Alergie i zmiany skórne - jak je rozpoznać i leczyć?

Alergia skórna u dzieci. Jak ją rozpoznać?

Alergia skórna u dzieci może być powodowana różnymi czynnikami, w tym także kontaktowymi.

Najczęściej jednak w tym kontekście wspomina się o atopowym zapaleniu skóry. AZS jest schorzeniem, które towarzyszy człowiekowi przez całe życie, ale występuje w trzech dających się wyodrębnić fazach: niemowlęcej, dziecięcej i dorosłej.

Często jego objawy są obserwowane już około 3-4 miesiąca życia.

Co niezwykle ważne, główną przyczyną występowania objawów AZS u najmłodszych są pojawiające się wtedy pierwsze alergie pokarmowe, w tym w szczególności na alergia na białka mleka krowiego, ale też na inne produkty, które są stopniowo wprowadzane do diety po szóstym miesiącu życia. Dlatego też zagadnienia te często rozpatruje się łącznie.

Oprócz tego należy pamiętać, że problemy dermatologiczne związane z niewłaściwą odpowiedzią na składniki pożywienia mogą się objawiać w inny sposób, bez związku z AZS.

Jak rozpoznać tego typu alergię skórną u dziecka? Na co należy zwrócić uwagę?

Objawy alergii skórnej u dzieci

Związana z AZS alergia skórna u niemowlaka daje bardzo charakterystyczne objawy. Typowy dla pierwszej fazy choroby jest ostry stan zapalny skóry ze zmianami grudkowo-pęcherzykowymi na podłożu rumieniowym, z których następnie powstają nadżerki i strupy.

W klasycznych przypadkach wykwity najczęściej lokalizują się na policzkach i owłosionej skórze głowy, ale w cięższych przypadkach mogą obejmować całą twarz, tułów, pośladki oraz kończyny. Towarzyszą temu uczucie niepokoju, rozdrażnienie oraz bezsenność.

Faza druga, czyli dziecięca, stanowi kontynuację niemowlęcej, bądź też choroba objawia się wówczas po raz pierwszy. Typowe na tym etapie są ogniska rumieniowe z niewielkimi grudkami, nadżerkami i przeczosami.

Są one umiejscowione przede wszystkim na zgięciach łokci i kolan, a także na nadgarstkach, dłoniach, stopach oraz karku. Tego typu alergia skórna u dziecka powoduje też bardzo silny świąd, który u maluchów po ukończeniu pierwszego roku życia powoduje rozdrapywanie skóry.

Objawy alergii skórnej

Objawami alergii skórnej są przede wszystkim wypryski. Mają one postać zaczerwienionych grudek, które pojawiają się na skórze i dość szybko otwierają się oraz sączą. Poza grudkami może pojawić się silne swędzenie bądź pieczenie. Alergia skórna daje również objawy szorstkości i łuszczenia się skóry, a następnie stwardnienia i bolesnych pęknięć. Wysypki należą do jednych z podstawowych objawów, które wskazują na chorobę alergiczną. Pojawiają się jako reakcja organizmu na alergeny skórne, które działają drogą bezpośredniego kontaktu. Wysypki alergiczne mogą być jednak czasem wywoływane przez pokarmy i leki. Najczęściej występującą wysypką jest pokrzywka (urticaria). Mimo powszechności jej występowania trudno ustalić, co ją wywołuje. Jeśli występuje miejscowo, to prawdopodobnie została wywołana przez bezpośredni kontakt alergenu z danym obszarem skóry. Jeśli rozprzestrzenia się na całe ciało, to znaczy, że czynnik wyzwalający lub alergen przedostał się w jakiś sposób do krwiobiegu.

Wysypki alergiczne wywoływane są przez wiele czynników. Jednym z częstszych są rośliny. Trujący bluszcz, sumak i dąb to rośliny, których oleista żywica wyzwala reakcję, a u osób z silną alergią zadziwiająco niewielka ilość tej substancji może wywołać nieprzyjemną wysypkę. Czasem wystarczy dotknięcie odzieży lub zwierząt narażonych na ekspozycję. Drapanie się lub naruszanie pęcherzy nie powoduje rozprzestrzeniania się wysypki, ponieważ pęcherze nie zawierają żadnej drażniącej żywicy. Jednak nie powinno się tego robić, bo drapiąc zmiany skórne, wywołujemy ich podrażnienie. Najczęstszą jednak przyczyną uczuleń są kosmetyki i związki chemiczne. Reakcję mogą wyzwolić środki do makijażu, szminka, perfumy, farby do włosów, mydła, szampony. Czasami wystarczy kontakt z człowiekiem stosującym perfumy, żeby nastąpiła reakcja alergiczna. Ze związków chemicznych najbardziej uczulający jest formaldehyd. To substancja, która może się uwalniać w postaci bezwonnego gazu z takich przedmiotów, jak płyty okleinowe, izolacje, meble, dywaniki, odzież, a nawet ze spalin samochodowych. Inne częste przyczyny alergii to metale lub leki.

Leczenie alergii skórnej

Podstawą jest unikanie alergenów. Poza w leczeniu alergii skórnej dobrze sprawdzają się leki przeciwhistaminowe nowej generacji - cetyryzyna, lewocetyryzyna, loratadyna, desloratadyna, feksofenadyna. Jeśli świąd jest wyjątkowo dokuczliwy, lekarz może zaproponować połączenie ich z lekami I generacji, które nie tylko łagodzą swędzenie, ale również działają uspokajająco. W ciężkich przypadkach pokrzywki (szczególnie gdy dojdzie do obrzęku naczynioruchowego) lekarz może zdecydować o podaniu doustnych glikokortykosteroidów (te w maści przepisuje się bardzo rzadko) - stosuje się je możliwie krótko, bo ich stosowanie wiąże się z licznymi skutkami ubocznymi.

Przy wszelkich alergiach skórnych zaleca się wizytę u lekarza i przestrzeganie jego zaleceń, jednak pewne działania można także podjąć we własnym zakresie. Do takich działań należy choćby pranie ubrań. Na szczęście obecnie na rynku dostępnych jest wiele produktów przyjaznych dla skóry. Zaleca się używanie hipoalergicznych środków do prania w postaci proszku i płynu. W przypadku mydła odplamiającego do usuwania plam z tkanin białych i kolorowych, pościeli i dywanów trzeba używać takich produktów, które powstały na podstawie wielu badań i posiadają starannie opracowaną formułę. Taka formuła powinna bazować na mydle w 100 proc. naturalnym. Wtedy można mieć pewność, że mydło posiada pozytywne wyniki badań dermatologicznych, co oznacza, że jest przyjazne dla skóry i nie powoduje podrażnień. Jako produkt naturalny jest również bezpieczny dla środowiska.

Zmiany skórne – rodzaje

Zmiany skórne, w nomenklaturze medycznej nazywane wykwitami, są objawem dermatoz, czyli chorób skóry. Niektóre z nich, wspólnie z innymi objawami zgłaszanymi przez pacjenta, mogą naprowadzać na rozpoznanie schorzeń ogólnoustrojowych np. chorób autoimmunologicznych lub zaburzeń hormonalnych. Wykwity skórne można podzielić na pierwotne i wtórne. Do pierwszej grupy zaliczane są zmiany pojawiające się w początkowej fazie procesu chorobowego. Należy do nich:

  • plama – czyli zmiana zabarwienia pewnego fragmentu skóry, która jest niewyczuwalna przy dotyku. Np. czerwone plamy na ciele mogą sugerować alergię, rumień wędrujący (powiększająca się plama z centralnym przejaśnieniem) to zmiana skórna charakterystyczna dla boreliozy,
  • grudka – to zmiana wynosiła ponad powierzchnię skóry o wielkości do 1 cm. Wykwit o większym rozmiarze nosi nazwę tarczki. Ustępują bez pozostawienia blizny,
  • guz – to wyniosła zmiana skórna o znacznej wielkości. Goi się z pozostawieniem blizny,
  • pęcherz – wyniosły wykwit skórny wypełniony przezroczystym płynem,
  • krosta – w odróżnieniu od pęcherza wypełniona jest treścią ropną,
  • bąbel – to wyniosła zmiana skórna koloru białego lub różowego o znacznej spoistości. Bąble na skórze są objawem chorób nazywanych pokrzywkami, których przyczyną najczęściej jest alergia.

Wykwity wtórne powstają w wyniku progresji zmian pierwotnych i są ich następstwem. Można do nich zaliczyć: strupy, owrzodzenia, nadżerki, blizny, a także przeczosy (linijne ubytki naskórka powstające w wyniku drapania), pęknięcia i sięgające znacznie głębiej rozpadliny. Zmianom skórnym może towarzyszyć świąd, ból oraz pieczenie.

W Projekt Skóra
znamy potrzeby każdej skóry
w każdym wieku.

Różne przyczyny mogą prowadzić do pojawienia się tego objawu, od niewinnych reakcji na zmiany temperatury czy proces ząbkowania, aż po stany wymagające uwagi medycznej, takie jak infekcje wirusowe czy atopowe zapalenie skóry.

Czytaj dalej...

W obecnych czasach, ze względu na zmieniający się styl życia, a często również postępujące zanieczyszczenie środowiska, u coraz większej liczby osób zostaje wykrywana alergia na skórze lub różne zmiany o podłożu alergicznym, takie jak krosty uczuleniowe.

Czytaj dalej...

Ponadto uczulenie może występować jedynie miejscowo, ale również obejmować inne części ciała oraz duży obszar ciała, przemieszczać się lub zaostrzać podczas bezpośredniego kontaktu alergenu ze skórą.

Czytaj dalej...

Za przykład może posłużyć nietolerancja cukru znajdującego się w mleku laktozy spowodowana niedoborem rozkładającej ją na dwie cząsteczki cukrów glukozy i galaktozy enzymu laktazy, umożliwiającej trawienie mleka.

Czytaj dalej...