Rak - Perspektywy i Prognozy
Leczenie czerniaka
Leczenie czerniaka obejmuje przede wszystkim wycięcie zmiany wraz z zapasem zdrowej tkanki. Jeśli stwierdzana jest obecność przerzutów do węzłów chłonnych usuwa się również wszystkie okoliczne. W sytuacji natomiast gdy badania wskazują na obecność mikroprzerzutów do węzłów lekarze decydują o wycięciu wszystkich lub jedynie najbliższych zmianie.
Jeśli choroba została późno wykryta, a co za tym idzie leczenie rozpoczęło się w jej zaawansowanej fazie zwykle konieczne jest wdrożenie leczenia pomocniczego poza operacją.
Stosuje się:
Chemioterapię – w przypadku czerniaka wykorzystuje się ją jedynie jako leczenie uzupełniające po operacji. Lekarze decydują się na jej podanie jedynie w sytuacji zaawansowanego czerniaka, gdy może ona złagodzić objawy nowotworu.
Immunoterapię – jej skuteczność w przypadku czerniaka jest niska nawet przy zastosowaniu metody skojarzonej z chemioterapią.
Radioterapie – wykorzystuje się jako leczenie uzupełniające po operacji, również gdy zachodzi podejrzenie iż nie zostały usunięte wszystkie komórki rakowe. Stosuje się ją także jeśli pacjent nie zgadza się na leczenie operacyjne lub jest ono z różnych przyczyn niemożliwe. Stanowi jednocześnie formę leczenia paliatywnego jeśli pojawiają się przerzuty do kości.
Terapia celowana – ma związek z odkryciem mutacji genu BRAF. Terapia taka jest ukierunkowana molekularnie, polega na niszczeniu niewłaściwego białka. Dotychczasowe badania wskazują na jej stosunkowo wysoką skuteczność w leczeniu czerniaka. Działanie tego nowego leku można określić jako zaprogramowaną śmierć komórek nowotworowych.
Rak skóry – rozpoznanie
Jak wygląda rak skóry? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, jak wygląda rak skóry, ponieważ jego wygląd różni się w zależności od rodzaju nowotworu. Niemniej, w przypadku jakiejkolwiek zmiany na skórze należy skontaktować się z lekarzem.
Wielokrotnie zmiany nowotworowe poprzedzają zmiany skórne mające tendencję do złośliwienia. Należą do nich:
Rogowacenie starcze – zmiany tworzące się pod wpływem działania promieni słonecznych u osób, które są szczególnie narażone na bezpośrednie działanie słońca – rolników, żeglarzy. Zmiany te często obserwuje się u starszych osób. Początkowo zmiany nie są zbyt widoczne, wyczuwamy zmienione miejsce na skórze jako szorstkie. Z czasem zmieniają zabarwienie na brunatne, pokrywa je szorstka łuska.
Skóra pergaminowa i barwnikowa występuje pod wpływem zmian o charakterze genetycznym. Defekt występuje, kiedy u obydwojga rodziców występuje uszkodzony gen. Skóra chorych ma liczne piegi, odbarwione plamy i rozszerzone naczynia krwionośne. W cięższych przypadkach zmianom skóry towarzyszą także zaburzenia rozwojowe w ośrodkowym układzie nerwowym. W skórze tej przerzuty pojawiają się bardzo często. Ludzie dotknięci tą chorobą zazwyczaj umierają bardzo młodo.
Rogowacenie chemiczne to efekt oddziaływania na skórę trujących związków chemicznych – arsenu, smoły czy parafiny. Zmiany te występują zazwyczaj po wielu latach od kontaktu skóry z tymi związkami u ludzi narażonych na te związki na skutek wykonywanej pracy.
Blizny, znamiona po oparzeniach i przewlekłe stany zapalne skóry potencjalnie nie są uważane za możliwą przyczynę wystąpienia nowotworu, niemniej zdarzają się przypadki wystąpienia choroby na takim podłożu, jeśli towarzyszy im przerost tkanek.
„Czy zaklejanie znamion plastrem lub punktowe stosowanie kremów z filtrem UV jest rozsądne?” – pytają lekarki prowadzące bloga Dermatolook
Co warto wiedzieć o raku płaskonabłonkowym skóry? – rokowania, kto choruje
Jak już zostało wspomniane, rak płaskonabłonkowy skóry diagnozowany jest przede wszystkim u osób z jasną karnacją. Od wielu lat obserwowany jest wzrost liczby diagnozowanych przypadków tego nowotworu złośliwego, co ma związek m.in. ze zmianą trybu życia oraz „modą” na korzystanie z kąpieli słonecznych oraz solarium. Czynniki ryzyka, które w największym stopniu wpływają na rozwój raka płaskonabłonkowego skóry to m.in.:
- promieniowanie ultrafioletowe,
- jasna karnacja skóry,
- czynniki chemiczne,
- częsta ekspozycja na promieniowanie słoneczne w dzieciństwie,
- uwarunkowania genetyczne,
- przewlekłe leczenie zmniejszające odporność.
Czynnikiem, który zwiększa ryzyko rozwoju nowotworu płaskonabłonkowego skóry, jest przede wszystkim promieniowanie słoneczne. Nowotwór ten wywodzi się zarówno z komórek nabłonkowych, jak i komórek ulegających rogowaceniu na skutek ekspozycji ciała na promienie słoneczne. Ryzyko rozwoju raka kolczystokomórkowego zwiększają również choroby przebiegające z niedoborami odporności na skutek działania procesu chorobowego, stosowanego leczenia farmakologicznego, a także stosowania niektórych procedur medycznych. Odporność ulega znacznemu osłabieniu np. po przeszczepach narządów, co ma związek ze stosowaniem leczenia, które ma na celu uniknięcie odrzucenia przeszczepu. Warto pamiętać, że przewlekłe narażenie skóry na działanie promieniowania UV, a także substancji chemicznych i toksyn, które obecne są np. w dymie papierosowym, zwiększa ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego na skórze oraz na granicy skóry i błon śluzowych. U nałogowych palaczy tytoniu oraz osób nadużywających alkoholu, rak płaskonabłonkowy często powstaje w okolicy warg.
Rak płaskonabłonkowy najczęściej pojawia się u osób w średnim i podeszłym wieku, co ma związek z długotrwałym wpływem na organizm czynników wyzwalających rozwój choroby. Na rozwój nowotworu w szczególności narażone są odsłaniane partie ciała oraz skóra, która ma przewlekły kontakt np. z chemikaliami i innymi substancjami o mutagennym działaniu. Na rozwój raka skóry narażone są także osoby, których skóra ulega częstym uszkodzeniom mechanicznym np. podczas golenia zarostu na twarzy. Rak płaskonabłonkowy może także utworzyć się na podłożu blizn.
Czas, czas
Jak już pisaliśmy wyżej czas jest ważnym elementem w skutecznym leczeniu czerniaka (im wcześniej wykryjesz rak skóry tym większe szanse na wyleczenie). Nowotwór ten ma duże zdolności to szybkiego tworzenia przerzutów i rozprzestrzeniania się na okoliczne tkanki. Powstawać mogą:
Przerzuty miejscowe:
Przerzuty odległe występują najczęściej w płucach, wątrobie, mózgu oraz kościach.
Największa ilość przerzutów uwidacznia się po 1-2 latach od momentu zachorowania – jest to tzw. szczyt przerzutów. W nielicznych przypadkach zdarza się jednak również iż pojawiają się przerzuty późne, dopiero po upływie 5-10 lat od momentu rozpoznania choroby.
Rak skóry – rokowanie
Rokowanie uzależnione jest od umiejscowienia, grubości, wielkości oraz stopnia zróżnicowania nowotworu. W przypadku raka podstawnokomórkowego wyleczenie jest możliwe w ponad 95% przypadków. Większość miejscowych nawrotów choroby można usunąć bez większych problemów. Chociaż zwykle ten typ nowotworu prawie nigdy nie ulega uogólnieniu (nie daje przerzutów), to należy zwrócić uwagę na fakt, że istnieje możliwość, choć niezwykle rzadko, agresywnego przebiegu tej choroby nawet z przerzutami.
W przypadku raka kolczystokomórkowego rozwijającego się na podłożu rogowacenia świetlnego w obrębie skóry narażonej na promieniowanie słoneczne rokowanie jest dobre. Najwyższy stopień złośliwości występuje w przypadku rozwoju raka kolczystokomórkowego na podłożu blizn, przewlekłych stanów zapalnych, w miejscach drażnionych. Przy zajęciu okolicznych węzłów chłonnych 5-letnie przeżycie notuje się u 20–25% pacjentów. Gorzej rokują również zmiany występujące na czerwieni wargowej, na prąciu lub sromie, chociaż za najgorszą lokalizację uważa się błonę śluzową jamy ustnej.