Rak płaskonabłonkowy g1 - Przegląd objawów, leczenia i perspektyw
Diagnostyka raka płaskonabłonkowego skóry
W przypadku podejrzenia raka skóry należy udać się do dermatologa. Nowotwór szybko zdiagnozowany w większości przypadków jest możliwy do usunięcia w całości i nie grozi nawrotami. Hospitalizacja nie jest wymagana w przypadku usuwania niewielkich zmian, natomiast rozległe resekcje zwykle wymagają przyjęcia chorego na oddział.
W trakcie wizyty u specjalisty pacjent może zadać następujące pytania:
- Na jaki rodzaj raka skóry choruję?
- Czym ten rak różni się od innych raków skóry? Czy mam większe szanse na całkowite wyleczenie?
- Czy w moim przypadku resekcja chirurgiczna zapewni całkowite wyleczenie? Jakie jest ryzyko nawrotu choroby?
- Czy chemioterapia lub radioterapia jest jedną z opcji terapeutycznych w moim przypadku.
- Jak długo będzie trwało leczenie w moim wypadku?
- Jakie mogą być skutki uboczne podjętego przeze mnie leczenia?
Specjalista może zadać następujące pytania:
- Czy zmiana zwiększyła się w ostatnim czasie?
- Czy pojawił się świąd, pieczenie lub ból?
- Czy pojawiło się krwawienie z powierzchni zmiany?
- Czy rozpoznano w przeszłości raka skóry?
- Czy rozpoznano raka skóry u kogoś z rodziny? Jeśli tak to u kogo?
Do najważniejszych czynników ryzyka rozwoju raka płaskonabłonkowego skóry należą:
- długotrwałe narażenie na promieniowanie słoneczne,
- rogowacenie słoneczne, leukoplakia i skóra pergaminowata (xeroderma pigmentosum),
- uszkodzenia chemiczne (herbicydy, środki grzybobójcze, pochodne ropy naftowej) i mechaniczne (np. w obrębie blizn po oparzeniach lub przetok),
- infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego, głównie w okolicach narządów płciowych,
- stany związane z immunosupresją (pacjenci po przeszczepach narządów lub stosujący terapię glikokortykosteroidową i immunosupresyjną – hydroksykarbamid, azatiopryna, cyklosporyna A),
- występowanie raka skóry w rodzinie,
- rak skóry u pacjenta w przeszłości,
- wiek chorego – szczególnie osoby po 60. roku życia,
- płeć męska.
Nowotwory złośliwe skóry – co warto wiedzieć?
Nie każda zmiana skórna, która występuje przewlekle, jest zmianą nowotworową. Istnieją jednak pewne cechy charakterystyczne raka skóry, które powinien znać każdy z nas, co pozwoli na rozpoznanie choroby we wczesnym stadium oraz wdrożenie skutecznego leczenia.
Raka skóry kojarzymy przede wszystkim z czerniakiem skóry, jednak istnieją także inne nowotwory złośliwe skóry. Na drugim miejscu pod względem występowania jest rak płaskonabłonkowy skóry, pierwsze miejsce zajmuje rak podstawnokomórkowy (BCC).
W przypadku czerniaka mamy do czynienia z nowotworem, który wywodzi się z komórek barwnikowych skóry. Rak płaskonabłonkowy to nowotwór złośliwy wywodzący się z komórek nabłonkowych i komórek ulegających rogowaceniu, co powoduje, że związane z nim zmiany, bywają mylnie brane za objawy alergii lub częste dermatozy.
Rak płaskonabłonkowy i rak podstawnokomórkowy to najczęściej diagnozowane nowotwory złośliwe skóry u osób z jasną karnacją. Zauważalna jest szybko rosnąca zachorowalność na te typy nowotworów, co ma związek z działaniem m.in. czynników środowiskowych. W przypadku raka płaskonabłonkowego mamy do czynienia ze zmianą niebarwnikową, co wpływa na jej wygląd. Rak płaskonabłonkowy skóry powoduje przerzuty w okolicznych węzłach chłonnych oraz przerzuty odległe np. do mózgu, płuc i kości. W początkowym stadium rozwoju jest w niemal 100% uleczalny, dlatego powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na każdą niegojącą i powiększającą się zmianę, która powstaje na skórze oraz na granicy skóry i błon śluzowych.
Na rozwój raka kolczystokomórkowego skóry wpływają pewne czynniki ryzyka. Większości z nich możemy uniknąć, redukując w ten sposób związane z wystąpieniem zmian nowotworowych zagrożenie. Usunięcie zmiany nie gwarantuje, że choroba nie ulegnie wznowieniu. Tak jest w przypadku raka płaskonabłonkowego, dlatego po usunięciu zmian chorobowych, konieczne jest systematyczne kontrolowanie stanu zdrowia oraz unikanie czynników, które mogą doprowadzić do ponownego pojawienia się zmian o charakterze nowotworowym.

Odmiany raka płaskonabłonkowego skóry
Opisuje się dwie jego główne odmiany:
- rogowaciejącą – guz pokryty na powierzchni masami zrogowaciałego naskórka, zmiany są wyniosłe ponad powierzchnię, naciekanie wgłąb skóry jest niewielkie,
- wrzodziejącą – o znacznie większym naciekaniu w głąb, twardych nacieczonych brzegach, a tym samym gorszym rokowaniu niż odmiana rogowaciejąca.
Dwie rzadsze odmiany raka kolczystokomórkowego to:
Rak płaskonabłonkowy oraz podstawnokomórkowy stanowią łącznie ok. 96% nowotworów skóry i aż 35% wszystkich nowotworów. Częstość zachorowania na SCC wzrasta wraz z wiekiem, szczególnie po 60. roku życia. Mężczyźni chorują częściej niż kobiety.
Zobacz wideo: Czy każdy nowotwór powoduje ból?
Rak płaskonabłonkowy (rak kolczystokomórkowy) – objawy przerzutów
Rak płaskonabłonkowy w zaawansowanej fazie ma tendencje do rozpadów i tworzenia przerzutów. Wraz ze wzrostem namnażania się komórek nowotworowych dochodzi do niszczenia otaczających tkanek, tworzenia nacieków, a po przedostaniu się komórek rakowych do krwi i naczyń chłonnych – do wystąpienia przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych oraz w dalej położonych narządach. Przerzuty raka kolczystokomórkowego dają symptomy zależne od lokalizacji:
- Przerzuty do węzłów chłonnych – pojawia się ból przy dotyku, węzły są powiększone i przytwierdzone do powierzchni, nieruchliwe, zbijają się w większe grupy
- Przerzuty do płuc – wywołują duszność i ból klatki piersiowej. Może również wystąpić krwioplucie
- Przerzuty do mózgu – objawiają się bólami głowy, napadami padaczkowymi, wymiotami i nudnościami. Chory może nawet doświadczać halucynacji i omamów
- Przerzuty do kości – manifestują się bólem oraz powstawaniem patologicznych złamań w obrębie ud, miednicy, kręgosłupa i żeber

Rak płaskonabłonkowy skóry
Rak płaskonabłonkowy skóry to złośliwy nowotwór skóry pochodzenia nabłonkowego, który zazwyczaj rośnie powoli, ale ma zdolność do tworzenia przerzutów odległych w innych narządach. Rak płaskonabłonkowy skóry jest zazwyczaj częściowo zbudowany z komórek ulegających rogowaceniu (tj. podobnych do zdrowego naskórka pokrywającego ludzkie ciało). Rak płaskonabłonkowy skóry występuje przede wszystkim u osób rasy białej. Najbardziej dojrzała postać tego nowotworu była dawniej określana jako rak kolczystokomórkowy skóry.
Rak płaskonabłonkowy skóry jest drugim co do częstości (po raku podstawnokomórkowym) nowotworem skóry. Dokładną częstość występowania raka kolczystokomórkowego skóry trudno ocenić, ponieważ wczesne przypadki tego nowotworu często nie są rozpoznawane i zgłaszane do odpowiednich rejestrów zachorowań na nowotwory złośliwe (w Polsce jest to Krajowy Rejestr Nowotworów).
