U nas zapłacisz kartą
Alergia pokarmowa u dorosłych - Objawy skórne i ich znaczenie
Typy alergii pokarmowych
Patomechanizm powstawania alergii pokarmowych jest dość skomplikowany. Alergie pokarmowe mogą przebiegać z udziałem grupy przeciwciał immunoglobuliny IgE ( reakcje IgE zależne) skierowanych przeciwko konkretnym alergenom pokarmu lub niezależnie od przeciwciał (reakcje IgE niezależne). Wyróżnia się 4 typy alergii pokarmowych.
- Pierwszym z nich jest tzw. natychmiastowareakcja alergiczna , w której antygen łączy się ze swoistymi przeciwciałami IgE . Dolegliwości pojawiają się bardzo szybko po spożyciu pokarmu (w fazie wczesnej do 30 minut, w fazie później do 6-8 godzin), na który jesteśmy uczuleni. Do reakcji natychmiastowych należą wstrząs anafilaktyczny, anafilaksja przewodu pokarmowego, pokrzywka, reakcje krzyżowe (alergia na lateks i pokarmy) oraz zespół alergiczny błony śluzowej jamy ustnej (OAS – oral allergy syndrome ).
- Kolejnym rodzajem jest reakcja alergiczna typu cytotoksycznego. W tym modelu antygen łączy się z receptorami błonowymi przeciwciał IgG i IgM , co aktywuje tzw. układ dopełniacza, który jest czynnikiem niszczącym komórkę. Najczęstszą przyczyną wystąpienia reakcji alergicznej typu II są leki lub ich metabolity oraz przetoczenie krwi.
- Trzeci typ reakcji to reakcja typu kompleksów immunologicznych . Mechanizm jest podobny do typu II, po aktywacji uwolnione zostają enzymy lizosomalne z neutrofilów. Reakcja typu III odpowiada za występowanie pokrzywki i obrzęków.
- Ostatni typ reakcji to tzw. reakcja komórkowa (opóźniona) , gdzie główną rolę odgrywają limfocyty T. Objawy pojawiają się od kilku do kilkunastu godzin od spożycia pokarmu. Ten typ reakcji odpowiada za alergiczne kontaktowe zapalenie skóry oraz objawy ze strony przewodu pokarmowego.
Bez wyraźnej przyczyny kręci cię w nosie? To może być alergia. Sprawdź, co najczęściej ją wyzwala. Mamy aż 8 podejrzanych
Objawy alergii u dorosłych
W zależności od rodzaju alergenu odpowiedzialnego za wywołanie alergii, a także naszych indywidualnych predyspozycji, objawy alergii mogą być różne. Alergie wziewne u dorosłych powodują najczęściej uciążliwe dolegliwości ze strony układu oddechowego: duszności, katar, uczucie swędzenia w nosie, kichanie, drapanie w gardle itd. Z kolei zaczerwienione, łzawiące oczy, obrzęk powiek i podrażnienie skóry wokół nich to zwykle objawy alergicznego zapalenia spojówek, za które również najczęściej odpowiedzialne jest uczulenie na pyłki roślin, roztocza i pleśnie.
Alergia pokarmowa u dorosłych może dać o sobie znać na wiele bardzo różnych sposobów. Jej skutkiem są często problemy ze strony układu pokarmowego: wzdęcia, biegunki, kolki, a także uczucie przelewania w brzuchu, lecz trzeba zaznaczyć, że uczulenie na produkty spożywcze u wielu osób objawia się także zmianami skórnymi, takimi jak wysypka czy różowo-czerwone plamy pojawiające się w różnych miejscach na ciele. Rzadziej skutkiem alergii pokarmowych są dolegliwości ze strony układu oddechowego: duszności, ból w oskrzelach, drapanie w gardle oraz płytki oddech.
Jakie produkty najczęściej wywołują alergię pokarmową?
W 1995 roku organizacja Food and Agriculture Organization ustaliła tzw. „wielką ósemkę” produktów najczęściej uczulających ludzi na całym świecie. Należą do nich:
- mleko krowie,
- jaja,
- ryby,
- orzechy,
- orzeszki arachidowe,
- soja,
- pszenica.
Uczulać mogą zarówno produkty pochodzenia zwierzęcego (przede wszystkim: mięso wieprzowe i wołowe, mleko krowie i kozie, ryby, skorupiaki, mięczaki oraz jaja i mięso kur, gęsi, kaczek, indyków), jak i roślinnego: ziarna zbóż (jęczmień, żyto, ryż, pszenica), jabłka, owoce cytrusowe, orzechy, śliwki, musztarda, kakao, ziemniaki, pomidory, papryka, pieprz, tytoń, marchew, pietruszka, seler oraz niektóre przyprawy.
Zdarzają się również tzw. alergie krzyżowe, których istotą jest połączenie alergii wziewnej z uczuleniem na niektóre składniki diety. Przykładowo, osoby uczulone na pyłek brzozy często mają alergię pokarmową na jabłko i seler.
Diagnostyka alergii pokarmowej
Rozpoznanie nadwrażliwości na pokarmy IgE-zależnej opiera się przede wszystkim na dokładnym wywiadzie z pacjentem. Dlatego informacja, w którym momencie, lub po zjedzeniu jakich produktów zaobserwował u siebie objawy, będzie cenna w diagnostyce alergii pokarmowej. W tym celu pomocny może okazać się dzienniczek żywieniowy z zapiskami na temat rodzaju posiłku, godziny jego spożycia, symptomów, które po nim wystąpiły itp.
Po spisaniu wywiadu lekarz może zlecić alergiczne testy skórne, badanie stężenia IgE z surowicy krwi lub próby prowokacyjne.
Diagnostyka alergii pokarmowej:
- skórne testy alergiczne – opiera się na podskórnym wprowadzeniu ekstraktów alergenów oraz obserwacji powstałego odczynu
- badanie specyficznych przeciwciał IgE – laboratoryjne pobranie próbki krwi, a następnie ocenienie stężenia specyficznych przeciwciał IgE informujących o alergii
- dieta eliminacyjna i próby prowokacyjne – polega na wyeliminowaniu z diety możliwie alergizujących produktów spożywczych, a następnie spożyciu ich w warunkach ambulatoryjnych i obserwacji
W przypadku diagnostyki nadwrażliwości pokarmowej u dzieci i niemowląt zalecana jest obserwacja oraz dieta eliminacyjna pod okiem specjalisty. Natomiast Testy z krwi nie wykrywają nietolerancji nieimmunologicznych, które są częstą przyczyną symptomów.
