Jak skutecznie leczyć alergię?
Testy na alergię skórną. Kiedy najlepiej je wykonać?
W diagnostyce tego typu schorzeń wykonuje się testy skórne, które pozwalają określić, jakie konkretnie czynniki prowokują niepożądane reakcje układu odpornościowego.
Zastosowanie mają w tym przypadku przede wszystkim dwie metody:
- naskórkowe testy płatkowe (NTP) - wykonuje się je u pacjentów z podejrzeniem wyprysku kontaktowego. Na czym polegają? Na plecy przykleja się plastry nasączone określonymi alergenami. Najczęściej są to chrom, nikiel, kobalt, konserwanty, barwniki, leki oraz substancje zapachowe. Po 48 godzinach plastry są usuwane i wówczas dokonywany jest pierwszy odczyt. Drugi ma miejsce dzień później. Ocena jest dokonywana w trzypunktowej skali w zależności od zaobserwowanych objawów (brak / rumień / rumień i grudki / rumień, grudki i pęcherzyki),
- skórne testy punktowe (STP) - wskazaniem do ich wykonania jest podejrzenie atopowego zapalenia skóry, a także alergii na leki, pyłki, roztocza, składniki pokarmowe. Z technicznego punktu widzenia badanie polega na nałożeniu na skórę próbek różnych alergenów na skórę oraz substancji kontrolnych (histamina i sól fizjologiczna) a następnie nakłuciu tych miejsc. Po 20 minutach odczytuje się wynik. Na alergię wskazuje pojawienie się bąbla o średnicy przekraczającej rozmiary bąbla kontrolnego wywołanego działaniem histaminy. Typowe zestawy alergenów wykorzystywanych w tego typu badaniu zawierają m.in. pyłki drzew, traw i chwastów, a także roztocza kurzu, sierść i naskórek zwierząt domowych oraz grzyby pleśniowe. Niekiedy dodaje się do nich także próbki produktów żywnościowych.
Oprócz tego można wykonać też testy na alergie z krwi. W tym przypadku oznacza się przeciwciała klasy IgE skierowane przeciw konkretnych antygenom, co również stanowi potwierdzenie nieprawidłowego działania układu odpornościowego.
Testy skórne wykonywane w większych zestawach kosztują od 150 do nawet 350 złotych. W przypadku badań immunologicznych z krwi cena za sprawdzenie jednego tylko alergenu wynosi kilkadziesiąt złotych. Dobra wiadomość dla pacjentów jest taka, że wszystkie te badania można wykonać za darmo, jeśli tylko posiada się skierowanie od lekarza alergologa.
Alergia - co to takiego?
Uczulenie to rodzaj reakcji organizmu, którego nazwa wywodzi się z greki - od słów allos - inny i egros - reakcja. Alergia polega na nadmiernej i nieodpowiedniej reakcji układu odpornościowego na alergeny, które w przypadku prawidłowych reakcji organizm powinien ignorować. U osób, u których nie występuje uczulenie, potencjalne alergeny nie wywołują żadnych reakcji. U alergików - wręcz przeciwnie, alergen staje się przyczyną bardzo dotkliwych, a często i niebezpiecznych problemów.
Mechanizm powstawania i działania alergii jest dobrze znany. W chwili, gdy potencjalny alergik ma styczność z czynnikiem uczuleniowym, np. sierścią zwierzęca czy pyłkami roślin, jego układ immunologiczny wytwarza przeciwciała klasy IgE. Pobudzone zostaną również limfocyty T, przez co każdy kolejny kontakt z alergenem prowadzić będzie do wytworzenia stanu zapalnego o specyficznych właściwościach i objawach.
Uczulenia skórne występują u osób w każdym wieku. Alergie skórne u dzieci stanowią dość częsty problem dla rodziców niemowlaków i nieco starszych pociech, jednak równie często alergie ujawniają się u osób dorosłych.
Alergia - problem cywilizacyjny
W skali światowej od wielu lat odnotowuje się wzrost przypadków alergii - w samej Wielkiej Brytanii jest to wzrost w okolicach 5% w skali roku. Na całym świecie na różnorodne alergie cierpi około 10-30% całej populacji. Z tego powodu alergie uznaje się za poważny problem cywilizacyjny.
Choroby cywilizacyjne to choroby, które odpowiadają za nawet 40 milionów zgonów każdego roku. Jednym z najważniejszych czynników ich powstawania jest stan środowiska oraz tryb życia. Obydwa wymienione czynniki wyraźnie powiązane są z tempem rozwoju cywilizacyjnego. Zanieczyszczenia w powietrzu i wodzie, złe warunki pracy, przewlekły stres - każda z wymienionych przyczyn może skutkować rozwojem niebezpiecznych chorób, wśród których wymienić można na przykład nowotwory - ale również i alergie i choroby autoimmunologiczne.
Příznaky
Primárním bodem pro diagnostiku a příznaky alergie je příčinná souvislosti mezi "škodlivým" podnětem a projevy alergika. Příznaky alergie spouští právě kontakt s daným alergenem, ale při vyloučení kontaktu nežádoucí příznaky alergie ustupují.
Přesné příznaky a projevy alergie závisí na zdravotním stavu, způsobu průniku a množství alergenu v organismu alergika.
Častokrát se jedná o běžné vdechnutí inhalačního alergenu, které se může projevit pocitem plného nosu, smrkáním či kýcháním. Alergie respiračního systému se mohou projevit kašlem, tlakem na hrudi či pískáním při dýchání.
Inhalační alergen může dráždit oči svěděním, zarudnutím či lokálním otokem víčka.
Při podráždění kůže je zase časté zarudnutí, vznik ekzému, otoku, specifické vyrážky či jiného nežádoucího kožního projevu.
Potravinové alergeny mohou způsobovat lokální otok ústní dutiny, nevolnost, zvracení, vodnatou stolici a jiné zažívací potíže.
Pokud se dostane alergen do krevního oběhu jedince, například při bodnutí či kousnutí hmyzem, mohou být následné příznaky nebezpečné. Může být přítomna zvýšená dušnost, těžké dýchání či pokles krevního tlaku.
Snížený krevní tlak, zblednutí a přítomnost studeného potu je nazýván také jako anafylaktický šok.
Klinický obraz anafylaktické alergické reakce závisí na množství vniklé látky a uvolnění histaminu od místa postižení.
Dochází v průběhu krátké chvíle k vazodilataci cév, k hemokoncentraci, k hypovolémii, k tachykardii (zvýšení srdečního tepu), k bronchokonstrikci (zúžení průdušek) a následně ke zvýšení respirace a plic.
Druhy alergií podle projevu:
- Alergie dýchacích cest (smrkání, plný nos. )
- Oční alergické projevy (zarudnutí, svědění. )
- Kožní alergie (vyrážka, otok, svědění. )
- Alergie gastrointestinálního traktu (nevolnost, bolest břicha. )
- Celkové alergie (slabost, únava, závrať. )
- Anafylaxe a anafylaktický šok
Quiz: Co wiesz na temat alergii?
Leczenie alergicznego zapalenia spojówek
W leczeniu alergicznego zapalenia spojówek oka konieczne jest przede wszystkim unikanie alergenów wywołujących objawy alergii. Choć oczywiście czasami jest to niemożliwe (alergia na pyłki czy roztocza kurzu domowego). Doraźna pomoc polega na przemywaniu oczu solą fizjologiczną i preparatami sztucznych łez. Dostępne są także specjalne maści do oczu.
Lekarz przepisuje zazwyczaj krople do oczu mające na celu obkurczyć naczynia krwionośne spojówek, a także zawierające leki przeciwhistaminowe. Te pierwsze powinny być jednak stosowane wyłącznie doraźnie i nie dłużej niż przez 2 tygodnie. Są osoby, dla których krople do oczu nie są pożądaną metodą leczenia, tym bardziej jeśli objawy wymagają częstego wkraplania leku. Alternatywę stanowią środki doustne, choć ich wadami są zdecydowanie późniejsze działanie niż w przypadku preparatów podawanych miejscowo, większe efekty ogólnoustrojowe i działania uboczne. Możliwe jest również rozpoczęcie leczenia odczulającego, szczególnie w przypadku alergii przetrwałych na alergeny, których nie da się wyeliminować.
