U nas zapłacisz kartą
Wyprysk potnicowy - Grzybica dłoni
Co to jest wyprysk potnicowy?
Czy kiedykolwiek borykałeś się z powierzchownym stanem zapalnym skóry? Pojawiły się u Ciebie najpierw rumienie, potem pęcherzyki wypełnione ropną treścią, po ich pęknięciu – wysięk, a na koniec łuszczenie się naskórka i niewielkie strupy?
To najprawdopodobniej wyprysk potnicowy, zwany inaczej potnicą. Ta choroba skóry znana jest też pod określeniem wyprysk dyshydrotyczny.
W klasyfikacji ICD-10 oznaczony jest kodem L30.1. Potnicowe zapalenie skóry nazywane również potoczenie egzemą potnicową zostało uwzględnione także w klasyfikacji ICD-11 i ma kod EA85.0.
Wyprysk potnicowy, inaczej potnica pęcherzykowa, jest jednym z wielu rodzajów wyprysku. Wśród typów wyprysku, obok potnicy, można wskazać wyprysk:
- kontaktowy,
- zawodowy,
- podudzia,
- mikrobowy,
- pieniążkowaty.
Wskazuje się na dwie postacie wyprysku potnicowego: o przebiegu ostrym i przewlekłym. W pierwszym przypadku potnica pojawia się nagle i ma zaostrzony przebieg. Z kolei w drugim przypadku wyprysk potnicowy ciągnie się miesiącami, a jej nasilenie zależy od pacjenta.
Można zastosować nieoficjalny podział potnicy na:
- grzybiczą – gdy powodem jej wystąpienia jest zakażenie grzybami. Po wyleczeniu grzybicy potnicowej wyprysk potnicowy powinien minąć,
- alergiczną – gdy potnica to efekt alergii na nikiel lub inne metale,
- idiopatyczną – przyczyna jej pojawienia nie jest znana.
Leczenie wyprysku potnicowego
W leczeniu stosuje się leki według podobnych schematów jak w innych rodzajach wyprysku, głównie glikokortykosteroidy. W przypadku zmian grzybiczych, konieczne włączenie jest leczenia przeciwgrzybiczego i eliminacja czynników wywołujących . Nadkażone pęcherze należy naciąć, osuszyć i stosować miejscową antybiotykoterapię i leczenie glikokortykosteroidami.
Można zastosować również doustne leki przeciwhistaminowe, które działają przeciwświądowo. Jeśli wyprysk potnicowy pojawia się nawrotowo, można rozważyć leczenie fototerapią PUVA.
Leki przeciwgrzybiczne można stosować miejscowo lub ogólnoustrojowo. Leki miejscowe włącza się, gdy zmiany są pojedyncze, niezależnie od lokalizacji. Wyprysk potnicowy stanowi raczej wskazanie do leczenia miejscowego. Najczęściej leczenie miejscowe jest leczeniem dość długotrwałym wymagającym dodatkowego stosowania wielu środków profilaktycznych jak m.in. odpowiednia higiena, unikanie drażniących i perfumowanych środków myjących oraz stosowanie odpowiednich pudrów przeciwgrzybiczych.
Jeśli zmiany są bardzo rozległe, wieloogniskowe, przewlekłe, oporne na leczenie, włącza się leczenie ogólnoustrojowe.
Grzybica paznokci w związku z wprowadzeniem leków ogólnoustrojowych i silnych środków przeciwgrzybicznych do miejscowego stosowania nie wymaga aktualnie usuwania płytek paznokciowych.
Wyprysk potnicowy – diagnostyka i leczenie
Różnicowanie odmian wyprysku stanowi trudność wynikającą z niejednorodnych, często sprzecznych definicji. Wyprysk potnicowy rozpoznaje się na podstawie obrazu klinicznego oraz wywiadu lekarskiego. Specjalista może również zaproponować przeprowadzenie testów alergicznych w celu ustalenia przyczyny choroby.
Leczenie wyprysku potnicowego polega na miejscowym stosowaniu maści zwalczających dermatozy. Na wyprysk potnicowy dostępne są w aptekach leki sprzedawane bez recepty, np. zawierające metyloprednizolon (aceponian metyloprednizolonu), syntetyczny glikokortykosteroid mający silne oraz długotrwałe działanie przeciwzapalne oraz immunosupresyjne. Dobre efekty daje ekstrakt z propolisu (np. w formie aerozolu, stosowany miejscowo na skórę), a także okłady z trzyprocentowego kwasu bornego (borowego).
Leczenie wyprysku potnicowego najlepiej przeprowadzać pod okiem dermatologa – choroba bardzo często współwystępuje z zakażeniem grzybiczym. Właściwa diagnoza jest kluczowa w celu rozpoczęcia skutecznej terapii. Dermatolog na wyprysk potnicowy może przepisać leki dostępne na receptę (jeśli bez recepty okażą się nieskuteczne) oraz leki przeciwalergiczne. W przypadku współwystępowania zakażenia grzybiczego specjalista zaproponuje ponadto środki przeciwgrzybicze. Może też zalecić stosowanie antybiotyków. Na czas leczenia należy unikać kontaktu z czynnikami mogącymi zaostrzyć objawy choroby.
Zobacz film: Jakie funkcje pełni skóra człowieka? Źródło: Bez skazy
Wyprysk potnicowy na stopach
Według danych opublikowanych przez Radosława Śpiewaka i Katarzynę Kordus, najrzadziej spotykaną odmianą tej choroby jest potnica podeszwy stóp. Dotyczy tylko co 10. pacjenta borykającego się z wypryskiem potnicowym.
Warto zauważyć, że nieco bardziej popularnym zjawiskiem jest jednoczesne występowanie potnicy na stopie lub stopach oraz na dłoniach. Takie objawy zauważa się u co 5. osoby, u której rozpoznano potnicę.
Wyprysk potnicowy tego typu to przede wszystkim wysypka na stopach, która może utrudniać poruszanie się. Dodatkowo pojawiające się krosty mogą wywoływać ból, a w momencie pęknięcia stać się miejscem podatnym na zakażenia.
Z racji tego, że większość czasu zazwyczaj spędzamy w butach, stopy nie mają kontaktu z powietrzem i są poddawane obtarciom. Z tego powodu wyprysk potnicowy stopy może być znacznie trudniejszy w leczeniu niż ta sama dolegliwość w obrębie innej części ciała.
Wyprysk potnicowy stóp może wiązać się z zakażeniami grzybiczymi, bakteryjnymi czy wirusowymi. Tę chorobę dermatologiczną można leczyć poprzez leki antygrzybiczne czy maści zmniejszające świąd.
Musisz się jednak liczyć z tym, że potnica stóp ma charakter nawracający i jest oporna na leczenie.
Przyczyny grzybicy potnicowej
Co sprzyja rozwojowi grzybicy potnicowej? Bezpośrednią przyczyną tego stanu jest zakażenie grzybem, zwykle z rodzaju Trichophyton, rzadziej przez pleśnie i drożdżaki.
Do zakażenia dochodzi zazwyczaj w wyniku kontaktu z zakażonymi powierzchniami, np.:
- podłogami w miejscach publicznych,
- basenami,
- saunami,
- przymierzalniami.
Oznacza to, że grzybica jest zaraźliwa, dlatego trzeba zachować szczególną ostrożność w przypadku korzystania z przestrzeni wspólnych.
Zakażeniom sprzyjają otwarte rany na stopach, które mogą stać się bramą dla grzybów i wnikać w tkanki. Wszystkie otarcia powinny więc być zabezpieczane przed takim działaniem patogenów.
Ryzyko zakażeń wzrasta także u osób z obniżoną odpornością, z chorobami przewlekłymi i pacjentów starszych.
Kolejną przyczyną grzybicy stóp jest także noszenie niewłaściwie dopasowanego i zbyt ciasnego obuwia. Na wewnętrznej części buta osadzają się grzyby, co wywołuje zakażenie.
Grzybica potnicowa i wyprysk potnicowy to dwie różne dolegliwości, dlatego nie należy pomiędzy nimi stawiać znaku równości. Jednocześnie zdarzają się sytuacje, gdy wyprysk potnicowy współistnieje z grzybicą.
Jakie są przyczyny wyprysku potnicowego? Wyprysk potnicowy może być wywołany działaniem grzybów, ale często ma też związek z alergią na nikiel albo jest wypryskiem atopowym.
Z kolei przyczyny grzybicy to infekcja grzybicza. Łatwo więc odpowiedzieć sobie na pytanie, czy wyprysk potnicowy jest zaraźliwy. Tak naprawdę wszystko zależy, czy został wywołany zakażeniem grzybiczym, czy np. alergią.
