U nas zapłacisz kartą
Paznokcie z łuszczycą - Objawy, leczenie i porady pielęgnacyjne
Łuszczyca paznokci - objawy
Zmiany stwierdzane w obrębie paznokci zależą od lokalizacji procesu łuszczycowego. Gdy choroba zajmie macierz paznokcia, mogą się pojawić:
- naparstkowanie - w płytce paznokciowej dochodzi do powstania pojedynczych wgłębień. Są one relatywnie duże, głębokie, nieregularnego kształtu, bezładnie zlokalizowane na płytce paznokciowej. Naparstkowanie obserwuje się głównie w obrębie palców rąk, natomiast w obrębie palców stóp występuje sporadycznie.
W niektórych przypadkach płytki paznokciowe stanowią jedyną lokalizację łuszczycy, częściej jednak zmiany takie towarzyszą typowym tarczkom łuszczycowym w innych miejscach.
Naparstkowanie jest najczęstszym objawem zarówno u dorosłych, jak i dzieci, występującym u około 70 proc. pacjentów z łuszczycą i ze zmianami paznokciowymi. Jest niewątpliwym sygnałem aktywności procesu chorobowego, często poprzedzającym pojawienie się zmian skórnych, zwłaszcza u dzieci.
- linie Beau - są linijnymi, poprzecznymi wgłębieniami w obrębie płytki paznokciowej
- podłużne bruzdowanie
- trachyonychia - nierówna powierzchnia całej płytki paznokciowej
- dystrofia (kruszenie) - zmiany typu trachyonychii i naparstkowanie są bardzo nasilone i często dochodzi do kruszenia się płytki paznokciowej
- leukonychia - odbarwienia w obrębie płytki paznokciowej
Zmiany paznokciowe w przebiegu łuszczycy mają duży wpływ na stan psychiczny chorego, gdyż są one, podobnie jak wykwity na skórze dłoni i twarzy, najbardziej widoczne. U 93 proc. pacjentów stanowią one problem kosmetyczny, u 52 proc. zmiany paznokci są bolesne, a u 58 proc. powodują trudności w czynnościach dnia codziennego. Nasilone zmiany w obrębie płytek paznokciowych w przebiegu łuszczycy wiążą się ze znacznym lękiem i depresją.
Gdy choroba zajmie łożysko paznokcia, mogą się pojawić:
- plamy olejowe (łososiowe) - jest to drugi (po naparstkowaniu) co do częstości występowania objaw łuszczycy paznokci, świadczący również o aktywności procesu chorobowego. Plamy olejowe są widocznymi w obrębie płytki paznokciowej okrągłymi, owalnymi ogniskami barwy żółtawej. Na ogół bywają one pojedyncze, ale czasami można obserwować dwie lub trzy. Często, w pierwszym okresie, plamy olejowe nie są żółtawe, a jedynie stwierdza się ogniskowo zintensyfikowanie kolorytu płytki do bardziej różowego, czerwonego. W tym czasie pacjenci zwykle odczuwają tkliwość i bolesność paznokci
Odmiany łuszczycy: zwyczajna, krostkowa, stawowa
Łuszczyca jest najczęściej rozpoznawaną chorobą dermatologiczną. Jej rodzaje różnią się wyglądem, lokalizacją, intensywnością zabarwienia wykwitów, charakterem łuski.
Łuszczyca zwyczajna (plackowata) występuje najczęściej (dotyczy nawet 90% chorych). Typowe dla niej zmiany są wypukłe, okrągłe lub owalne, pokryte łuską, wyraźnie oddzielone od zdrowej skóry, zlokalizowane na nogach, ramionach, kolanach i łokciach, plecach, głowie, rzadziej na twarzy, dłoniach, stopach, czy brzuchu.
Fot. 2. Łuszczyca skóry łokci
Łuszczyca krostkowa – zajęta zmianami skóra jest czerwona, opuchnięta i pokryta krostami z wydzieliną ropną. Ten rodzaj łuszczycy występuje w dwóch postaciach: uogólnionej (jest to jedna z najcięższych postaci łuszczycy) i miejscowej (na dłoniach i stopach).
Łuszczyca stawowa, czyli łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) – manifestuje się przewlekłym zapaleniem stawów z łuszczycą lub bez łuszczycy skóry. Może występować tylko w jednej lokalizacji lub zajmować wiele stawów. Najbardziej powszechną postacią jest łuszczycowe zapalenie stawów obejmujące dystalne stawy międzypaliczkowe, często występują też zmiany łuszczycowe w obrębie paznokci. Choroba ma na ogół łagodny przebieg, w rzadkich przypadkach ciężkiej postaci może prowadzić do zniszczenia stawów i niesprawności.
Łuszczyca paznokci może współistnieć ze zmianami skórnymi lub stanowić jedyny objaw choroby. Jej objawem jest naparstkowanie – w płytce paznokciowej powstają punktowe wgłębienia ułożone liniowo lub przypadkowo. W wyniku zajęcia łożyska widoczne jest żółtawe przebarwienie wyglądające jak kropla oleju po płytką paznokcia. W zaawansowanych postaciach dochodzi do oddzielenia płytek paznokciowych (onycholizy), paznokcie są zgrubiałe, matowe, białawożółte, kruche i poprzecinane poprzecznymi bruzdami. W ciężkich postaciach płytki oddzielają się całkowicie.
Leczenie miejscowe
- preparaty keratolityczne zawierające 5–10% kwasu salicylowego lub mocznika – powodują zmniejszenie ilości łusek, poprawiają przenikanie innych preparatów
- dziegcie (pochodne węgla kamiennego) – używane są głównie w postaci maści i past, mają właściwości antyproliferacyjne
- cygnolina – stosowana głównie w tzw. leczeniu minutowym, w stężeniach 0,5-2%, rozpoczynając od małych stężeń i zwiększając je w zależności od reakcji skóry, preparat jest nanoszony na skórę na kilka minut, a następnie zmywany
- glikokortykosteroidy – mają silne właściwości przeciwzapalne, antyproliferacyjne i immunomodulujące, ze względu na możliwość wystąpienia działań niepożądanych związanych z nieprawidłowym stosowaniem tych preparatów, należy je stosować wyłącznie pod kontrolą lekarza
- analogi witaminy D3 (kalcypotriol, takalcytol) – preparaty te dają dobre efekty terapeutyczne przy mniejszych działaniach niepożądanych w porównaniu z miejscowo stosowanymi kortykosteroidami.
- fototerapia – polega na ekspozycji na światło ultrafioletowe wytwarzane przez specjalne lampy (wykorzystuje się promieniowanie wąskopasmowe UVB 311nm), musi przebiegać pod nadzorem przeszkolonego personelu
- fotochemioterapia – inaczej terapia PUVA (Psoralen Ultra-Violet A), to naświetlanie promieniowaniem UVA po podaniu psolarenu, leku światłouwrażliwiającego
- metotreksat – jest to najczęściej stosowany w łuszczycy lek cytostatyczny, przed jego włączeniem należy wykonać podstawowe badania laboratoryjne, morfologię krwi z rozmazem, badanie czynności nerek oraz wątroby, RTG klatki piersiowej oraz przeprowadzić ogólne badanie lekarskie, lek może być przyjmowany wyłącznie pod kontrolą lekarza
- cyklosporyna A – to silnie działający lek immunosupresyjny skuteczny we wszystkich postaciach łuszczycy, jednak ze względu na nefrotoksyczność wskazany jest głównie w przypadkach łuszczycy szczególnie rozległej i opornej na inne metody leczenia, podawanie wiąże się z koniecznością monitorowania parametrów laboratoryjnych oraz ciśnienia tętniczego krwi
- retinoidy – normalizują proliferację i różnicowanie keratynocytów oraz ograniczają stan zapalny, wskazane są do stosowania w łuszczycy krostkowej, ponieważ mają działanie teratogenne, kobiety w wieku rozrodczym mogą je przyjmować tylko równocześnie, stosując antykoncepcję, którą muszą utrzymać jeszcze przez 2 lata po zakończeniu leczenia, najczęściej występujące objawy niepożądane to suchość ust, nosa, oczu, błon śluzowych oraz wypadanie włosów
- leki biologiczne – są to preparaty działające na określone cytokiny, które biorą udział w immunopatogenezie łuszczycy, podawane są w iniekcjach, podskórnie lub dożylnie, w ostatnich latach do leków starszej generacji – inhibitorów TNF-α dołączyły inhibitory interleukiny 17 oraz najnowsze, inhibitory interleukiny 23, leki biologiczne są podawane w ramach programów lekowych.
Jesteśmy tym, co jemy, czyli dieta w łuszczycy paznokci
Dieta osób borykających się z objawami tej choroby powinna być bogata w kwasy omega-3 i omega-6. Pomagają one we wchłanianiu witamin, szczególnie tak ważnych w leczeniu, jak witamina A i D3. Są zaliczane do kwasów tłuszczowych wielonasyconych, bardzo istotnych dla naszego serca, ciśnienia i naczyń krwionośnych. Są nie tylko zdrowe dla całego organizmu, lecz także działają przeciwzapalnie, przeciwzakrzepowo czy regulują system odpornościowy. Bogatym źródłem tych kwasów będą takie produkty, jak tłoczone na zimno oleje: lniany, rzepakowy czy oliwa z oliwek, tłuste ryby, takie jak łosoś czy śledź, owoce morza, siemię lniane i nasiona chia, pestki słonecznika i dyni, a także wszelkiego rodzaju orzechy – włoskie, laskowe, pekan, nerkowca – migdały czy pistacje. Powinniśmy również wzbogacić naszą dietę o warzywa (szczególnie strączkowe) oraz zioła.
W leczeniu łuszczycy (nie tylko) paznokci warto zrezygnować z częstego jedzenia nabiału oraz produktów bogatych w skrobię, takich jak zboża, kukurydza czy ziemniaki. Ponadto z diety powinniśmy wykluczyć cukier – taki detoks cukrowy wpłynie korzystnie nie tylko na leczenie łuszczycy, ale na cały nasz organizm, nasze samopoczucie i masę ciała – a także tłuszcz zwierzęcy i wszelkiego rodzaju używki, w tym kawę. Zmiana nawyków żywieniowych nie jest łatwa, jednak bardzo szybko przyzwyczaimy się do nowej diety i zaczniemy dostrzegać pozytywne zmiany w naszym zdrowiu oraz wyglądzie.
