U nas zapłacisz kartą
Witaj w świecie www.luszczyca.pl - Wszystko, co musisz wiedzieć o łuszczycy
Przebieg łuszczycy
Łuszczycę rozpoznaje się na podstawie obecności charakterystycznych zmian skórnych w typowych lokalizacjach (kolana, łokcie, owłosiona skóra głowy). W sytuacjach wątpliwych lekarz może zalecić wykonanie biopsji i ocenę histopatologiczną wycinka.
Ta choroba skóry przebiega z okresami zaostrzeń objawów i remisji, czyli ustępowania symptomów. Niekiedy okres bez objawów choroby może trwać nawet kilka lat. Odpowiednia pielęgnacja skóry osoby chorej na łuszczycę jest podstawą leczenia choroby i zapobiega powstawaniu nowych wykwitów skórnych. Należy pamiętać także, aby unikać silnego stresu, urazów, infekcji czy rozwoju procesów zapalnych np. próchnicy, gdyż są to czynniki wyzwalające zmiany.
Łuszczyca w ciąży
Przebieg łuszczycy u kobiet w ciąży może być mocno zróżnicowany. Według dostępnych danych w literaturze medycznej szacuje się, że u około 30–40% kobiet będących w ciąży dochodzi do złagodzenia objawów choroby, a u około 20% ciężarnych obserwuje się nasilenie objawów. U pozostałych 40–50% kobiet w ciąży zmiany przebiegają bez zmian ich charakteru i nasilenia. Za czynniki sprzyjające łagodzeniu objawów łuszczycy u kobiet w ciąży uznaje się wzrost stężenia estrogenu i progesteronu oraz zmniejszenie odpowiedzi odpornościowej organizmu.
Należy też pamiętać, że ciąża jest przeciwwskazaniem do niektórych leków standardowo stosowanych w leczeniu łuszczycy (m.in. przeciwwskazane są retinoidy, metotreksat oraz tazaroten). Pozostałe leki (cygnolina, dziegcie, kortykosteroidy, takrolimus, pimekrolimus i cyklosporyna) powinny być stosowane pod ścisłym nadzorem lekarza.
Łuszczyca a inne choroby
Obecny w organizmie stan zapalny, który towarzyszy łuszczycy, może prowadzić do zmian w układzie sercowo-naczyniowym, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, zaburzeń metabolicznych, niealkoholowego stłuszczenia wątroby i wielu innych chorób współistniejących. Osoby z łuszczycą często cierpią też na depresję, która nasilana jest brakiem akceptacji objawów choroby.
Objawy łuszczycy
Najbardziej charakterystycznym objawem łuszczycy są specyficzne zmiany skórne, które pojawiają się na skutek zaburzonego procesu regeneracji naskórka (dot. łuszczycy skórnej). Osoba chora może wówczas zauważać u siebie odgraniczone, czerwonobrunatne grudki, o drobnopłatowej, złuszczającej się powierzchni (wykwity pierwotne) – w początkowym etapie rozwoju choroby. W przypadku zmian w pełni rozwiniętych obserwuje się tzw. tarczki, większe od wykwitów pierwotnych i pokryte silnie przylegającymi srebrzystymi łuskami (blaszkami łuszczycowymi). Kiedy pacjent zdrapie powstałe na jego skórze łuski, zauważa błyszczącą powierzchnię. Występują też wówczas niewielkie kropelkowate krwawienia.
Uwaga: w przypadku łuszczycy aktywnej typowy jest objaw Koebnera – zmiany łuszczycowe pojawiają się po 6–12 dniach wzdłuż linii zadrapania naskórka.
Uwaga: pacjenci cierpiący na łuszczycę zgłaszają również nierzadko odczuwanie świądu – dzieje się tak przede wszystkim w przypadku zaostrzenia zmian skórnych.
Pamiętaj: typowe objawy skórne obejmują łokcie, kolana, owłosioną skórę głowy oraz okolicę lędźwiowo-krzyżową. Bardzo rzadko występują one na całej powierzchni ciała.
Należy natomiast podkreślić, że zarówno pierwsze objawy łuszczycy, jak i symptomy choroby występujące w jej późniejszym stadium, mogą się różnić, w zależności od odmiany opisywanej dolegliwości. Poszczególne postacie łuszczycy różnią się przede wszystkim pod względem lokalizacji zmian, intensywności zabarwienia wykwitów oraz charakteru pojawiającej się na ciele łuski. Przykładowo – w przypadku łuszczycy zwyczajnej (plackowatej) zmiany są wypukłe, okrągłe lub owalne, pokryte łuską i wyraźnie oddzielone od zdrowej skóry. Występuje ona na nogach, kolanach i łokciach, ramionach, głowie, rzadziej na twarzy, stopach, dłoniach czy brzuchu.
Łuszczyca stawowa natomiast objawia się przewlekłym zapaleniem stawów z łuszczycą lub bez łuszczycy skóry. Podobnie jest w przypadku łuszczycy paznokci, która może współistnieć ze zmianami skórnymi, natomiast u wielu pacjentów stanowi jedyny objaw rozwijającej się choroby. W płytce paznokciowej powstają wówczas punktowe wgłębienia ułożone liniowo bądź przypadkowo. Obserwuje się też wtedy żółtawe przebarwienia w tym obszarze. Z kolei łuszczyca wysiękowa występuje w fałdach skórnych, pod pachami, w pachwinach pod biustem, a powstałe przez nią zmiany przyjmują jaskrawoczerwone zabarwienie i są pokryte charakterystyczną łuską.
Przyczyny łuszczycy
Typowe zmiany łuszczycowe mogą pojawić się na skórze osoby w każdym wieku, zdarza się, że to specyficzne zapalenie skóry rozpoznaje się już u niemowląt. Najczęściej jednak pierwsze objawy łuszczycy pojawiają się pomiędzy 20. a 40. rokiem życia (jest to tzw. I typ łuszczycy). II typ łuszczycy dotyczy osób po ukończeniu 50. roku życia.
Łuszczyca należy do grupy chorób o podłożu autoimmunologicznym i charakteryzuje się uogólnionym procesem zapalnym. Ważną rolę w rozwoju łuszczycy odgrywają czynniki genetyczne oraz bodźce środowiskowe takie jak stres, uraz, infekcje bakteryjne lub grzybicze.
Łuszczyca a dziedziczenie
Łuszczyca jest chorobą dziedziczną, co potwierdza fakt, że jeśli u obojga rodziców rozpoznano łuszczycę, prawdopodobieństwo rozwoju choroby u ich dziecka wynosi około 70%. W przypadku tylko jednego rodzica z łuszczycą dziecko ma około 20% szans, że rozwiną się u niego objawy łuszczycy. Niekiedy dochodzi do przeskoku jednego pokolenia, tzn. zostaje ominięte pierwsze pokolenie, a symptomy łuszczycy rozwijają się w kolejnym (wnuki). Łuszczyca może pojawić się także u osób bez obciążonego wywiadu rodzinnego, gdyż mogą zajść świeże mutacje.
Łuszczyca typu I, czyli objawiająca się pomiędzy 20-40. rokiem życia, dziedziczy się autosomalnie dominująco.
Czy łuszczyca jest zaraźliwa?
Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną, zatem nie można się nią zarazić nawet w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą mającą objawy choroby.
Choroby współistniejące z łuszczycą
U chorych na łuszczycę stwierdza się większe niż w populacji ogólnej, związane z uogólnionym stanem zapalnym ryzyko wystąpienia chorób metabolicznych (cukrzyca, otyłość, nadciśnienie tętnicze) oraz chorób układu krążenia (miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, zawał serca, udar mózgu). Choroba znacząco obniża jakość życia pacjentów, negatywnie wpływa na codzienne funkcjonowanie i stosunki międzyludzkie, co zwiększa ryzyko depresji.
Charakterystycznym objawem łuszczycy są specyficzne zmiany skórne wynikające z zaburzonego procesu regeneracji naskórka. W początkowej fazie choroby występuje wykwit pierwotny – to wyraźnie odgraniczona, czerwonobrunatna grudka o drobnopłatowej, złuszczającej się powierzchni. Może mieć wielkość od łebka szpilki do wykwitu o średnicy 1–2 cm. Zmiany w pełni rozwinięte, tzw. tarczki są większe (średnicy nawet kilku centymetrów) i pokryte mocno przylegającymi srebrzystymi łuskami, czyli blaszkami łuszczycowymi. Po zdrapaniu łuski ukazuje się błyszcząca, jakby pokryta woskiem powierzchnia (objaw świecy stearynowej) oraz drobne kropelkowate krwawienia (objaw Auspitza).
Łuszczycy może towarzyszyć świąd, głównie w okresie zaostrzenia zmian skórnych.
Fot. 1. Zmiany skórne w łuszczycy
Typowa lokalizacja zmian to łokcie, kolana, owłosiona skóra głowy i okolica lędźwiowo-krzyżowa. W rzadkich przypadkach zmiany obejmują całą powierzchnię skóry.
Dla aktywnej postaci łuszczycy charakterystyczny jest objaw Koebnera – zmiany łuszczycowe występują po upływie 6–12 dni wzdłuż linii zadrapania naskórka.
Jak diagnozuje się łuszczycę?
Łuszczycę można rozpoznać po specyficznych zmianach skórnych wynikających z nadmiernego rogowacenia naskórka. Za proces ten odpowiada dermatolog, który diagnozuje chorobę na podstawie badania klinicznego, po stwierdzeniu wykwitów i ognisk charakterystycznych dla łuszczycy w typowej dla nich lokalizacji. W wybranych przypadkach niezbędne może również okazać się wykonanie badania dermatoskopowego – dzięki niemu specjalista może obejrzeć zmiany skórne w powiększeniu i z odpowiednim oświetleniem, co pozwala mu na dostrzeżenie głębszych struktur danej zmiany. Diagnostyce łuszczycy służy również biopsja fragmentu pokrytego zmianą i przekazanie materiału do oceny histopatologicznej. Kluczowe znaczenie ma jednak rodzaj obserwowanych zmian: w przypadku podejrzenia łuszczycy stawowej przydatne może być badanie rentgenowskie stawów.
Wybrane metody diagnostyczne:
- standardowa ocena zmian skórnych,
- badania laboratoryjne, m.in. morfologia krwi,
- badanie histopatologiczne wycinka skóry,
- dermoskopia,
- badanie rentgenowskie stawów,
- ultrasonografia (USG),
- badania genetyczne,
- testy alergiczne.
Pamiętaj: łuszczycę diagnozuje się przede wszystkim na podstawie objawów klinicznych. Nie istnieją badania krwi specyficzne dla tej choroby.
