U nas zapłacisz kartą
Objawy raka płaskonabłonkowego skóry - Poznaj sygnały, na które należy zwrócić uwagę
Rak płaskonabłonkowy skóry – rodzaje
Wyróżniamy dwie odmiany raka płaskonabłonkowego skóry. Odmiana wrzodziejąca związana jest z gorszymi rokowaniami, co ma związek z naciekaniem w głąb okolicznych tkanek. Drugą odmianą raka płaskonabłonkowego jest odmiana brodawkująca. W tym przypadku mamy do czynienia z ograniczonym naciekaniem w głąb tkanek oraz lepszymi rokowaniami. Odmiana brodawkująca powoduje, że zmiany nowotworowe są w znacznie bardziej wyniesione ponad powierzchnię skóry.
Przyczyny raka płaskonabłonkowego skóry są bezpośrednio związane z czynnikami ryzyka rozwoju tego nowotworu skóry. Jedną z najczęstszych przyczyn jest systematyczne wystawianie odsłoniętej skóry na działanie promieniowania UV. Rezygnacja ze stosowania kremów ochronnych z wysokim filtrem, dopuszczanie do powstawania poparzeń słonecznych w wieku dziecięcym i wczesnej młodości, a także korzystanie z solarium w stopniu znacznym zwiększają ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego oraz innych nowotworów skóry. W przypadku raka płaskonabłonkowego mamy także do czynienia ze znacznym ryzykiem rozwoju zmian na skutek uszkodzeń mechanicznych skóry, jej ciągłego drażnienia np. na skutek zaburzeń objawiających się niekontrolowanym drapaniem lub uporczywym skubaniem skóry.
Na rozwój raka płaskonabłonkowego skóry mają także wpływ niektóre infekcje wirusowe. Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego to kolejna z przyczyn rozwoju zmian nowotworowych, które wywodzą się z komórek nabłonkowych. W przypadku raka płaskonabłonkowego mamy do czynienia z występowaniem stanów przedrakowych, z których powstają zmiany nowotworowe. To m.in. rogowacenie słoneczne oraz leukoplakia. Do rozwoju raka płaskonabłonkowego może również doprowadzić zespół pozakrzepowy, który powoduje powstawanie na skórze np. kończyn dolnych trudno gojących się ran. Wyróżniamy wiele czynników środowiskowych, których działanie przyczynia się do powstawania raka płaskonabłonkowego skóry, jednak równie ważne są uwarunkowania genetyczne. Z tego względu osoby, w których rodzinie został zdiagnozowany złośliwy nowotwór skóry, powinny szczególnie pamiętać o unikaniu czynników ryzyka.
Diagnostyka raka płaskonabłonkowego skóry
W przypadku podejrzenia raka skóry należy udać się do dermatologa. Nowotwór szybko zdiagnozowany w większości przypadków jest możliwy do usunięcia w całości i nie grozi nawrotami. Hospitalizacja nie jest wymagana w przypadku usuwania niewielkich zmian, natomiast rozległe resekcje zwykle wymagają przyjęcia chorego na oddział.
W trakcie wizyty u specjalisty pacjent może zadać następujące pytania:
- Na jaki rodzaj raka skóry choruję?
- Czym ten rak różni się od innych raków skóry? Czy mam większe szanse na całkowite wyleczenie?
- Czy w moim przypadku resekcja chirurgiczna zapewni całkowite wyleczenie? Jakie jest ryzyko nawrotu choroby?
- Czy chemioterapia lub radioterapia jest jedną z opcji terapeutycznych w moim przypadku.
- Jak długo będzie trwało leczenie w moim wypadku?
- Jakie mogą być skutki uboczne podjętego przeze mnie leczenia?
Specjalista może zadać następujące pytania:
- Czy zmiana zwiększyła się w ostatnim czasie?
- Czy pojawił się świąd, pieczenie lub ból?
- Czy pojawiło się krwawienie z powierzchni zmiany?
- Czy rozpoznano w przeszłości raka skóry?
- Czy rozpoznano raka skóry u kogoś z rodziny? Jeśli tak to u kogo?
Do najważniejszych czynników ryzyka rozwoju raka płaskonabłonkowego skóry należą:
- długotrwałe narażenie na promieniowanie słoneczne,
- rogowacenie słoneczne, leukoplakia i skóra pergaminowata (xeroderma pigmentosum),
- uszkodzenia chemiczne (herbicydy, środki grzybobójcze, pochodne ropy naftowej) i mechaniczne (np. w obrębie blizn po oparzeniach lub przetok),
- infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego, głównie w okolicach narządów płciowych,
- stany związane z immunosupresją (pacjenci po przeszczepach narządów lub stosujący terapię glikokortykosteroidową i immunosupresyjną – hydroksykarbamid, azatiopryna, cyklosporyna A),
- występowanie raka skóry w rodzinie,
- rak skóry u pacjenta w przeszłości,
- wiek chorego – szczególnie osoby po 60. roku życia,
- płeć męska.
Jak leczy się raka płaskonabłonkowego skóry?
Leczenie większości chorych na raka płaskonabłonkowego skóry polega na prostym chirurgicznym wycięciu zmiany z marginesem (najlepiej około 1 cm, ale w wielu miejscach ciała uzyskanie takiego marginesu bocznego nie jest możliwe, wówczas za wystarczający trzeba uznać margines możliwy do uzyskania). Jeśli po wycięciu zmiany ubytek skóry jest zbyt duży, aby ranę można było zszyć, lekarz operujący wykonuje tak zwaną plastykę – np. przesuwa fragment skóry z sąsiedztwa lub przeszczepia kawałek własnej skóry chorego pobranej z innej okolicy ciała. Takie operacje czasem wymagają znieczulenia ogólnego, ale u znacznej części chorych można je wykonać w znieczuleniu miejscowym.
Jeśli na podstawie wykonanej biopsji cienkoigłowej stwierdza się obecność przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych, konieczne jest chirurgiczne wycięcie odpowiedniej grupy węzłów (np. w pachwinie lub pod pachą albo na szyi).
Uzupełniającą radioterapię stosuje się czasem u chorych, u których operacja nie była doszczętna i nie da się poszerzyć jej zakresu, a także jako uzupełnienie operacji przeprowadzonej z powodu nawrotu choroby lub zajęcia przez nowotwór węzłów chłonnych.
W przypadku obecności przerzutów odległych w innych narządach stosuje się leczenie systemowe (chemioterapię).
Rak płaskonabłonkowy skóry
Rak płaskonabłonkowy skóry to złośliwy nowotwór skóry pochodzenia nabłonkowego, który zazwyczaj rośnie powoli, ale ma zdolność do tworzenia przerzutów odległych w innych narządach. Rak płaskonabłonkowy skóry jest zazwyczaj częściowo zbudowany z komórek ulegających rogowaceniu (tj. podobnych do zdrowego naskórka pokrywającego ludzkie ciało). Rak płaskonabłonkowy skóry występuje przede wszystkim u osób rasy białej. Najbardziej dojrzała postać tego nowotworu była dawniej określana jako rak kolczystokomórkowy skóry.
Rak płaskonabłonkowy skóry jest drugim co do częstości (po raku podstawnokomórkowym) nowotworem skóry. Dokładną częstość występowania raka kolczystokomórkowego skóry trudno ocenić, ponieważ wczesne przypadki tego nowotworu często nie są rozpoznawane i zgłaszane do odpowiednich rejestrów zachorowań na nowotwory złośliwe (w Polsce jest to Krajowy Rejestr Nowotworów).
Rak płaskonabłonkowy skóry: objawy
Rak płaskonabłonkowy ma zwykle postać łuszczących się czerwonych plam, owrzodzeń, obwałowanych zmian z centralnym wgłębieniem lub brodawek, które mogą się pokrywać strupem lub krwawić. Może przybierać postać guzka, strupka, owrzodzenia, grudki, płaskiego lub wyniosłego nacieku. Ze zmiany może sączyć krew lub płyn. Charakterystyczne jest uniesienie brzegów zmiany, które tworzą małe wały oraz naciekanie podstawy. Może również występować świąd lub pieczenie zmiany skórnej. Ten typ raka skóry rozwija się najczęściej na odsłoniętych okolicach ciała: na twarzy, plecach, ramionach, górnej i wardze, okolicy oczodołów. Charakterystyczną cechą raka kolczystokomórkowego jest wzrost przez coraz głębsze naciekanie – zmiana skórna może pozornie nie zmieniać swojej wielkości, ale powiększa się w głąb skóry. ZOBACZ: Skóra po lecie: Znamiona, które mogą świadczyć o czerniak
Wstępnego rozpoznania raka dokonuje lekarz pierwszego kontaktu lub lekarz dermatolog. W przypadku podejrzenia raka płaskonabłonkowego skóry wycina się całą zmianę chirurgicznie i bada pod mikroskopem. Jeśli zmiana jest duża, lekarz pobiera wycinek. Jeśli istnieje podejrzenie zajęcia węzłów chłonnych, wykonuje się USG i ewentualnie biopsję cienkoigłową. Dodatkowo wykonuje się diagnostykę w celu wykrycia bardziej odległych przerzutów, w tym USG jamy brzusznej, RTG klatki piersiowej, tomografię komputerową klatki piersiowej.
