową złośliwość raka podstawnokomórkowego często jest on określany nie jako carcinoma basocellulare ale jako nabłoniak podstawnokomórkowy (epithelioma basocellulare) lub basalioma. Z tego powody istnieje niedorejestrowanie wszystkich zachorowań na ten nowotwór, który występuje częściej niż wynika to z ilości zarejestrowanych przypadków.
Zapadalność na raka skóry jest związana z ekspozycją na promienie słoneczne. Rak skóry najczęściej umiejscawia się na odsłoniętych częściach ciała (dłonie, twarz, szyja, skóra głowy - szczególnie u osób łysiejących). Najczęściej dotyczy osób w 6 i 7 dekadzie życia.
Odmiany raka płaskonabłonkowego skóry
Opisuje się dwie jego główne odmiany:
- rogowaciejącą – guz pokryty na powierzchni masami zrogowaciałego naskórka, zmiany są wyniosłe ponad powierzchnię, naciekanie wgłąb skóry jest niewielkie,
- wrzodziejącą – o znacznie większym naciekaniu w głąb, twardych nacieczonych brzegach, a tym samym gorszym rokowaniu niż odmiana rogowaciejąca.
Dwie rzadsze odmiany raka kolczystokomórkowego to:
Rak płaskonabłonkowy oraz podstawnokomórkowy stanowią łącznie ok. 96% nowotworów skóry i aż 35% wszystkich nowotworów. Częstość zachorowania na SCC wzrasta wraz z wiekiem, szczególnie po 60. roku życia. Mężczyźni chorują częściej niż kobiety.
Zobacz wideo: Czy każdy nowotwór powoduje ból?
Jakie jest rokowanie w raku płaskonabłonkowym skóry?
Rak płaskonabłonkowy skóry cechuje się ogólnie dobrym rokowaniem. Szacuje się, że 5 lat od rozpoznania choroby przeżywa >90% chorych. Przerzuty odległe pojawiają się tylko u 3–5% chorych, ale ich wystąpienie bardzo znacznie pogarsza szanse na wyleczenie.
W trakcie badań kontrolnych zaleca się ocenę miejsca wycięcia zmiany pierwotnej oraz wszystkich innych zmian na całej skórze. Należy również dokładnie ocenić stan okolicznych węzłów chłonnych (można rozważyć okresowe badanie USG tych okolic).
Wizyty kontrolne należy powtarzać co 1–3 miesiące przez 2 lata po leczeniu, co 3–12 miesięcy przez kolejne 3 lata, a następnie corocznie (częstość wizyt uzależnia się od zaawansowania i zróżnicowania nowotworu).
Wybrane treści dla Ciebie
Rak płaskonabłonkowy spojówki Rak płaskonabłonkowy spojówki to nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka spojówki. Wyróżnia się dwie postacie raka: przedinwazyjną oraz inwazyjną. Rak płaskonabłonkowy może naciekać sąsiednie struktury oka oraz dawać przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych i przerzuty odległe. Przyczyny rozwoju raka płaskonabłonkowego nie są do końca poznane, jednak wyniki badań wskazują na dużą rolę promieniowania ultrafioletowego (UVA, UVB) oraz zakażeń podtypem 16 lub 18 wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV).
Jak powstaje rak płaskonabłonkowy skóry?
Mechanizmy prowadzące do transformacji nowotworowej są następujące. W komórkach naskórka (podobnie jak w większości innych komórek organizmu człowieka) zlokalizowany jest materiał genetyczny uformowany w podwójną nić DNA. Wymienia się szereg czynników mogących wywoływać podobne zmiany, należą do nich:
- promieniowanie słoneczne,
- infekcje wirusowe,
- czynniki mechaniczne i chemiczne.
Początkowo mutacje są szybko wykrywane i usuwane przez systemy naprawy DNA z zaoszczędzeniem komórki, lub następuje jej zaprogramowana śmierć, tzw. apoptoza. Jednak w miarę zwiększania liczby mutacji i braku możliwości jednoczesnej naprawy, komórka przechodzi w fazę transformacji złośliwej. Skutkuje to:
- brakiem kontroli nad dzielącą się komórką,
- jej niezahamowanym wzrostem,
- powstaniem kolonii (grupy) komórek potomnych o tych samych cechach,
- a następnie widocznych gołym okiem zmian skórnych.
