U nas zapłacisz kartą
Rak płaskonabłonkowy skóry - Przyczyny, objawy i leczenie
Chłoniak skóry typu T (ziarniniak grzybiasty, Mycosis fungoides)
To rzadki nowotwór skóry. występuje u osób między 40. a 60. rokiem życia, częściej u mężczyzn. Jest spowodowany niekontrolowanym rozrostem komórek T w skórze. Najczęstsze typy/rodzaje chłoniaka skórnego T-komórkowego to ziarniniak grzybiasty oraz Zespół Sezary'ego.
Choroba Pageta - we wczesnym etapie choroby na skórze pojawiają się plamy rumieniowe, które wywołują świąd i uczucie pieczenia. Może z nich sączyć się wydzielina. Następnie mogą się pojawić nadżerki (często krwawiące).Zmiany występują zwykle w okolicy zewnętrznych narządów płciowych: srom, odbyt, prącie i worek mosznowy - są to okolice bogate w gruczoły apokrynowe i ekrynowe. Rzadziej nowotwór obejmuje górną część ud, pośladki, pachy i okolicę pępka. Znane są pojedyncze przypadki lokalizacji zmian nowotworowych w obszarach skóry pozbawionych gruczołów apokrynowych np.: w przewodach słuchowych zewnętrznych, na powiekach, w przełyku, w cewce moczowej.
Czerniak skóry
Czerniak może rozwinąć się w obrębie istniejących zmian barwnikowych, które wystawiane są na działanie promieniowania słonecznego, jednak komórki nowotworowe mogą pojawić się również w obrębie zdrowej skóry. Dość szybko nacieka w głębsze warstwy skóry, powodując przerzuty np. do kości i węzłów chłonnych.
W przypadku czerniaka najczęściej mamy do czynienia ze zmieniającą swój kształt plamą lub nieregularnym, przyrastającym na boki i ku górze pieprzykiem. Czerniak nie musi mieć bardzo ciemnego koloru – mogą na niego wskazywać zmiany o różnej barwie np. jasnobeżowe plamy, brązowe pieprzyki, a także fioletowa lub czarna narośl na skórze, która początkowo może przypominać krwiak. Czerniak nie pojawia się z dnia na dzień, jednak dość szybko daje przerzuty, dlatego osoby, których skóra pokryta jest znamionami barwnikowymi, powinny poddawać się badaniom diagnostycznym. W przypadku czerniaka stosowana jest tzw. skala ABCDE, która pomaga samodzielnie wykryć znamiona mogące wskazywać na czerniaka. Uwzględnia ona charakterystyczne cechy czerniaka, czyli:
- A – asymetryczny kształt zmiany skórnej,
- B – poszarpane, nierówne brzegi zmiany skórnej,
- C – ciemny kolor zmiany skórnej, kolor niejednolity,
- D – duży rozmiar zmiany skórnej – diagnostyce w kierunku czerniaka powinny zostać poddane wszystkie znamiona, których wielkość przekracza 6 mm,
- E – ewolucja zmiany skórnej.
Choć czerniak kojarzony jest przede wszystkim z ciemnym kolorem, to może zostać zdiagnozowana także postać pozbawiona barwnika. Zdarza się, że na czerniaka skóry wskazuje nagłe odbarwienie się pieprzyka lub pojawienie się na skórze zmiany np. guzka, który nie różni się od niej kolorem.
Przyczyny raka skóry
Większość raków skóry rozwija się na skutek oddziaływania na organizm czynników mutagennych, jednak choroby o podłożu nowotworowym mogą być także zapisane w naszych genach. Tak jest w przypadku niektórych zespołów wad wrodzonych oraz występowania rodzinnych predyspozycji do rozwoju czerniaka skóry.
Do najczęstszych przyczyn rozwoju raka skóry zaliczamy promieniowanie słoneczne. Ryzyko rozwoju nowotworu skóry znacząco zwiększa częste wystawianie skóry na bezpośrednie działanie słońca. Szczególnie niebezpieczne są poparzenia słoneczne, które powodują poważne uszkodzenia powierzchniowych warstw skóry. Chcąc zmniejszyć ryzyko rozwoju raka skóry, trzeba przede wszystkim unikać przebywania na słońcu w godzinach 11-15, pamiętać o zabezpieczaniu skóry kremami z wysokim filtrem, których aplikację trzeba systematycznie powtarzać, a także unikaniu kąpieli słonecznych i korzystania z solarium. Choć opalona skóra wpływa na naszą samoocenę, to opalanie się może doprowadzić do rozwoju bardzo trudnych w leczeniu chorób skóry.
Ważne! Wielokrotnie ryzyko zachorowania na raka skóry zwiększają poparzenia słoneczne w okresie dzieciństwa! Niemowlęta i małe dzieci bezwzględnie nie powinny przebywać na pełnym słońcu, jeżeli ich skóra nie została zabezpieczona kremem z filtrem powyżej 50 SPF.
Inne czynniki ryzyka rozwoju raka skóry to:
- ukończenie 50. roku życia,
- częsty kontakt z chemikaliami i innymi substancjami o mutagennym działaniu,
- częsty kontakt z promieniowaniem jonizującym,
- przewlekłe drażnienie skóry np. zbyt ciasną odzieżą.
Co warto wiedzieć o raku płaskonabłonkowym skóry? – rokowania, kto choruje
Jak już zostało wspomniane, rak płaskonabłonkowy skóry diagnozowany jest przede wszystkim u osób z jasną karnacją. Od wielu lat obserwowany jest wzrost liczby diagnozowanych przypadków tego nowotworu złośliwego, co ma związek m.in. ze zmianą trybu życia oraz „modą” na korzystanie z kąpieli słonecznych oraz solarium. Czynniki ryzyka, które w największym stopniu wpływają na rozwój raka płaskonabłonkowego skóry to m.in.:
- promieniowanie ultrafioletowe,
- jasna karnacja skóry,
- czynniki chemiczne,
- częsta ekspozycja na promieniowanie słoneczne w dzieciństwie,
- uwarunkowania genetyczne,
- przewlekłe leczenie zmniejszające odporność.
Czynnikiem, który zwiększa ryzyko rozwoju nowotworu płaskonabłonkowego skóry, jest przede wszystkim promieniowanie słoneczne. Nowotwór ten wywodzi się zarówno z komórek nabłonkowych, jak i komórek ulegających rogowaceniu na skutek ekspozycji ciała na promienie słoneczne. Ryzyko rozwoju raka kolczystokomórkowego zwiększają również choroby przebiegające z niedoborami odporności na skutek działania procesu chorobowego, stosowanego leczenia farmakologicznego, a także stosowania niektórych procedur medycznych. Odporność ulega znacznemu osłabieniu np. po przeszczepach narządów, co ma związek ze stosowaniem leczenia, które ma na celu uniknięcie odrzucenia przeszczepu. Warto pamiętać, że przewlekłe narażenie skóry na działanie promieniowania UV, a także substancji chemicznych i toksyn, które obecne są np. w dymie papierosowym, zwiększa ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego na skórze oraz na granicy skóry i błon śluzowych. U nałogowych palaczy tytoniu oraz osób nadużywających alkoholu, rak płaskonabłonkowy często powstaje w okolicy warg.
Rak płaskonabłonkowy najczęściej pojawia się u osób w średnim i podeszłym wieku, co ma związek z długotrwałym wpływem na organizm czynników wyzwalających rozwój choroby. Na rozwój nowotworu w szczególności narażone są odsłaniane partie ciała oraz skóra, która ma przewlekły kontakt np. z chemikaliami i innymi substancjami o mutagennym działaniu. Na rozwój raka skóry narażone są także osoby, których skóra ulega częstym uszkodzeniom mechanicznym np. podczas golenia zarostu na twarzy. Rak płaskonabłonkowy może także utworzyć się na podłożu blizn.
Rak płaskonabłonkowy – leczenie
Leczenie raka płaskonabłonkowego polega na całkowitym wycięciu zmiany z zachowaniem marginesu zdrowych tkanek. Niekiedy może to stanowić wyzwanie, na przykład gdy nowotwór zlokalizowany jest w widocznych miejscach, na nosie albo policzku. Stosuje się wówczas specjalną oszczędzającą technikę chirurgiczną- tak zwane wycinanie skrawkowe.
W przypadku wystąpienia przerzutów postępowanie jest podobne – wycina się węzły chłonne oraz przerzuty odległe.
Rak płaskonabłonkowy wykryty we wczesnym stadnium, powodujący niewielkie guzki, jest całkowicie wyleczalny. Interwencja chirurgiczna pozostawia po sobie niewielki ślad, a pacjent może wrócić do normalnego życia.
Rokowania pogarszają się wraz ze stopniem zaawansowania raka. Przy zajęciu węzłów chłonnych szansa na 5-letnie przeżycie wynosi około 70%. Przy przerzutach odległych – 50%.
Seniorzy borykają się niejednokrotnie z wieloma różnymi schorzeniami. Wyzwania finansowe związane z przewlekłym chorowaniem bywają znacznym obciążeniem dla domowego budżetu. Niekiedy brak możliwości wykupienia leków czy dojazdu do lekarza poza miejsce zamieszkania skutkuje przerywaniem regularnego przyjmowania leków czy terapii. Dlatego warto rozważyć dołączenie do organizacji, która wspiera seniorów także w finansowym aspekcie chorowania. Fundacja Dobro Powraca stosuje bardzo holistyczne podejście do leczenia pacjenta. Przyświeca w niej filozofia, że każde schorzenie trzeba leczyć. Jeżeli chory cierpi na raka kolczystokomórkowego, to w tym samym czasie trzeba też dbać o serce, nerki, cholesterol czy borykać się z osteoporozą. Fundacja pomaga każdemu seniorowi w walce o zdrowie
