U nas zapłacisz kartą
Rak płaskonabłonkowy skóry - Przyczyny, objawy i leczenie
Co warto wiedzieć o raku płaskonabłonkowym skóry? – rokowania, kto choruje
Jak już zostało wspomniane, rak płaskonabłonkowy skóry diagnozowany jest przede wszystkim u osób z jasną karnacją. Od wielu lat obserwowany jest wzrost liczby diagnozowanych przypadków tego nowotworu złośliwego, co ma związek m.in. ze zmianą trybu życia oraz „modą” na korzystanie z kąpieli słonecznych oraz solarium. Czynniki ryzyka, które w największym stopniu wpływają na rozwój raka płaskonabłonkowego skóry to m.in.:
- promieniowanie ultrafioletowe,
- jasna karnacja skóry,
- czynniki chemiczne,
- częsta ekspozycja na promieniowanie słoneczne w dzieciństwie,
- uwarunkowania genetyczne,
- przewlekłe leczenie zmniejszające odporność.
Czynnikiem, który zwiększa ryzyko rozwoju nowotworu płaskonabłonkowego skóry, jest przede wszystkim promieniowanie słoneczne. Nowotwór ten wywodzi się zarówno z komórek nabłonkowych, jak i komórek ulegających rogowaceniu na skutek ekspozycji ciała na promienie słoneczne. Ryzyko rozwoju raka kolczystokomórkowego zwiększają również choroby przebiegające z niedoborami odporności na skutek działania procesu chorobowego, stosowanego leczenia farmakologicznego, a także stosowania niektórych procedur medycznych. Odporność ulega znacznemu osłabieniu np. po przeszczepach narządów, co ma związek ze stosowaniem leczenia, które ma na celu uniknięcie odrzucenia przeszczepu. Warto pamiętać, że przewlekłe narażenie skóry na działanie promieniowania UV, a także substancji chemicznych i toksyn, które obecne są np. w dymie papierosowym, zwiększa ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego na skórze oraz na granicy skóry i błon śluzowych. U nałogowych palaczy tytoniu oraz osób nadużywających alkoholu, rak płaskonabłonkowy często powstaje w okolicy warg.
Rak płaskonabłonkowy najczęściej pojawia się u osób w średnim i podeszłym wieku, co ma związek z długotrwałym wpływem na organizm czynników wyzwalających rozwój choroby. Na rozwój nowotworu w szczególności narażone są odsłaniane partie ciała oraz skóra, która ma przewlekły kontakt np. z chemikaliami i innymi substancjami o mutagennym działaniu. Na rozwój raka skóry narażone są także osoby, których skóra ulega częstym uszkodzeniom mechanicznym np. podczas golenia zarostu na twarzy. Rak płaskonabłonkowy może także utworzyć się na podłożu blizn.
Łagodne nowotwory skóry
Łagodne nowotwory skóry także są bardzo często diagnozowane. Choć zwykle nie są zagrożeniem dla naszego zdrowia i życia, to niektóre z nich mogą z czasem przerodzić się w zmiany o charakterze złośliwym. Do łagodnych nowotworów skóry zaliczamy m.in.:
- nabłoniaki,
- nerwiaki,
- naczyniaki,
- większość znamion barwnikowych,
- włókniaki.
Nowotwory łagodne skóry nie dają przerzutów i są przede wszystkim defektem kosmetycznym, jednak powinny być poddawane systematycznej obserwacji oraz badaniom. Jeżeli w ich obrębie pojawią się jakiekolwiek zmiany, to konieczna jest natychmiastowa konsultacja lekarska. Niektóre ze zmian nowotworowych o łagodnym charakterze są usuwane chirurgicznie, dzięki czemu można uniknąć ich przeobrażenia się w zmianę o charakterze złośliwym. Warto wiedzieć, że patologiczne komórki mogą pojawić się także w obrębie wrodzonych znamion barwnikowych, czyli np. pieprzyków, z którymi przyszliśmy na świat.
Mitem jest, że owłosienie w obrębie zmiany barwnikowej świadczy o jej łagodnym charakterze. Czerniak skóry najczęściej pozbawiony jest owłosienia, jednak zdarzają się także przypadki zdiagnozowania tego nowotworu na skórze głowy lub znacznie owłosionej skórze pleców, torsu i nóg.
Rak skóry - rak kolczystokomórkowy
Rak kolczystokomórkowy (ang. Squamous Cell Carcinoma – SCC) jest drugim najczęściej występującym nowotworem skóry. Ponad 80 proc. przypadków SCC dotyczy części ciała eksponowanych na światło słoneczne, najczęściej jest to głowa (okolica oczodołów, nosowo-wargowa, wargi, nos, policzki, uszy), szyja, grzbiety rąk. Wyróżnia się postać przedinwazyjną i inwazyjną raka kolczystokomórkowego. Postać przedinwazyjna (z której może się rozwinąć rak skóry) - choroba Bowena - to rumieniowe tarczki o ostro zaznaczonych granicach, o aksamitnej lub złuszczającej się powierzchni - erytroplazja Queyrata - widoczna jest jako czerwona gładka plama na żołędzi prącia u nieobrzezanych mężczyzn - erytroplakia - to wszelkiego rodzaju czerwone zmiany zlokalizowane na błonach śluzowych Postać inwazyjna (rak skóry) ma charakter brodawkujący lub wrzodziejący. Skóra wokół jest nacieczona, stwardniała, często obecne są wałowato wywinięte brzegi.
Rak brodawkujący - jest to nowotwór występujący na narządach płciowych, w jamie ustnej i w obrębie stóp. Wzrost raka brodawkującego jest bardzo powolny, jego powierzchnia jest pokryta masami rogowymi. Jego przyczyną może być m.in. wirusy brodawczaka ludzkiego HPV 6 i HPV 11.
Rodzaje raka skóry
Jak już zostało wspomniane, rak skóry jest chorobą, którą może cechować złośliwy lub łagodny charakter. Wszystkie zmiany o nowotworowym podłożu powstają na skutek nieprawidłowych podziałów komórkowych, które mogą dotyczyć różnego rodzaju komórek. W przypadku raka skóry mamy do czynienia z chorobą, która związana jest z naszym trybem życia. Złośliwe raki skóry rozwijają się dość szybko, atakując sąsiadujące tkanki oraz powodując przerzuty. Początkowo złośliwy rak skóry daje przerzuty do okolicznych narządów i regionalnych węzłów chłonnych, jednak wraz z postępem choroby pojawiają się także przerzuty odległe np. w węzłach chłonnych szyi, kościach i mózgu.
Do grupy najczęściej diagnozowanych złośliwych nowotworów skóry zaliczamy raka płaskonabłonkowego, raka podstawnokomórkowego oraz raka wywodzącego się z komórek barwnikowych. W zależności od rodzaju komórek, w których powstaną patologiczne zmiany, raki skóry wywołują określone objawy.
